PERİFERİK KÖK HÜCRE NAKLİNDE HASTALARDA GÖRÜLEN ANKSİYETE VE DEPRESYON

Yıl 2010, Cilt: 13 Sayı: 1, 77 - 82, 28.06.2010

Yasemin Karacan Sevgi Sun Kapucu

Öz

Periferik kök hücre nakli yapılan hastalarda nakil sonrası dönemde anksiyete ve depresyon görülme
riski yüksektir. Hastanın anksiyete ve depresyon yaşama nedenleri arasında hastalığın evresi ve tekrarı, nakil
sonrası komplikasyonlar (graft versus host hastalığı, nötropeni, ağrı, mide bulantısı ve kusma gibi kemoterapi
yan etkileri), kontrol kaybı, ölüm korkusu, belirsizlik, aile ve arkadaşlarından ayrı kalma, izolasyon, cinsel
yetersizlik yer alır. Hemşire hastanın bakımında hastanın anksiyete ve depresyonla baş etme yöntemlerini
kullanmayı, hastalık ve tedaviye uyumunu, kemoterapi, radyoterapi ve hastaneye ilişkin önceki deneyimini, kök
hücre nakli hakkında bilgisini, donörün istekliliğini, aile gibi destek sistemlerini göz önüne alması gereklidir.

Anahtar Kelimeler

Periferik kök hücre nakli, anksiyete, depresyon, hemşirelik

Kaynakça

• …. 2006 Sağlık Bakanlığı Tedavi Hizmetleri, kök hücre nakil merkezi faaliyet raporu, Ankara.
• …. 2005 Sağlık Bakanlığı Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Avrupa Konseyi faaliyet raporu, Ankara. …. EBMT The European Group for Blood and Marrow Transplantation 2008
• Akoha R (2003). Psychological factors and survival after bone marrow transplantation in patients with leukemia. Psychiatry and Clinical Neurosciences 57: 91–96.
• Ançel G (2000). Kök hücre naklinin psikososyal boyutu. Hemşire Eğitim Kursu. Hacettepe Üniversitesi. Ankara.
• Andrea H (2004). Anxiety; depressive and posttravmatic stres disorders among mothers of pediatric survivors of transplantation. Pediatrics 113: 6.
• http://www.ebmt.org/, Calvin RL, Lane PL (2004). Perioperative uncertainty and state anxiety of orthopaedic surgical patients. Orthopaedic Nursing 18(6): 61-6.
• Chiodi S, Spinelli S, Ravera G et al. (1999). Quality of life in 244 recipients of allogeneic bone marrow transplantation. British Journal of Haematolegy 110: 614–619.
• Fife LB, Huster GA, Cornetta KG et al. (2000). Longitudinal study of adaptation to the stress of bone marrow transplantation, Journal of Clinical Oncology 18(7):1539-1549.
• Griffith AK (1999). Holism in the care of the allogeneic bone marrow transplant population: Role of the nurse practitioner. Holistic Nursing Practice 13(2): 20-27.
• Hjermstad MJ, Knobel H, Brinch L et al. (2004). A prospective study of health-related quality of life, fatique, anxiety and depression 3–5 years after stem cell transplantation. Bone Marrow Transplantation 34: 257–266.
• Hoodin F (2003). A systematic review of psychosocial factors affecting survival after bone marrow transplantation. Psychosomatics 44:181–195. Kansu E (2003). Chronic graft-versus-host-disease after allogeneic stem cell transplantation. Turkish Journal of Cancer 33(1): 9–22.
• Keogh F, O'Riordan J, McNamara C et al. (1998) Psychosocial adaptation of patients and families following bone marrow transplantation. Bone Marrow Transplantation 22(9): 905–911.
• Koç H, Demirer T (1997). Kemik iliği ve hematopoietik kök hücre transplantasyonu. Uysal A. (Ed). Klinik Hematoloji. Ankara: A.Ü.T.F. Anıtıp A.Ş, 43–54.
• Koç Y, Kav S (2000). Kök hücre naklinde temel kavramlar. Hemşire Eğitim Kursu-1, Hacettepe Üniversitesi ve Onkoloji Enstitüsü, Ankara.
• Leger SC (2004). Hematopoietic stem cell transplantation: a prrimer for the primary care physicion. Canadian Medical Association 10(170):1569.
• Manne S, Duhamel K, Ostroff J et al. (2004). Anxiety, depressive and posttravmatic stres disorders among mothers of pediatric survivors of hematopoietic stem cell transplantation. Pediatrics 113:6.
• Molassiotus A (1999). Further evaluation of a scale to screen for risk of emotional difficulties in bone marrow transplant recipients. Journal of Advanced Nursing 29: 922.
• Mundy EA (2000). Posttraumatic stress disorder in breast cancer patients following autologous bone marrow transplantation or conventional cancer treatments. Behaviour Research and Therapy 8(10): 1015–1027.
• Natan İ (2002). Kanser teşhisi almış hastalarda, kanser tepki tarzı ölçeği' nin güvenilirlik ve geçerlilik yönünden incelenmesi. İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.
• Oz F (1998). Ailede kanser olgusu. Hemşirelik Forumu 1(5): 206-210.
• Öz F (2001). Hastalık yaşantısında belirsizlik. Türk Psikiyatri Dergisi 12(1): 61-68.
• Öz F (2004). Anksiyete ve korku. Sağlık Alanında Temel Kavramlar. İmaj İç ve Dış Ticaret AŞ, Ankara 157-179.
• Stein DJ. Hollender E (2002). Textbook of anxiety disorders. American Psyhiatric Publishing.
• Sullivan AK, Szkrumelak N, Hoffman LH (1999). Psychological risk factors and early complications after bone marrow transplantation in adults. Bone Marrow Transplantation 24(10): 1109–1120.
• Syrjala KL, Chapko MK, Vitaliano PP et al. (1993). Recovery after allogeneic marrow transplantation: prospective study of predictors of longterm physical and psychosocial functioning. Bone Marrow Transplantation 11(4):319–327
• Şanlı H (2004). Kan ve kemik iliği transplantasyonlarında dermatolojik ve oral komplikasyonlar. Kan ve Kemik İliği Transplantasyonu Kurs Kitabı. Çeşme. Roche Sanayi A.Ş, 174-191.
• Trask PC, Paterson A, Riba M et al. (2002). Assessment of psychological distress in prospective bone marrow transplant patients. Bone Marrow Transplantation 29:917–915.
• Watson M, Buck G, Wheatley K et al. (2003). UK medical research council AML 10 trial, adverse impact of bone marrow transplantation on quality of life in acute myeloid leukaemia patients. European Journal of cancer 40: 971–978.
• Wingard RJ (2005). Life after transplantation: The psychosocial aftermath of HSCT. File://D:/bmt_- dosyalar/449708. Htm. (12.01.2005).
• Young KL (2002). Validation of the nursing diagnosis anxiety in adult patients undergoing bone marrow transplant. International Journal of Nursing Terminologies and Classifications 3:13.