KRONİK PSİKİYATRİ HASTALARININ BAKIM VERİCİLERİNİN BAKIM YÜKÜ VE STRESLE BAŞA ÇIKMA TARZLARI

Yıl 2020, Cilt: 23 Sayı: 1, 109 - 117, 19.03.2020

Selma Sabancıoğulları Şükran Ertekin Pınar

https://doi.org/10.17049/ataunihem.588211

Cited By: 2

Öz

ÖZ

Amaç: Araştırma, kronik psikiyatri hastalarının bakım vericilerinin bakım yükü ve stresle başa çıkma tarzlarını belirlemek amacıyla yapılmıştır.

Yöntem: Araştırmanın örneklemini iç Anadolu Bölgesi’ndeki bir üniversite ve devlet hastanesinde yatarak tedavi gören kronik psikiyatri hastalarının 103 bakım vericisi oluşturmuştur. Veriler, Hasta Yakını ve Hasta Bilgi Formu, Bakım Verme Yükü Ölçeği ve Stresle Başa Çıkma Tarzları Ölçeği ile toplanmıştır. İstatistiksel değerlendirmede yüzdelik dağılım, ortalama, pearson korelasyon analizi, regresyon analizi, t testi, Anova ve Kruskal Wallis testi kullanılmıştır.

Bulgular: Bakım vericilerin yaş ortalaması 47.65±14.24 olup, çoğunluğu evli ve ilkokul mezunudur. Bakım vericilerin çoğunluğu (%40.8) hastanın anne-babasıdır. Araştırmada Bakım Verme Yükü Ölçeği puan ortalaması 41.23±14.67 olup, bakım yükü algısı orta düzeydedir (%50.5). Bakım Verme Yükü Ölçeği puanı ile Stresle Başa Çıkma Tarzları Ölçeği alt boyutlarından çaresiz yaklaşım (r=0.478; p=0.000) arasında orta düzeyde, boyun eğici yaklaşım puanları (r=0.246; p=0.012) arasında ise zayıf düzeyde pozitif yönlü istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulunmuştur.

Sonuç: Bakım vericilerin bakım yükü algısı orta düzeydedir ve etkili başa çıkma yöntemlerini daha fazla kullanmaktadırlar. Stresle başa çıkma tarzlarında etkisiz yöntemleri kullanan bakım vericilerin ise bakım yükü algısı daha fazladır. 

Anahtar Kelimeler

bakım verici, bakım yükü, stres, başa çıkma, psikiyatri hemşireliği

Destekleyen Kurum

Yok

Proje Numarası

Yok

Teşekkür

Yok

Burden of Care and Coping with Stress Styles of Caregivers of Chronic Psychiatric Patients

Öz

ABSTRACT

Aim: This study was conducted to determine the burden of care and coping with stress levels of the caregivers of chronic psychiatric patients.

Methods: The research was carried out with 103 caregivers of psychiatric patients who had an inpatient treatment at a university and a state hospital in central Anatolia region of Turkey. Data were collected by Information Form, the Burden Interview and Coping Styles Scale with Stress. Percentage distribution, mean, Pearson correlation, t test and ANOVA tests were used for statistical evaluation.

Results: The average age of caregivers was 47.65±14.24, most of them were married and primary school graduates. The majority of caregivers (40.8%) were patient's parents. In the study, the mean score of burden interview was 41.23±14.67, and burden of care perception was moderate (50.5%). There was a moderate positive level significant relationship between Burden Interview and helpless approach scores of Coping Styles Scale with Stress (r=0.478; p=0.000) and a weak positive level significant relationship between the Burden Interview and submissive approach scores (r=0.246; p=0.012).

Conclusion: The burden of care perception of caregivers was at moderate level and they used effective coping methods more. Caregivers who used ineffective methods in coping with stress had higher burden of care perception.

