Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 2019; 22(2): 130-135
DERLEME CEZA VE TUTUK EVİ HEMŞİRELİĞİ VE SAĞLIĞI GELİŞTİRME
Betül AKTAŞ*
Tutukluların ve hükümlülerin temel sağlık ihtiyaçları genel popülasyonla benzerlik gösterirken
tutukluluğun/hükümlülüğün sonucu farklı sağlık bakım sorunları da ortaya çıkmaktadır.
Tutuklularda/hükümlülerde sağlık sorunlarının çeşitliliği ve buna bağlı bakım gereksinimlerinin artması,
hemşirenin geniş kapsamlı kolay erişilebilir sağlık hizmeti sunmasını zorunlu kılmaktadır. Sağlığı geliştirme ve
sürdürme çalışmaları, sınırlı sağlık hizmeti erişimi ve daha önce çoğunlukla yaşam tarzı tercihlerinin kötü
olması nedeniyle bu nüfusta özellikle önemlidir. Ceza ve tutukevlerinde birinci basamak sağlık hizmeti
sunucuları olarak hemşireler sağlıklı yaşam biçimi davranışları için sağlık eğitimi yoluyla sağlığın sürdürülmesi
ve geliştirilmesi faaliyetlerini planlayarak yürütebilir, planlı bakımın etkinliğini değerlendirebilir ve koruyucu
sağlık uygulamalarına teşvik edebilirler.
Anahtar Kelime: Ceza ve tutukevi hemşireliği, sağlığı geliştirme, tutuklu sağlığı ABSTRACT
Prison Nursing and Health Promotion
Alınış Tarihi: 09.08.2017 Kabul Tarihi: 13.05.2019
While the basic health needs of prisonners are similar to the general population, some health problems are
caused by imprisonment. The diversity of health problems during imprisonment and the associated care needs
make it necessary for the prison nurse to provide a wide range of easily accessible health services. Health
promotion, continuing and health education is especially important for this population because of limited access
to health care and poor living style preferences. As primary health care providers in prisons, prison nurses can
conduct health care training and health maintenance and development activities for healthy lifestyle behaviors,
evaluate the effectiveness of planned care, and encourage preventive health care practices.
Key Words: Prison nursing, health promotion, prisoner health
Akgün Pehlivan Ş, Kubilay G. Ceza İnfaz Kurumları ve Halk Sağlığı Hemşireliği. Türkiye Klinikleri, 2015; 1(1):40-46
American Nurses Association (ANA). DRAFT Correctional Nursing: Scope and Standards of Practice. 2012. (online). Erişilebilir: http://www.statepen.org/wp-content/uploads/2012/10/CorrectionalNursing-ScopeStandardsPractice-Draft.pdf (Erişim tarihi: 02.03.2017)
Bulduk S, Ardıç E. Cezaevi Popülasyonunun Sağlığını Geliştirmede Hemşirenin Rolü. Turkiye Klinikleri J Foren Med 2011;8(2):92-97
Dale C, Woods P. Caring for Prisoners: RCN Prison Nurses Forum Roles and Boundaries Project. (online). Erişilebilir: https://bulger.co.uk/prison/prison_nurses_final_report.pdf (Erişim tarihi: 11.05.2017)
Eşiyok B, Hancı H, Özdemir Ç, Yelken N, Zeyferoğlu Y. Adli Hemşirelik. STED, 2004; 13(5):169-171
Kızılkaya M, Ünsal Barlas G, Karaca S. Ceza İnfaz Kurumlarındaki Kadınların Psikososyal Gereksinimlerine Yönelik Geliştirilen Eğitimin Değerlendirilmesi. IV. Uluslarası ve VIII. Ulusal Psikiyatri Hemşireliği Kongresi. Bildiri Kitabı. 6-9 Kasım 2016. Manisa
Marshall T, Simpson S, Andrew Stevens A. Health care in prisons: A health care needs assessment. 2000. (online). Erişilebilir: http://insight.oxfordshire.gov.uk/cms/system/files/documents/Health%20care%20in%20prisons.pdf Erişim tarihi: 31.07.2017)
Öztek Z (editör). Ceza infaz Sisteminde Sağlık Hizmetleri El Kitabı. 2012. Şen Matbaa. Ankara
Royal College of Nursing (2008). Health and nursing care in the criminal justice service. RCN guidance for nursing staff. (online). Erişilebilir: https://www2.rcn.org.uk/__data/assets/pdf_file/0010/248725/003307.pdf (Erişim tarihi: 11.05.2017)
Schoenly L, Knox CM. Essentials Of Correctional Nursing. Springer Publishing Company. New York. 2013
TBMM İnsan Hakları İnceleme Komisyonu. Ceza İnfaz Kurumlarında Hükümlü ve Tutuklulara Sunulan Sağlık Hizmetleri Hakkında İnceleme Raporu. 2015. (online). Erişilebilir: https://www.tbmm.gov.tr/komisyon/insanhaklari/docs/2015/saglik_hizmetleri_hakkinda.pdf (Erişim tarihi: 1.08.2017)
TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu. Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesinin “Avrupa Cezaevi Kuralları” Başlıklı (87) 3 No’lu Tavsiye Kararı. (online) Erişilebilir: https://www.ombudsman.gov.tr/contents/files/281bb1--Avrupa-Konseyi-Bakanlar-Komitesinin-%E2%80%9CAvrupa-Cezaevi-Kurallari%E2%80%9D-Baslikli-(87)-3-No%E2%80%99lu-Tavsiye-Karari.pdf (Erişim tarihi: 11.05.2017)
Türk Hemşireler Derneği. Hemşirelik Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik. (online). Erişilebilir: http://www.turkhemsirelerdernegi.org.tr/tr/yasa-ve-yonetmelikler/yonetmelikler/19-nisan-2011-hemsirelik-yonetmeliginde-degisiklik-yapilmasina-dair-yonetmelik.aspx (Erişim tarihi: 31.07.2017)
World Health Organization (2007). Health in prisons. A WHO guide to the essentials in prison health. (online). Erişilebilir: http://www.euro.who.int/__data/assets/pdf_file/0009/99018/E90174.pdf (Erişim tarihi: 01.08.2017)
Akgün Pehlivan Ş, Kubilay G. Ceza İnfaz Kurumları ve Halk Sağlığı Hemşireliği. Türkiye Klinikleri, 2015; 1(1):40-46
American Nurses Association (ANA). DRAFT Correctional Nursing: Scope and Standards of Practice. 2012. (online). Erişilebilir: http://www.statepen.org/wp-content/uploads/2012/10/CorrectionalNursing-ScopeStandardsPractice-Draft.pdf (Erişim tarihi: 02.03.2017)
Bulduk S, Ardıç E. Cezaevi Popülasyonunun Sağlığını Geliştirmede Hemşirenin Rolü. Turkiye Klinikleri J Foren Med 2011;8(2):92-97
Dale C, Woods P. Caring for Prisoners: RCN Prison Nurses Forum Roles and Boundaries Project. (online). Erişilebilir: https://bulger.co.uk/prison/prison_nurses_final_report.pdf (Erişim tarihi: 11.05.2017)
Eşiyok B, Hancı H, Özdemir Ç, Yelken N, Zeyferoğlu Y. Adli Hemşirelik. STED, 2004; 13(5):169-171
Kızılkaya M, Ünsal Barlas G, Karaca S. Ceza İnfaz Kurumlarındaki Kadınların Psikososyal Gereksinimlerine Yönelik Geliştirilen Eğitimin Değerlendirilmesi. IV. Uluslarası ve VIII. Ulusal Psikiyatri Hemşireliği Kongresi. Bildiri Kitabı. 6-9 Kasım 2016. Manisa
Marshall T, Simpson S, Andrew Stevens A. Health care in prisons: A health care needs assessment. 2000. (online). Erişilebilir: http://insight.oxfordshire.gov.uk/cms/system/files/documents/Health%20care%20in%20prisons.pdf Erişim tarihi: 31.07.2017)
Öztek Z (editör). Ceza infaz Sisteminde Sağlık Hizmetleri El Kitabı. 2012. Şen Matbaa. Ankara
Royal College of Nursing (2008). Health and nursing care in the criminal justice service. RCN guidance for nursing staff. (online). Erişilebilir: https://www2.rcn.org.uk/__data/assets/pdf_file/0010/248725/003307.pdf (Erişim tarihi: 11.05.2017)
Schoenly L, Knox CM. Essentials Of Correctional Nursing. Springer Publishing Company. New York. 2013
TBMM İnsan Hakları İnceleme Komisyonu. Ceza İnfaz Kurumlarında Hükümlü ve Tutuklulara Sunulan Sağlık Hizmetleri Hakkında İnceleme Raporu. 2015. (online). Erişilebilir: https://www.tbmm.gov.tr/komisyon/insanhaklari/docs/2015/saglik_hizmetleri_hakkinda.pdf (Erişim tarihi: 1.08.2017)
TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu. Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesinin “Avrupa Cezaevi Kuralları” Başlıklı (87) 3 No’lu Tavsiye Kararı. (online) Erişilebilir: https://www.ombudsman.gov.tr/contents/files/281bb1--Avrupa-Konseyi-Bakanlar-Komitesinin-%E2%80%9CAvrupa-Cezaevi-Kurallari%E2%80%9D-Baslikli-(87)-3-No%E2%80%99lu-Tavsiye-Karari.pdf (Erişim tarihi: 11.05.2017)
Türk Hemşireler Derneği. Hemşirelik Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik. (online). Erişilebilir: http://www.turkhemsirelerdernegi.org.tr/tr/yasa-ve-yonetmelikler/yonetmelikler/19-nisan-2011-hemsirelik-yonetmeliginde-degisiklik-yapilmasina-dair-yonetmelik.aspx (Erişim tarihi: 31.07.2017)
World Health Organization (2007). Health in prisons. A WHO guide to the essentials in prison health. (online). Erişilebilir: http://www.euro.who.int/__data/assets/pdf_file/0009/99018/E90174.pdf (Erişim tarihi: 01.08.2017)