HEMŞİRELİK ÖĞRENCİLERİNİN ORGAN NAKLİ VE BAĞIŞI KONUSUNDAKİ BİLGİ VE DÜŞÜNCELERİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2010, Cilt: 13 Sayı: 2, 1 - 11, 28.06.2010

Nadiye Özer Serdar Sarıtaş Zeynep Karaman Özlü

Öz

Bu çalışma, hemşirelik öğrencilerinin organ nakli ve bağışı konusundaki düşüncelerini incelemek
amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır.
Araştırmada, örneklem seçme yoluna gidilmeyip, Hemşirelik Yüksekokulu ve Erzurum Sağlık
Yüksekokulu’nda öğrenim gören, araştırmaya katılmayı kabul eden 460 öğrenci araştırma kapsamına alınmıştır.
Veri toplamada; Sarıtaş ve Köşgeroğlu tarafından hazırlanan “Öğrencilerin Organ Nakli ve Bağışına Yönelik
Algıları Formu” doğrultusunda oluşturulan form kullanılmıştır. Veriler yüzdelik hesaplamayla
değerlendirilmiştir.
Araştırmaya katılan öğrencilerin %75.7’sinin organ nakli ve bağışı konusunda yeterince bilgiye sahip
olmadığı ve sadece %1.7’ sinin organlarını bağışladığı saptanmıştır. Öğrencilerin % 28.7’si sağlıklı iken organ
bağışı yapmayı düşündüğünü, %76.1’i organ bağışı konusunda ailesinin olumlu tutumunun organ bağışı
kararını çabuklaştıracağını, %90.2’si organ nakli ve bağışı konusunda din adamlarının bilgi verip öncülük
etmesi gerektiğini ve %57’si de bağışlayacağı organının suiistimal edilmesinden endişe duyduğunu ifade
etmişlerdir.
Hemşirelik öğrencilerinin lisans eğitiminde organ bağışı konusunda yeterince bilgilendirilmedikleri,
organlarını bağışlamayı düşünen öğrenci oranının düşük olduğu ve öğrencilerin organ bekleyen hastalara verici
bulma konusunda aktif rol alamadıkları saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Hemşirelik öğrencisi, organ nakli, organ bağışı

