Öz
Determining Mothers’ Knowledge and Applications of Keeping Conditions of Medicine Which Are Used At Home Purpose: This study reports the knowledge and applications of keeping conditions of medicine that mothers use at home. Methods: Research was conducted with mothers of children aged 0-12 who were treated on pediatric wards of two university hospitals between November 2008-March 2009. Research was completed by 202 mothers who were selected by using simple random sampling method. Data were collected using a questionnaire prepared by the researchers. In evaluation, percentage, mean and chi-square test were used. Results: According to the results of the study, it was determined that 51.4% of the mothers involved in the study were in the age group 26-35, 69.8% were primary school graduated and 87.1% were housewives, 65.3% lived in the nuclear family. It is found that 50.9% of mothers check the expiry date of medicines per three months and most of them (93%) keep the medicines in their boxes. Likewise, it is found that 65.3% of mothers indicated that they need to know how to keep medicines. There is significantly difference between mothers’ education levels and ages, between reading the instructions of how to keep medicines and checking the expiry date, between mothers’ working status, knowing where and what condition the drug is stored and having firstaid box at home statistically (p<0.05). Conclusıon: Based on the results of the study, mothers wasted the medicines due to not to obey storage conditions and they are willing to be informed about how to keep and use medicines. In the light of these results, mothers can be informed about use and storage of the medicines at home and proper disposal of expired drugs by health professionals.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Açıkel CH. Akılcı İlaç Kullanımı. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 2003; 1(11): 5-6.
- Atay O. Sağlıkta İlacın Yeri, Sorunları; Yeni Türkiye Mecmuası 2001; 7(40): 147-56.
- Baybek H, Bulut D, Çakır A. Muğla Üniversitesi İdari Çalışanının İlaç Kullanma Alışkanlıklarının Belirlenmesi. Muğla Üniv. Sosyal Bil. Ens. Derg. (İLKE) 2005; 15: 53-67.
- Bilgili N, Karatay G. Sait Yazıcı Sağlık Ocağı Bölgesinde Yaşayan Bireylerin İlaç Tüketimi İle İlgili Bazı Uygulamalarının Belirlenmesi. Hacettepe Üniv. HYO Dergisi 2005; 12(1): 39–48.
- De Bolle L, Mehuys E, Adriaens E, Remon JP, Van Bortel L, Christiaens T. Home Medication Cabinets and Self-Medication: A Source of Potential Health Threats? Ann Pharmacother 2008; 42(4): 572-9.
- Ekedahl ABE. Reasons Why Medicines Are Returned To Swedish Pharmacies Unused. Pharm World Sci 2006; 28(6):352-358.
- Göçgeldi E, Uçar M, Açıkel CH, Türker T, Metin M, Ataç A. Evlerde Atık İlaç Bulunma Sıklığı ve İlişkili Faktörlerin Araştırılması. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 2009;8(2): 113-8.
- Yapıcı G, Balıkçı S, Uğur Ö. Birinci Basamak Sağlık Kuruluşuna Başvuranların İlaç Kullanımı Konusundaki Tutum ve Davranışları. Dicle Tıp Dergisi 2011; 38(4): 458-65.
- Işık S. Akılcı ilaç kullanımı “Hemen Şimdi”. Hacettepe Toplum Hekimliği Bülteni 1996; 15(2):3-4.
- Karakurt P, Hacıhasanoğlu R, Yıldırım A, Sağlam R. Üniversite Öğrencilerinde İlaç Kullanımı. TAF Preventive Medicine Bulletin 2010; 9(5): 505-12.
- Mackridge AJ, Marriott AJ. Returned Medicines: Waste or A Wasted Opportunity? J Public Health 2007; 29(3):258–62
- Mollahaliloğlu S, Özgülcü S, Alkan A, Öncül HG. Toplumun Akılcı İlaç Kullanımına Bakışı, Edt: Akdağ R., Hıfzıssıhha Mektebi Müdürlüğü, Ankara, 2011: p: Özçelikay G. Serbest Eczane Atıkları ve Yönetimi Üzerinde Bir Çalışma. Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi 2002; 59(1):13-20.
- Özkan S, Özbay OD, Aksakal FN, İlhan MN, Aycan S. Bir Üniversite Hastanesine Başvuran Hastaların Hasta Olduklarındaki Tutumları ve İlaç Kullanım Alışkanlıkları. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 2005; 4(5): 223-37.
- Pınar N. Ülkemizde İlaç Harcamaları. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 2012; 19(1):59-65. Saygı Ş, Battal D, Şahin NÖ. Çevre ve İnsan Sağlığı Yönünden İlaç Atıklarının Önemi. Marmara Eczacılık Dergisi 2012;16(2): 82-90.
- Uskun E, Uskun SB, Öztürk M, Kişioğlu AN. Sağlık Ocağına Başvuru Öncesi İlaç Kullanımı. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi 2004; 13(12): 451-54.
Öz
Amaç: Bu araştırma annelerin evde ilaçları saklama koşullarıyla ilgili bilgilerini ve uygulamalarını
değerlendirmek amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır.
Gereç ve Yöntem: Araştırma iki üniversite hastanesinin çocuk kliniklerinde Kasım 2008- Mart 2009
tarihleri arasında tedavi gören 0-12 yaş grubu çocukların anneleriyle yapılmıştır. Araştırma basit rastgele
örneklem yöntemi kullanılarak seçilen 202 anne ile tamamlanmıştır. Veriler, araştırmacılar tarafından
hazırlanan soru formu kullanılarak toplanmıştır. Değerlendirmede yüzdelik, ortalama ve ki-kare testi
kullanılmıştır.