Anahtar Kelimeler

caregivers, burden of care, stress, coping, psychiatric nursing

Proje Numarası

Yok

Kaynakça

• Referans1. Ajibade BL, Ajao OO, Fabiyi B, Olabisi OI, Akinpelu A. O. Burden Experienced by Family Caregivers of Patients with Mental Disorders at Selected Hospitals in Ekiti State, Nigeria. International Journal of Health and Psychology Research 2016; 4(2): 14–41.
• Referans2. Ak M, Yavuz KF, Lapsekili N, Türkçapar MH. Kronik Psikiyatrik Bozukluğu Bulunan Hastaların ve Bakım Verenlerinin Bakım Yükü Açısından Değerlendirilmesi. Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi 2012; 25: 330–37.
• Referans3. Alexander G, Bebee C-E, Chen K-M, Vignes RD, Dixon B, Escoffery R, et al. Burden of Caregivers of Adult Patients with Schizophrenia in a Predominantly African Ancestry Population. Qual Life Res 2015; 25(2): 393–400.
• Referans4. Arslantaş H, Adana F. Şizofreninin Bakım Verenlere Yükü. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar 2011; 3(2): 251–77.
• Referans5. Arslantaş H. Psikiyatri Hastalarının Bakım Vericilerinde Yük ve Baş Etme Stratejileri. Turkiye Klinikleri J Psychiatr Nurs-Special Topics 2018; 4(1): 39–47.
• Referans6. Aylaz R, Yıldız E. The Care Burden and Coping Levels of Chronic Psychiatric Patients’ Caregivers. Perspect Psychiatr Care 2018; 54 (2): 230–41.
• Referans7. Bademli K, Çetinkaya Duman Z. Şizofreni Hastalarının Bakım Verenleri. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar 2013; 5(4): 461–78.
• Referans8. Bademli K, Lök N, Kaya Kılıc A. Relationship Between Caregiving Burden and Anger Level in Primary Caregivers of Individuals with Chronic Mental Illness. Archives of Psychiatric Nursing 2017; 31: 263–68.
• Referans9. Caqueo-Urízar A, Gutiérrez-Maldonado J. Burden of care in families of patients with schizophrenia. Qual Life Res 2006; 15(4): 719–24.
• Referans10. Chadda RK. Caring for the Family Caregivers of Persons with Mental Illness. Indian J Psychiatry 2014; 56(3): 221–27.
• Referans11. Darlami K, Ponnose R, Jose P. Caregiver’s Stress of Psychiatric Patients. Journal of Universal College of Medical Sciences 2015; 3(2): 39–43.
• Referans12. Durmaz H, Okanlı A. Investigation of the Effect of Self-Efficacy Levels of Caregiver Family Members of the Individuals with Schizophrenia on Burden of Care. Archives of Psychiatric Nursing 2014; 28: 290–94.
• Referans13. Eaton PM, Davis BL, Hammond PV, Condon EH, McGee ZT. Coping Strategies of Familymembers of Hospitalized Psychiatric Patients. Nursing Research and Practice 2011; 2011: 1–12.
• Referans14. Erten E, Alpman N, Özdemir A, Fıstıkcı N. Bipolar I Bozukluğu Olan Hastalarda Dönem ve Seyir Özelliklerinin Bakıcı Yüküne Etkisi. Türk Psikiyatri Derg 2014; 25: 114–23.
• Referans15. Folkman S, Lazarus RS. An Analysis of Coping in a Middle-Aged Community Sample. J Health Soc Behav 1980; 21(3): 219–39.
• Referans16. Gupta A, Solanki RK, Koolwal GD, Gehlot S. Psychological Well-Being and Burden in Caregivers of Patients with Schizophrenia. International Journal of Medical Science and Public Health 2015; 4(1): 70-6.
• Referans17. Gülseren L, Çam B, Karakoç B, Yiğit T, Danacı AE, Çubukçuoğlu Z, ve ark. Şizofrenide Ailenin Yükünü Etkileyen Etmenler. Türk Psikiyatri Derg 2010; 21(3): 203–12.
• Referans18. Hassan WAN, Mohamed II, Abd Elnaser AE, Sayed NE. Burden and Coping Strategies in Caregivers of Schizophrenic Patients. Journal of American Science 2011; 7(5): 802–11.
