SOKAKTA ÇALIŞAN ÇOCUKLARIN YAŞAM KOŞULLARI

Yıl 2012, Cilt: 15 Sayı: 4, 268 - 274, 23.12.2012

Bahattin Karaoğlan Özgür Alparslan Bahattin Karaoğlan Karaoğlan

Öz

Amaç: Çalışmanın amacı sokakta çalışan çocukların mevcut durumunu belirlemektir.
Yöntem: Çalışma 01.01.2009-10.05.2009 tarihlerinde, kesitsel olarak, bir ilde sokakta çalışan 5-18 yaş
arası 93 çocuk ile yapılmıştır. Veriler araştırmacılar tarafından geliştirilen, bir anket formu kullanılarak yüz
yüze görüşme yöntemi ile toplanmıştır. Elde edilen veriler sayı ve yüzde dağılımı biçiminde değerlendirilmiştir.
Bulgular: Sokakta çalışan çocukların büyük bir kısmının 9-14 yaşlar arasında ve erkek olduğu, düşük
sosyo-ekonomik düzeydeki kalabalık ailelerden geldiği, gıda/ gıda dışı mallar sattığı, köyden göç ettikleri ve aile
ekonomisine katkı için sokakta çalıştığı görülmektedir
Sonuç: Araştırma sonuçlarına göre sokakta çalışan çocukların yaşamlarını risk altında sürdürdüğü
belirlenmiştir. Risk altında yaşamlarını sürdüren ailelerin yakından izlenmesi, sağlık risklerinin izlenmesi, aile
içi iletişim, çocuk yetiştirme, ebeveynlik, çocuklarda ihmal-suistimal konularında eğitimlerin yapılması
önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sokakta yaşayan çocuk, çocuklar, hemşirelik, sosyal çalışma

Kaynakça

• Açıkalın N. Yoksulluk ve genç kuşakların toplumsal hareketlilik şansları: İstanbul ve Gaziantep örnekleri. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi The Journal Of International Social Research 2008;1(3):35-54.
• Akşit B, Karancı N, Gündüz AH. Turkey Working Street Children in Three Metropolitan Cities: A Rapid Assessment,
• Organization, International Programme on the Elimination of Child Labour (IPEC) yayını); 2001. p.1-114.
• Alacahan O. Çocuğunu sokakta çalıştıran ailelerin sosyo–ekonomik profili, tutum ve beklentileri. Sosyal Siyaset Konferansları 2010;59(2):133-47.
• Labour Bakanlığı PKMB Başkanlığı,Ankara 2004.p.1-30.
• Aysev A, Ulukol B, Ceyhun G. Çalışan ve okuyan çocukların "çocuklar için depresyon ölçeği" ile değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası 2000;53(l):27-30.
• Baybuğa MS, Kubilay G. Sokakta yaşayan/çalışan çocukların aile ve yaşadıkları konutun özellikleri. Hemşirelikte 2003;5(2):34-46.
• Bilgin R. Diyarbakır'da sokakta çalışan çocuklar üzerine sosyolojik bir araştırma. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi 2009;8(27):232-44.
• Çelik SS, Baybuğa MS. Verbal, physical and sexual abuse among children working on the street.
• Australıan 2009;26(4):14-22.
• Diallo Y, Hagemann F, Etienne A, Gurbuzer Y, Mehran F. Global child labour developments: Measuring trends from 2004 to 2008 / International Labour Office, International Programme on the Elimination of Child Labour (IPEC) - Geneva: ILO 2010. p.5-7.
• Ekpenyong SN, Sibiri AE. Street Trading and Child Labour in Yenegoa. Journal of Scientific Research in Education 2011;4(1):36-46.
• Ennew J. Street and Working children- A guide to planing. Öztek Ç (Çev) Sokak Çocukları ve Çalışan Çocuklar-Planlama için Rehber, Gelişim El kitabı 4, Save the Children- UNICEF, Ankara:Tisamat Basım San.; 2003. p.9-37.
• Hoseini-Moghadam M. The frequency of sexual abuse and depression in a sample of street children of one of deprived districts of Tehran. Journal of Child Sexual Abuse 2007;16(4):23-35.
• International Labour Office –ILO. Çocuk İsçiliği Bilgilendirme Materyali I. Ünite: Sorun, Ankara: ILO Uluslar arası Eğitim Merkezi, ÇSGB-Çalışma Genel Müdürlüğü Çalışan Çocuklar Bölümü yayını 2001. p.1-50.
• International Labour Office –ILO. Çocuk İşçiliğinde Sona Doğru: Ulaşılabilir Bir Hedef. Küresel Rapor 2006, ILO, Ankara; 2006.p.1-15.
• International Labour Office. Child Labour Surveys: Results of Methodological Experiments in Four Countries 1992-93, Geneva: International Labour Office. 1996a. p.1-83. Geliştirme Dergisi Journal Of Advanced
• Nursıng Kağıtçıbaşı Ç. Old-age security value of children and development. Journal of Comparative Family Studies, Special issue 1982;(13):133-42.
• Kasatura İ. Ana baba davranışlarının duygusal gelişimdeki rolü. İstanbul Ticaret Üniversitesi Dergisi 2002a;1(2):21-37.
• Kasatura İ. Sokaktaki çocuklar; sokakta çalışan çocuklar. İstanbul Ticaret Üniversitesi Dergisi 2002b;1(2):211-27.
• Kızmaz Z, Bilgin R. Sokakta çalışan/yaşayan çocuklar ve suç: Diyarbakır örneği. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi 2010; 9(32):269-311.
• Okumuş E. Sokak çocukları”nın sosyolojisi- Diyarbakır örneği. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi 2009;9(1):9-37.
• Pinzon-Rondon AM, Koblinsky SA, Hofferth SL, Pinzon-Florez CE, Briceno L. Work-related injuries among child street-laborers in Latin America: prevalence and predictors Rev Panam Salud Publica/Pan Am J Public Health 2009;26(3):235-43.
• Sosyal Hizmetler Çocuk Esirgeme Kurumu (SHÇEK). Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşme-Ulusal İlk Rapor, Sistem Ofset, Ankara; 1999. p.3-68.
• ŞişmanY. Sokakta çalışan çocukların yasam koşulları ve gelecek beklentileri. Sosyal Bilimler Dergisi 2006;2:251-74.
• Tıghel G, Balan D, Leventiu G, Stonescu A. In. Tomescu Anca (Ed).Young Generation in Novadays Romania. 1996. p. 159-70.