Kaynakça

• ………. Organ bağışı bir yıl içinde üç kat arttı.
• http://www.f1press.org/10/saglik/organ-bagisi-bir
• yil-icinde-uc-kat-artti/ (erişim tarihi: 20- Nisan-2009) ……….
• http://www.akdeniz.edu.tr/organnak/html4.html
• (erişim tarihi: 18.12.2008)
• Ağartan E, Önder, SM ve Balkaya, NA (2006) Hemşireler organ ve doku bağışı konusunda yeterince duyarlı mı? 5. Ulusal Hemşirelik Öğrencileri Kongresi, 20-21Nisan, Şanlıurfa.
• Akaydın M, Demirbaş A, Döşemeci L ve ark. Organ naklinde Akdeniz Üniversitesi modeli. Türk Nefroloji Derneği Yayınları, 377-392 http://www.tsn.org.tr/documents/mevzuat_egitim/org an_naklinde_au_modeli.pdf (erişim tarihi: 20-04- 2009)
• Akgün HS, Bilgin N, Tokalak I ve ark. (2003). Organ donation: a cross-sectional survey of the knowledge and personla views of Turkish health care professionals. Transplantation Proceedings 35 (4):1273-1275.
• Akış M, Katırcı E, Uludağ HY ve ark. (2008). Süleyman Demirel Üniversitesi personelinin organ- doku bağışı ve nakli hakkındaki bilgi ve tutumları. Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp fakültesi Dergisi 15 (4):28-33.
• Aksoy Ş (2003). Kadavradan organ bağışını artırmaya yönelik bir öneri. Türkiye Klinikleri Tıp Etiği-Hukuku-Tarihi 11:189-194.
• Burra P, De Bona M, Canova D et al. (2005). Changing attitude to organ donation and transplantation in university student during the years of medical school in İtaly. Transplantation Proceedings 37 (2):547-550.
• Collins TJ (2005). Organ and tissue donation: a survey of nurses’ knowledge and educational needs in an adult ITU. Intensive and Critical Care Nursing 21(4):226-233.
• Çelebi F, Balık AA, Yılmaz İ ve ark. (2002) Doğu Anadolu Bölgesi insanı organ bağışına nasıl bakıyor? Türkiye Klinikleri Tıp Etiği-Hukuku-Tarihi 10:34-38. Dutra MM, Bonfim TA, Pereira IS et al. (2004). Knowledge about transplantation and attitudes toward organ donation a survey among medical students in Northeast Brasil. Transplantation Proceedings 36 (4): 818-820.
• Erdoğan O, Yücetin L, Tuncer M ve ark. 2002) Attitudes and knowledge of Turkish physicians about organ donation and transplantation. Transplantation Proceedings 34 (6):2007-2008.
• Gök Özer F, Yavuz Karamanoğlu A, Beydağ KD ve ark. (2008). Sağlık Yüksekokulunda öğrenim gören bir grup öğrencinin organ nakli/bağışına yönelik görüşleri ve bilgi düzeylerine eğitimin etkisi. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 7 (1): 39-46.
• Göz F, Goz M, Erkan M (2006). Knowledge and attitudes of medical, nursing, dentistry and health technician students towards organ donation: A pilot study. Journal of Clinical Nursing 15: 1371–1375.
• Göz F, Şalk Gürelli Ş (2007). Yoğun bakım hemşirelerinin organ bağışı ile ilgili düşünceleri. Fırat sağlık Hizmetleri Dergisi 2(5): 77-88.
• Güden E (2007). Din adamlarının organ nakli ve bağışına bakış açıları. Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kayseri http://sagens.erciyes.edu.tr/dergi/2007_3/ozetler.pdf
• (erişim tarihi: 3-02-2009).
• Hannah S (2004). Increasing awareness of tissue donation: In the non-heart beating donor. Intensive and Critical Care Nursing 20 (5): 292-298.
• Kalayoğlu M (2007). Organ bağışı yeterli değil. http://www.bizimsaglik.com/c/ho.asp?id=4464
• (erişim tarihi:20-Nisan-2009)
• Kim JR, Fisher MJ, Elliott D
• Undergraduate Nursing students’ knowledge and attiudes towards organ donation in Korea: İmplications of Education. Nurse Education Today 26 (6):465-474.
• Lazenby MA (2006). Family’s perspective on organ donation. Australian Nursing Journal 13 (9): 40-41.
• Naçar M, Çetinkaya F, Kanyılmaz D ve ark. (2001). Hekim adaylarının organ nakline bakış açıları. Türk Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon Dergisi 10(2): 123-128.
• Okka B, Demirel O (2008). Konya ilinde halkın organ bağışı konusuna bakış açılarının değerlendirilmesi. Türkiye Klinikleri Tıp Etiği Dergisi 16:148-158.
• Özdağ N (2001). Organ nakli ve bağışına toplumun bakışı. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 5:46-55.
• Özmen D, Çetinkaya AÇ, Sarızeybek B ve ark. (2008). Celal Bayar Üniversitesi Manisa Sağlık Yüksekokulu öğrencilerinin organ bağışına ilişkin bilgi ve görüşleri. Turkiye Klinikleri Journal of Medical Sciences 28:311-318.
• Parlar S, Ovayolu N, Batar N ve ark. (2005). Gaziantep Üniversitesi Öğrencilerinin Organ Bağışına Bakış Açıları. 3. Uluslararası-10. Ulusal Hemşirelik Kongresi Özet Kitabı. 7-10 Eylül 2005, İzmir.
• Sarıtaş S (2005). Sağlık Yüksekokulu Öğrencilerinin Organ Nakli ve Bağışı Konusundaki Algıları, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Tanrıverdi G, Bedir E, Seviğ Ü (2007). Cinsiyetin sağlıkla ilgili bazı davranış ve görüşler üzerindeki etkisi. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 6(6): 435- 440.
• Thompson TL, Robinson JD, Kenny RW (2003). Gender differences in family communication about organ donation. Sex Roles 49: 587–687.
• Tokalak İ, Emiroğlu R, Başaran Ö ve ark. (2002). Organ bağışı ve transplantasyonun etik, dinsel ve yasal yönü. Diyaliz Transplantasyon ve Yanık Dergisi 13: 1-7.
• Whyte A (1997). The Ultimate Gift. Nursing Times, 9 (6): 26-30.
• Yaşar M, Oğur R, Uçar M ve ark. (2008). Bir Sağlık Meslek Yüksekokulu son sınıf öğrencilerinin organ bağışı konusundaki tutumları ve tutumlarına etki eden faktörler. Genel Tıp Dergisi 18(1): 33-37.