KOAH’LI HASTALARDA ANKSİYETE, DEPRESYON VE SOSYAL DESTEK DURUMUNUN BELİRLENMESİ

Yıl 2010, Cilt: 13 Sayı: 2, 38 - 45, 28.06.2010

Havva Tel

Öz

Bu çalışma KOAH’lı hastalarda anksiyete, depresyon ve sosyal destek durumunu belirlemek amacıyla
tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Araştırmaya 10 Ocak - 10 Haziran 2007 tarihleri arasında Konya Numune
Hastanesi Göğüs Hastalıkları servisinde KOAH tanısı ile yatan 126 hasta alınmıştır. Araştırma verileri kişisel
bilgi formu, Beck Anksiyete Ölçeği, Beck Depresyon Ölçeği ve Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği ile
toplanmıştır. Verilerin analizinde Kruskal-Wallis Varyans Analizi, Mann Whitney U testi ve Pearson Korelasyon
analizi kullanılmıştır. Çalışmada hastaların çoğunlukla anksiyete (%88.9), depresyon (%85.7) yaşadıkları,
anksiyete ve depresyon arasında pozitif ilişki olduğu (r=.542, p < 0.01) anksiyete artıkça depresyonunda arttığı
saptanmıştır. Depresyon ile sosyal destek arasında negatif ilişki olduğu (r=-.244, p < 0.01), sosyal destek
azaldıkça depresyon arttığı, hastaların aile desteği puanın (X=19.92±7.84) daha yüksek olduğu saptanmıştır.
Çekirdek ailede yaşayan, KOAH’ın ruh sağlığını olumsuz etkilediğini belirten hastaların anksiyete, depresyon
puanlarının yüksek olduğu, 65 yaş ve üzeri yaştaki hastaların, dul hastaların sosyal desteklerinin daha düşük
olduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kronik obstrüktif akciğer hastalığı, anksiyete, depresyon, sosyal destek

Kaynakça

• Aras A, Tel H (2002.) Kronik obstrüktif akciğer hastalığı olan bireylerin sosyal destek gereksinimlerinin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, 4.Ulusal İç Hastalıkları Kongresi, 25-29 Eylül 2002, Antalya.
• Aydın İ (2000). Tüberküloz ve KOAH’ da depresyon anksiyete ve yeti yitimi. Yayınlanmamış, Dokrora Tezi, Hacettepe Üniv. Sağl. Bil. Enst, Ankara.
• Çelik P, Esen A, Akın M ve ark. (1998). Kronik obstrüktif akciğer olgularında depresyon. Solunum Hastalıkları 9 (1):25-32.
• Dahlen I, Jansob C (2000). Anxiety and depression are related to the outcome of emergency treatment in patients with chronic obstructive pulmonary disease. Chest 122 (5):1633- 1637.
• Dawson CA, Town GI, Frampton C et al. (2004). Psychopsthology and illness beliefs influence COPD self-management. Journal of Psychosomatic Research 56(3): 333-340.
• Ede LV, Yzermans CJ, Brouwer HJ (1999). Prevalence of depression in patients with chronic obstructive pulmonary disease: a systematic review. Thorax 54 (8): 688-92.
• Eker D, Arkar H, Yaldız H (2001). Çok boyutlu algılanan sosyal destek ölçeğinin gözden geçirilmiş formunun faktör yapısı, geçerlik ve güvenirliği. Türk Psikiyatri Dergisi 12 (1): 17-25.
• Gökmen G (1992). Kronik obstrüktif akciğer hastalığı olan hastalara yapılan eğitimin anksiyete düzeylerine etkisi. Yayınlanmamış, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniv. Sos. Bil. Enst. 1992.
• Hisli N (1989). Beck Depresyon envanteri’nin üniversite öğrencileri için geçerliği ve güvenirliği. Psikoloji Dergisi 7(23): 3-13.
• İnce D, Savcı S, Çöplü L ve ark. (2005). Kronik obstrüktif akciğer hastalığında günlük yaşam aktivitelerinin değerlendirilmesi. Toraks Dergisi 6 (1): 31-36.
• Kara M, Mirici A (2004). Loneliness, depression, and social support of Turkish patients with chronic
• obstructive pulmonary disease and their spouses. Journal of Nursing Scholarship 36(4):331-6.
• Kömürcüoğlu B, Balioğlu M, Öztuna I ve ark. (2000). KOAH’ lı erkek olgularda depresyon. Toraks Dergisi 1(3):31-34.
• Marino P, Sirey JA, Raue P et al. (2008). Impact of social support and self-efficacy on functioning in depressed older adults with chronic obstructive pulmonary disease. International Journal of COPD 3 (4): 713-718.
• Mikkelsen RL, Middelboe T, Pisinger C et al. (2004). Anxiety and depression in patients with chronic obstructive pulmonary disease (COPD). A review. Nordic Journal of Psychiatry 58 (1): 65-69.
• Norwood R (2006). Prevalence and impact of depression in chronic obstructive pulmonary disease patients. Current Opinion in Pulmonary Medicine 12(2):113-7.
• Özkan S (1994). Psikiyatrik Tıp: Konsültasyon Liyezon Psikiyatrisi. Roche, İstanbul.
• Özmen E (1993) Bedensel hastalığı olanlarda depresyon. Psikiyatri Bülteni 2(2): 71-77.
• Saryal B, Acıcan T (2003). Güncel Bilgiler Işığında Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı. Bilimsel Tıp Yayınevi, Ankara.
• Sorias O (1988). Sosyal destek kavramı. Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 27(1):353-357.
• Tel H, Akdemir N (1998). KOAH’ lı hastalara uygulanan planlı hasta öğretiminin ve hasta izleminin hastaların hastalıkla baş etme durumlarına etkisi. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2(2 ): 44-52.
• Ulusoy M, Şahin N, Erkman H (1998). Turkish version of the beck anxiety inventor, psychometric properties. Journal of Cognitive Psychotherapy: An International Quarterly 12(2): 28-35.
• Üskül B, Selvi A, Melikoğlu A ve ark. (2006). Göğüs hastalıkları kliniğinde yatan hastalarda anksiyete ve depresyon düzeyinin sosyo-demografik faktörlerin ve hastalık tanılarının ilişkisi. Akciğer Arşivi 7(1): 11-15.