JİNEKOLOJİK KANSER TEDAVİSİ SIRASINDA YAŞANAN PSİKOLOJİK SORUNLARIN KADININ CİNSEL YAŞAMINA ETKİSİ

Yıl 2015, Cilt: 18 Sayı: 2, 140 - 147, 25.06.2015

Füsun Terzioğlu Hacer Alan

https://doi.org/10.17049/ahsbd.78432

Cited By: 2

Öz

Jinekolojik kanser tedavi şekillerinden olan histerektomi, vulvektomi, total pelvik ekzantrasyonu,
kemoterapi ve radyoterapi gibi işlemler kadınlarda beden imajı kaygıları, kanserin tekrarlama korkusu ve
posttravmatik stres bozukluğu nedeniyle anksiyete ve depresyona neden olarak kadınların cinsel yaşamlarını
olumsuz etkilemektedir.
Bu cerrahi işlemler sonrasında yaşanan organ kayıpları kadınların eşine hoş görünmeyeceği, cinsel
olarak çekiciliğinin azalacağı ve cinsel yaşamının bozulacağı gibi değişik duygular yaşamalarına yol açarken,
anksiyete ve depresyona olan eğilimlerini arttırmaktadır. Kadınların yaşadıkları anksiyete, sempatik aktivitenin
artmasına, parasempatik sinir sisteminin inhibisyonuna neden olarak, genital vazokonjesyonu azaltmakta ve
cinsel uyarının bozulmasına yol açmaktadır. Vazokonjesyonun azalması kadında lubrikasyonun azalmasına,
buna bağlı olarak disparoni ve vajinismus sorunlarına neden olarak çiftlerin cinsel yaşamını olumsuz
etkilemektedir.
Jinekolojik kanser tanısı almış hastalara bakım verme noktasında en avantajlı konumda olan kadın
sağlığı hemşireleri, bakım sürecinde kadınların yaşadıkları psikolojik problemlerin ve cinsel sorunların farkında
olmalı, cinselliği bakımın önemli bir parçası olarak ele almalıdırlar.

