HEMŞİRELERİN EGZERSİZ DAVRANIŞLARI, ÖZ YETERLİLİK DÜZEYLERİ VE İLİŞKİLİ FAKTÖRLER

Yıl 2015, Cilt: 18 Sayı: 4, 287 - 295, 31.12.2015

Sultan Ayaz , Reyhan Doğan

https://doi.org/10.17049/ahsbd.28746

Cited By: 2

Öz

 

ÖZET

 

Amaç: Araştırma hemşirelerin egzersiz davranışları, öz yeterlilik düzeyleri ve ilişkili faktörleri belirlemek amacıyla tanımlayıcı ve ilişkisel tipte yapılmıştır.

 

Gereç ve Yöntem: Araştırmanın evrenini GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesi ve T.C. Sağlık Bakanlığı Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde görev yapan hemşireler (n=776) oluşturmaktadır. Araştırmada örneklem seçilmemiş, araştırmanın verilerinin toplandığı tarihlerde izinli olmayan, araştırmaya katılmayı gönüllü olarak kabul eden hemşireler örnekleme dahil edilmiştir. Verilerin toplanmasında anket formu, Egzersiz Yarar/Engel Ölçeği, Öz Etkililik Yeterlilik Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizinde sayı, yüzdelik dağılımları, ortalama, standart sapma, ki-kare testi, korelasyon analizi, t testi ve tek yönlü varyans analizi (ANOVA) kullanılmıştır.

 

Bulgular: Hemşirelerin %69.2’sinin düzenli egzersiz yapmadığı saptanmıştır. Hemşirelerin egzersiz yarar ölçeği ortalama puanı 89.3±11.6, egzersiz engel ölçeği ortalama puanı 31.4±5.4, egzersiz yarar/engel ölçeği toplam ortalama puanı 120.7±10.4 ve öz etkililik yeterlilik ölçeği puan ortalama puanı 74.1±12.0’dir. Egzersiz yapma olanağı olan, düzenli ve her gün egzersiz yapan hemşirelerin egzersiz yarar algılarının daha yüksek olduğu belirlenmiştir (p<0.05). Egzersiz yapma olanağı olmayan, egzersiz yapmaya engel bir hastalığı olan, düzenli egzersiz yapmayan ve haftada 1-2 gün egzersiz yapan, düzenli ilaç kullanan, fazla kilolu ve obez hemşirelerin egzersiz engel algılarının daha yüksek olduğu belirlenmiştir (p<0.05). Hemşirelerin öz etkililik yeterlilik düzeyinin orta düzeyde (74.1±12.0) olduğu saptanmıştır. Hemşirelerin öz etkililik yeterlilik düzeyleri ile egzersiz yarar algıları arasında pozitif yönde, engel algıları ile negatif yönde zayıf bir ilişki olduğu bulunmuştur.

 

Sonuç: Hemşirelerin öz etkililik yeterlilik düzeylerini artıracak etkinlikler planlanması ve düzenli egzersiz yapmaları için çalışma koşullarına uygun egzersiz programlarının düzenlenmesi gerekmektedir.

 

Anahtar kelimeler: Sağlığı geliştirme; egzersiz; öz etkililik yeterlilik; hemşire

 

 

 

ABSTRACT

 

Exercise behaviours, self sufficiency levels of nurses and related factors

 

Objective: This descriptive and correlational study was conducted to determine exercise behaviours, self sufficiency levels of nurses and related factors.

 

Methods: The universe of the study was consisted by nurses who work in GATA Haydarpasa Training Hospital and T. C. Ministry of Health Haydarpasa Numune Training and Research Hospital (N=776). No sample was selected and volunteer nurses are included to the study. Exercise benefit/barrier scale and self efficacy sufficiency scale were used for collecting data. Frequencies, percentage distribution, mean, standart deviation, chi-square test, correlation, and univariate variant analyses (ANOVA) were used for data analyses.

 

Results: The rate of 69.2% of nurses do not exercise regularly. Most frequent reasons of not doing regular exercise are: lack of time (67.3%), work intensity (57.5%) and lack of desire to exercise (40.7%). The mean exercise benefit scale points were 89.3±11,6, the mean exercise barrier scale points were 31.4±5.4, the mean exercise benefit/barrier scale points were 120.7±10.4 and the mean self efficacy sufficiency scale points were 74.1±12.0. Exercise benefit perception was higher in nurses who have the possibility of doing exercise, and do regular and daily exercise (p<0.05). Exercise barrier perception were higher in nurses who do not have place for exercise, have an illness that not allow to exercise, do not exercise regularly or one-twice exercise weekly, uses regular medication, overweight and obeses (p<0.05). Finally, positive correlation between self efficacy sufficiency level and exercise benefit perception and negative correlation between self efficacy sufficiency level and barrier perception with a weak manner were found.

 

Conclusion: Planning activities to increase nurses levels of self efficacy sufficiency and regulation of exercise program  that is suitable for working conditions for doing regular exercise is required.

 

Keywords: Health promotion; exercise; self efficay sufficiency; nurse