• Referans19. Hsiao C-Y, Tsai Y-F. Factors of Caregiver Burden and Family Functioning among Taiwanese Family Caregivers Living with Schizophrenia. Journal of Clinical Nursing 2014; 24: 1546–56.
• Referans20. Igberase OO, Morakinyo O, Lawani AO, James BO, Omoaregba JO. Burden of Care Among Relatives of Patients with Schizophrenia in Midwestern Nigeria. Int J Soc Psychiatry 2012; 58: 131–37.
• Referans21. İnci FH, Erdem M. Bakım Verme Yükü Ölçeği’nin Türkçe'ye Uyarlanması Geçerlilik ve Güvenilirliği. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2008; 11(4): 85–95.
• Referans22. Karaağaç H, Çalık Var E. Şizofreni Hastalarına Bakım Verenlerin Bakım Yüklerinin Yaşam Kalitesine Etkisinin İncelenmesi. Klinik Psikiyatri 2019; 22: 16–26.
• Referans23. Kaya Y, Öz F. Şizofreni Hastalarının Genel Sosyal İşlevsellik Düzeyi ve Hastalara Bakım Veren Yakınlarının Bakım Yükü. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi 2019; 10(1): 28–38.
• Referans24. Li J, Lambert CE, Lambert VA. Predictors of Family Caregivers’ Burden and Quality of Life when Providing Care for a Family Member with Schizophrenia in The People’s Republic of China. Nurs Health Sci 2007; 9: 192–98
• Referans25. Mora-Castaneda B, Márquez-González M, Fernández-Liria A, de la Espriella R, Torres N, Borrero AA. Clinical and Demographic Variables Associated with Coping and the Burden of Caregivers of Schizophrenia Patients. Rev Colomb Psiquiat 2018; 47: 13–20.
• Referans26. Navidian A, Zaheden FB. Burden Experienced by Family Caregivers of Patients with Mental Disorders. Pakistan Journal of Psychological Research 2008; 23(1): 19–28.
• Referans27. Özlü A, Yıldız M, Aker T. Şizofreni Hastalarının Bakımıyla İlgilenenlerde Yük ve İlişkili Özellikler. Düşünen Adam The Journal of Psychiatry and Neurological Sciences 2015; 28: 147–53.
• Referans28. Pompeo DA, Carvalho A, Olive AM, Souza MGG, Galera SAF. Strategies for Coping with Family Members of Patients with Mental Disorders. Rev. Latino-Am. Enfermagem 2016; 24:e2799. doi: 10.1590/1518-8345.1311.2799
• Referans29. Rahmani F, Ranjbar F, Hosseinzadeh M, Razavi SS, Dickens GL, Vahidi M. Coping Strategies of Family Caregivers of Patients with Schizophrenia in Iran: A Cross-Sectional Survey. International Journal of Nursing Sciences 2019; 6: 148–53.
• Referans30. Shah AJ, Wadoo O, Latoo J. Psychological Distress in Carers of People with Mental Disorders. British Journal of Medical Practitioners. 2010; 3(3): 18–25.
• Referans31. Şahin NH, Durak A. Stresle Başa Çıkma Tarzları Ölçeği: Üniversite Öğrencileri İçin Uyarlanması. Türk Psikoloji Dergisi 1995; 10 (34): 56–73.
• Referans32. Şengün İnan F, Çetinkaya Duman Z. Şizofreni Hastasına Bakım Verenlerin Ruh Sağlığını Etkileyen Faktörler: Sosyodemografik Değişkenler ve Stresle Başa Çıkma Tarzları. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 2013; 16(4): 205–11.
• Referans33. Ukpong D. Şizofreni Hastalarına Bakım Veren Nijeryalılar Arasında Yük ve Ruhsal Sıkıntı: Pozitif ve Negatif Semptomların Rolü. Türk Psikiyatri Dergisi 2012; 23(1):40–5.
• Referans34. Walke SC, Chandrasekaran V, Mayya SS. Caregiver Burden Among Caregivers of Mentally Ill Individuals and their Coping Mechanisms J Neurosci Rural Pract 2018; 9: 180–85.
• Referans35. Zarit SH, Reever KE, Bach-Peterson J. Relatives of The Impaired Elderly: Correlates of Feelings of Burden. Gerontologist 1980; 20: 649–55.