Anahtar Kelimeler

Anksiyete, beden imajı, cinsellik, depresyon, kanser

Kaynakça

• Akyolcu N. Meme   Kanserinde   Cerrahi   Girişim   Sonrası   Cinsel   Yaşam.   Meme   Sağlığı   Dergisi   2008;4(2):77-3.
• Basson R, Shultz W. Kadınlarda cinsel istek ve uyarılma   bozuklukları   ve   cinsel   ağrı.   Lue   TF,   Basson R, Rosen R, Giuiano F, Khoury S, Montorsi F,  editörler.  Seksüel  Tıp.  1.  Baskı.  İstanbul:  İstanbul   Medikal  Yayıncılık;;  2006.  p.865-68.
• Basson R. Kadın   Cinselliği   ve   Cinsel   Bozukluklar. Gibbs   R,   Karlan   B,   Haney   A,   Nygaard   I,   editörler.   Danforth’s   Obstetrik   ve   Jinekoloji.   10.   Baskı,   Ankara:  Güneş  Tıp  Kitabevleri;;  2010.  p.742-48.
• Boehmer U, Potter J, Bowen D. Sexual Functioning After Cancer in Sexual Minority Women. The Cancer Journal 2009;15(1):65-9.
• Buzlu   S,   Daştan   N.   Psikososyal Sorunlar- Anksiyete.   Can   G,   editör.   Onkoloji   Hemşireliğinde   Kanıta   Dayalı   Bakım.   İstanbul   Konsensesu.   1.   Baskı.  İstanbul:  Nobel  Tıp  Kitabevleri;;  2010.  p  269.
• Catt S, Fallowfield L, Jenkins V, Langridge C, Cox A. The Informational Roles and Psychological Health Multidisciplinary Teams in the UK. British Journal of Cancer 2005;93(1):1092-7.
• Çavdar   İ. Meme Kanserli Hastalarda Cinsel Sorunlar.  Meme  Sağlığı  Dergisi  2006;;2(2):64-6.
• Dansuk R, Ağargün   M,   Kars   B,   Ağargün   HP,   Turan   C,   Ünal   O. Evaluation of the Psychosocial Characteristics of Gyneacologic Cancer Patients. T Klin J Gynecol Obst 2002;12(2):142-7.
• Dean A. Supporting Women Experiencing Sexual Problems After Treatment for Breast Cancer. Cancer Nursing 2009;7(8):29-3. Durmuşoğlu   F,  
• Semptomlar.   Ertüngealp   E,   Seyisoğlu   H,   editör.   Menopoz   ve   Osteoporoz.   1.   Baskı.   İstanbul:   Form   Reklam Hizmetleri;2000. p.23-6.
• Eker E. Menopozda Psikiyatrik Sendromlar ve Cinsellik.   Ertüngealp   E,   Seyisoğlu   H,   editör.   Menopoz   ve   Osteoporoz.   1.   Baskı.   İstanbul:   Form   Reklam Hizmetleri;2000. p.39. Erel
• Bozukluklar.   Ertüngealp   E,   Seyisoğlu   H,   editör.   Menopoz   ve   Osteoporoz.   1.   Baskı.   İstanbul:   Form   Reklam Hizmetleri;2000. p.42, 63-6.
• Fobair P, Spiegel D. Concerns About Sexuality Breast Cancer. The Cancer Journal 2009;15(1):19-6.
• Goldstein  I,  Giraldi  A,  Kadıoğlu  A,  Lusen  HWV,   Marson L, Nappi R ve ark. Kadın  cinsel  fonksiyon   fizyolojisi   fizyopatolojisi. Lue TF, Basson R, Rosen R, Giuiano F,   Khoury  S,   Montorsi  F,   editörler.  Seksüel  Tıp.  1.   Baskı.   İstanbul:   İstanbul   Medikal   Yayıncılık;;   2006.   p.685-17.
• Hawkins Y, Ussher J, Gilbert E, Perz J, Sandoval M, Sungquist K. Changes in Sexuality and Intimacy After the Diagnosis and Treatment of Cancer. Cancer Nursing 2009;32(4):271-80.
• Jensen PT, Groenvold M, Klee MC, Thranov I, Petersan MA, Machin D. Longitudinal Study of Sexual Function and Vaginal Changes after Radiotherapy for Cervical Cancer. International Journal of Radiation Oncology 2003;56(4):937-49.
• Katz R. Interventions for Sexuality After Pelvic Radiation Therapy and Gynecological Cancer. The Cancer Journal 2009;15(1):45-7.
• Kornblith AB, Ligibel J. Psychosocial and Sexual Functioning of Survivors of Breast Cancer. Seminars in Oncology 2003;30(6):799-13.
• Kütmeç  C. Kadınlarda  Cinsel  Fonksiyon  Bozukluğu   ve   Hemşirelik   Bakımı.   Fırat   Sağlık   Hizmetleri   Dergisi 2009;4(12):111-36.
• Larrison EH. Sexuality issues. In: Lockwood S, ed. Women’s   Cancer.   1st ed. Jones and Bartlett Publishers; 2009. p.209.
• Laurent SM, Simons AD. Sexual Dysfunction in Depression and Anxiety: Conceptualizing Sexual Dysfunction as part of an Internalizing Dimension. Clinical Psychology Review 2009;29(7):573-85.
