KADINA YÖNELİK ŞİDDET VE ŞİDDETİ TANILAMADA ACİL HEMŞİRESİNİN ROLÜ

Yıl 2011, Cilt: 14 Sayı: 3, 59 - 66, 22.09.2011

Tülin Yıldız

Öz

Kadına yönelik şiddet günümüzde yaygın olup, önemli fiziksel ve ruhsal sağlık sorunlara yol açabilen
bir toplum sağlığı problemidir. Şiddeti doğru tanılama, uygun bakım verme ve danışmanlık yapma kadına
yönelik şiddeti önlemede ilk adımdır. Şiddetin görülme sıklığı, kadınları sağlık profesyonelleriyle sık sık karşı
karşıya getirmektedir. Özellikle acil servislerde hasta/yaralıyı ilk karşılayan ve hastaya bütüncül yaklaşımda
bulunan kişilerin hemşireler olması nedeniyle acil hemşirelerine kadına yönelik şiddeti doğru tanılama, şiddet
mağduru kadını değerlendirme, ona danışmanlık yapma, uygun merkezlere yönlendirme ve en önemlisi şiddeti
bir toplum sağlığı sorunu olarak görerek çözüm üretmede önemli roller düşmektedir. Literatüre katkı sağlamak
amacıyla bu makalede; kadına yönelik şiddet, dünyada ve Türkiye’de şiddet ve kadına yönelik şiddeti tanılamada
önemli görevler alabilecek acil hemşirelerinin rolü ele alınmıştır. Acil hemşiresinin kadın sağlığını tehdit
edebilecek durumları belirleyerek gerekli tedbirleri alması, kadına yönelik şiddeti tanılayabilmek için
multidisipliner yaklaşımlar geliştirmesi ve gerekli girişimlerde bulunması, kadın sağlığı ve toplum sağlığının
korunmasında önemli katkı sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler

Şiddet, acil hemşireliği

Kaynakça

• Altınay AG, Arat Y. Türkiye’de Kadına Yönelik Şiddet. İstanbul: Punto Baskı Çözümleri; 2007. p.11-113.
• Bailey JE, Kellermann AL, Somes GW, Banton JG, Rivara FP, Rushforth NP. Risk Factors for Violent Death of Women in the Home. Archives of Internal Medicine 1997; 157(7): 777-782.
• Btoush R, Campbell JC, Gebbie KM. Visits Coded as Intimate Partner Violence in Emergency Departments: Characteristics of the Individuals and the System as Reported in a National Survey of Emergency Departments. Journal of Emergency Nursing 2008; 34(5): 419-427.
• Aksan HA, Aksu F. The Training Needs of Turkish Emergency Department Personnel Regarding Intimate Partner Violence. BMC Public Health 2007;7: 350.
• Dişsiz M, Şahin NH. Evrensel Bir Kadın Sağlığı Sorunu: Kadına Yönelik Şiddet. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2008; 1(1): 50-58.
• Djikanovic B, Celik H, Simic S, Matejic B, Cucic V. Health Professionals’ Perceptions of Intimate Partner Violence against Women in Serbia: Opportunities and Barriers for Response Improvement. Patient Education and Counseling 2010; 80(1): 88-93.
• Efe ŞY. Aile İçi Şiddete Uğrayan Kadınlara Yönelik Hemşirelik Hizmetlerinde “Değişim Modelinin” Kullanılması. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2009; 2(3): 130-135.
• Fisher C, Hunt L, Adamsam R, Thurston WE. Health’s a Difficult Beast’: The Interrelationships between Domestic Violence, Women’s Health and the Health Sector. An Australian Case Study. Social Science & Medicine 2007; 65(8): 1742–1750.
• Grisso JA, Schwarz DF, Hirschinger N, Sammel M, Brensinger C, Santanna J et al. Violent Injuries among Women in an Urban Area. The New England Journal of Medicine 1999; 341(25): 1899-1905.
• Gutmanis I, Beynon C, Tutty L, Wathen CN, MacMillan HL. Factors Influencing Identification of and Response to Intimate Partner Violence: A Survey of Physicians and Nurses. BMC Public Health 2007;7 :12.
• Güler N, Tel H, Tuncay FÖ. Kadının Aile İçinde Yaşanan Şiddete Bakışı. Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2005; 27(2): 51-56.
• Hinderliter D, Doughty AS, Delaney K, Pitula CR, Campbell J. The Effect of Intimate Partner Violence Education on Nurse Practitioners’ Feelings of Competence and Ability to Screen Patients. The Journal of Nursing Education 2003; 42(10): 449-454.
• Köse A, Beşer A. Kadının Değiştirilebilir Yazgısı “Şiddet”. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2007; 10(4): 114-121.
• Küçüker H. Zonguldak’ta Sulh Hukuk Mahkemelerine Yansıyan Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet Olgularının İncelenmesi. Adli Tıp Dergisi 2002; 16(2): 40-45.
• Kyriacou DN, McCabe F, Anglin D, Lapesarde K, Winer MR. Emergency Department-Based Study of Risk Factors for Acute Injury from Domestic Violence against Women. Annals of Emergency Medicine 1998; 31(4): 502-506.
• McGillivray B. The Role of Victorian Emergency Nurses in the Collection and Preservation of Forensic Evidence: A Review of the Literature. Accident and Emergency Nursing 2005; 13(2): 95-100.
• Garcia-Moreno C, Jansen HA, Ellsberg M, Heise L, Watts CH. WHO Multi-country Study on Women’s Health and Domestic Violence against Women Study Team. Prevalence of Intimate Partner Violence: Findings from the WHO Multi-Country Study on Women’s Health and Domestic Violence. Lancet 2006; 368(9543): 1260-1269.
• Naçar M, Baykan Z, Poyrazoğlu S, Çetinkaya F. Domestic Violence against Women in Two Primary Health Care Centers in Kayseri. TAF Preventive Medicine Bulletin 2009; 8(2): 131-138.
• Naved RT, Azim S, Bhuiya A, Persson LA. Physical Violence by Husbands: Magnitude, Disclosure and Help-Seeking Behavior of Women in Bangladesh. Social Science & Medicine 2006; 62(12): 2917-2929.
• Saçaklıoğlu F, Çiçeklioğlu M. Kadına yönelik şiddet. IV. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi Kitabı. Didim: 12-16 Eylül 1994. Sözen MŞ, Elmas İ, Sözen A, Fincancı ŞK. Aile İçi bir İstismar Olgusu. Adli Tıp Bülteni 1999; 4(3): 109-112.
• Süral N. Avrupa Topluluğunun Çalışma Yaşamında Kadın-Erkek Eşitliğine Dair Düzenlemeleri ve Türkiye. Kadın Erkek Eşitliği, 2002; 65-66.
• Şahin NH, Dişsiz M, Sömek A, Dinç H. Sağlık Çalışanlarının Aile İçi Şiddet Deneyimleri ve Bu Konudaki Yaklaşımlarının Belirlenmesi. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi 2008; 2: 17-31.
• TBMM. Kadının Statüsünü Araştırma Komisyonu Raporu. Kadına Yönelik Şiddet. 2. Baskı. 2003. p.11-65.
• TC. Kadının Statüsü ve Sorunları Genel Müdürlüğü Yayınları. Pekin Deklerasyonu ve Eylem Planı. 2. Baskı. 2003. p.16-17.
• Tufts KA, Clements PT, Karlowicz KA. Integrating Intimate Partner Violence Content across Curricula: Developing a New Generation of Nurse Educators. Nurse Education Today 2009; 29(1): 40-47.
• Ulutaşdemir N. Kadına Yönelik Şiddet. Sağlık ve Toplum 2002; 12(4): 15-20.
• World Health Organization (WHO) WHO Multicountry Study on Women’s Health and Domestic Violence Against Women. Geneva: WHO Press; 2005. p.27-28.
• Yetim D, Şahin EM. Aile Hekimliğinde Kadına Yönelik Şiddete Yaklaşım. Aile Hekimliği Dergisi 2008; 2(2): 48-53.
• Yıldız T. Acil hemşirelerinin şiddete uğramış kadınları tanılamada eğitim öncesi ve sonrası bilgi durumlarının değerlendirilmesine yönelik bir çalışma. Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2003.