Bulgular: Araştırmaya katılan annelerin %51.4’ünün 26-35 yaş grubunda olduğu, %69.8’inin ilkokul
mezunu ve %87.1’inin ev hanımı olduğu, %65.3’ünün çekirdek ailede yaşadıkları belirlenmiştir. Annelerin
%50,9’unun ilaçların son kullanma tarihini 3 ayda bir kontrol ettikleri ve çoğunun ilaçları ambalajında
sakladıkları bulunmuştur. Çalışmada annelerin %65.3’ünün ilaçların saklanması ile ilgili bilgiye ihtiyaç
duydukları belirlenmiştir. Annelerin eğitim düzeyi ve yaş grupları ile “ilaçların üzerindeki saklama koşullarına
ilişkin bilgileri okuma” ve “ilaçların son kullanma tarihini kontrol etme” arasında; annelerin çalışma durumu
ile ilacın nerede ve ne koşulda saklanacağını bilme ve evinde ecza dolabı olma arasında istatistiksel olarak
anlamlı bir fark tespit edilmiştir (p < 0.05).
Sonuç: Araştırma sonucunda, annelerin saklama koşullarına uymamalarına bağlı ilaç israflarının
olduğu ve annelerin ilaçların evde uygun şekilde saklanması ve kullanılması konusunda bilgi almak istedikleri
belirlenmiştir. Bu sonuçlar doğrultusunda, sağlık çalışanı tarafından ilaçların evde saklanması, kullanılması ve
tarihi geçen ilaçların uygun şekilde imha edilmesi ile ilgili annelere bilgi verilebilir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Açıkel CH. Akılcı İlaç Kullanımı. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 2003; 1(11): 5-6.
- Atay O. Sağlıkta İlacın Yeri, Sorunları; Yeni Türkiye Mecmuası 2001; 7(40): 147-56.
- Baybek H, Bulut D, Çakır A. Muğla Üniversitesi İdari Çalışanının İlaç Kullanma Alışkanlıklarının Belirlenmesi. Muğla Üniv. Sosyal Bil. Ens. Derg. (İLKE) 2005; 15: 53-67.
- Bilgili N, Karatay G. Sait Yazıcı Sağlık Ocağı Bölgesinde Yaşayan Bireylerin İlaç Tüketimi İle İlgili Bazı Uygulamalarının Belirlenmesi. Hacettepe Üniv. HYO Dergisi 2005; 12(1): 39–48.
- De Bolle L, Mehuys E, Adriaens E, Remon JP, Van Bortel L, Christiaens T. Home Medication Cabinets and Self-Medication: A Source of Potential Health Threats? Ann Pharmacother 2008; 42(4): 572-9.
- Ekedahl ABE. Reasons Why Medicines Are Returned To Swedish Pharmacies Unused. Pharm World Sci 2006; 28(6):352-358.
- Göçgeldi E, Uçar M, Açıkel CH, Türker T, Metin M, Ataç A. Evlerde Atık İlaç Bulunma Sıklığı ve İlişkili Faktörlerin Araştırılması. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 2009;8(2): 113-8.
- Yapıcı G, Balıkçı S, Uğur Ö. Birinci Basamak Sağlık Kuruluşuna Başvuranların İlaç Kullanımı Konusundaki Tutum ve Davranışları. Dicle Tıp Dergisi 2011; 38(4): 458-65.
- Işık S. Akılcı ilaç kullanımı “Hemen Şimdi”. Hacettepe Toplum Hekimliği Bülteni 1996; 15(2):3-4.
- Karakurt P, Hacıhasanoğlu R, Yıldırım A, Sağlam R. Üniversite Öğrencilerinde İlaç Kullanımı. TAF Preventive Medicine Bulletin 2010; 9(5): 505-12.
- Mackridge AJ, Marriott AJ. Returned Medicines: Waste or A Wasted Opportunity? J Public Health 2007; 29(3):258–62
- Mollahaliloğlu S, Özgülcü S, Alkan A, Öncül HG. Toplumun Akılcı İlaç Kullanımına Bakışı, Edt: Akdağ R., Hıfzıssıhha Mektebi Müdürlüğü, Ankara, 2011: p: Özçelikay G. Serbest Eczane Atıkları ve Yönetimi Üzerinde Bir Çalışma. Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi 2002; 59(1):13-20.
- Özkan S, Özbay OD, Aksakal FN, İlhan MN, Aycan S. Bir Üniversite Hastanesine Başvuran Hastaların Hasta Olduklarındaki Tutumları ve İlaç Kullanım Alışkanlıkları. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 2005; 4(5): 223-37.
- Pınar N. Ülkemizde İlaç Harcamaları. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 2012; 19(1):59-65. Saygı Ş, Battal D, Şahin NÖ. Çevre ve İnsan Sağlığı Yönünden İlaç Atıklarının Önemi. Marmara Eczacılık Dergisi 2012;16(2): 82-90.
- Uskun E, Uskun SB, Öztürk M, Kişioğlu AN. Sağlık Ocağına Başvuru Öncesi İlaç Kullanımı. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi 2004; 13(12): 451-54.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 4 Ocak 2013 |
| Gönderilme Tarihi | 4 Ocak 2013 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2013 Cilt: 16 Sayı: 4 |
Dergimiz 2019 dan itibaren EBSCO CINAHL Database'de listelenmektedir.
Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 (CC BY-NC 4.0) ile lisanslanmıştır.