• McCorkle R, Tang ST, Greenwald H, Holcombe G, Lavery M. Factors Related to Depressive Symptoms among Long-term Survivors of Cervical Cancer. Health Care for Women International 2006;27(1):46-58.
• Meston CM, Hull E, Levin RJ, Sipski M. Kadın   orgazmı.   Lue   TF,   Basson   R,   Rosen R, Giuiano F, Khoury   S,   Montorsi   F,   editörler.   Seksüel   Tıp.   1.   Baskı.  İstanbul:    İstanbul  Medikal  Yayıncılık;;  2006.   p.785, 812. Öztürk  
• Bozuklukları.  11.  Baskı,  Ankara:  Tuna  Matbaacılık;;   200 p.37-9, 269,853. Park ER, Norris RL, Bober SL. Sexual Health Communication During Cancer Care. The Cancer Journal 2009;15(1):74-7.
• Park SY, Bae DS, Nam JH, Park CT, Cho CH, Lee JM. et al. Quality of Life and Sexual Problems in Disease-Free Survivors of Cervical Cancer Compared with the General Population. Cancer 2007;110(12):2716–25.
• Parker PA, Baile WF, De Moor C, Cohen L. Psychosocial and Demographic Predictors of Quality of Life in a Large Sample of Cancer Patients. Psycho-Oncology 2003;12(2):183-93.
• Pınar   G. Kanser Tedavisi Alan Hastalarda Cinsel Disfonksiyon   ve   Danışmanlığa   İlişkin   Hemşirelik   Yaklaşımları.   Gülhane   Tıp   Dergisi   2010;;52(4):241
• Pınar  G,  Algıer  L,  Çolak  M,  Ayhan  A. Jinekolojik Kanserli   Hastalarda   Yaşam   Kalitesi.   Uluslar   arası   Hematoloji Onkoloji Dergisi 2008;3(18):141-9.
• Pomel C, Atallah D, Bouedec GL, Rouzier R, Morice P, Castaigne D, Dauplat J. Laparoscopic Radical Hysterectomy for Invasive Cervical Cancer: 8-year Experience of a Pilot Study. Gynecologic Oncology 2003;91(3):534-9.
• Price B. Understanding Patients Accounts of Body Image 2009;8(6):29-34.
• Reis N. Jinekolojik   Kanser   Tedavilerinin   Kadın   Cinsel   Sağlığına   Etkisi.   Cumhuriyet   Üniversitesi   Hemşirelik  Yüksekokulu  Dergisi  2003;;7(2):35-40.
• Reis N. Jinekolojik   Kanserli   Hastaların   Bakım   ve Rehabilitasyonunda   Hemşirenin   Rolü.   Atatürk   Üniversitesi   Hemşirelik   Yüksekokulu   Dergisi   2006;9(3):88-97.
• Reis   N,   Coşkun   A,   Beji   NK. Jinekolojik Kanserlerde   Yaşam  Kalitesi   ve   Etkileyen  Faktörler.   Atatürk   Üniversitesi   Hemşirelik   Yüksekokulu   Dergisi 2006;9(2):25-35.
• Saevarsdottir T, Fridriksdottir N, Gunnarsdottir S. Quality of Life of Symtoms of Anxiety and Depression Chemotherapy. Cancer Nursing 2010;33(1):1-10.
• Sertöz   ÖÖ,   Elbi   Mete   H,   Noyan   A,   Alper   M,   Kapkaç   M.   Meme Kanserinde Ameliyat Tipinin Beden   Algısı,   Cinsel   İşlevler,   Benlik   Saygısı   ve   Eş   Uyumuna   Etkileri:   Kontrollü   Bir   Çalışma.   Türk   Psikiyatri Dergisi 2004; 15(4):264-75.
• Scott JL, Kayser K. A Review of Couple-Based Interventions   for   Enhancing   Women’s   Sexual   Adjustment and Body Image After Cancer. The Cancer Journal 2009;15(1):48-56.
• Steele R, Margaret I. Supportive Care Needs of Women with Gynecologic Cancer. Cancer Nursing 2008;31(4):288-91.
• Taşkın  L.  Doğum  ve  Kadın  Sağlığı  Hemşireliği.  10.   Baskı.   Ankara:   Sistem   Ofset   Matbaacılık.   2011.   p.6
• Tokgöz  G,  Yaluğ  İ,  Özdemir  S,  Yazıcı  A,  Uygun   K, Aker T. Kanser   Hastalarında   Majör   Depresyon   Yaygınlığı   ve   İlişkili   Etkenler.   Anadolu   Psikiyatri   Dergisi 2008;9(1):59-66.
• Wenzel LB, Donnelly JP, Fowler JM, Habbal R, Taylor TH, Aziz N, Cella D. Resilience, Reflections, and Residual Stress in Ovarian Cancer Survivorship: A gynecologic Oncology Group Study. Psycho Oncology 2002;11(2):142-53.
• Yıldırım   NK,   Özkan   M,   Özkan   S,   Özçınar   B,   Güler   SA,   Özmen   V. Meme   Kanserli   Hastaların   Tedavi   Öncesi   ve   Sonrası   Anksiyete,   Depresyon,   Yaşam   2009;46(1):175-81.
• Yılmaz   SD,   Bal  MD,   Beji   NK. Jinekolojik Kanser Tedavilerinin   Kadın   Cinsel   Yaşamına   Etkisi   ve   Hemşirelik   2010;40(1):75-7. Nöropsikiyatri   Arşivi   Yaklaşımı.   Androloji   Bülteni