ÖĞRENCİ HEMŞİRELERİN ETİK DEĞERLERE YATKINLIK DURUMLARININ BELİRLENMESİ

Yıl 2020, Cilt: 23 Sayı: 3, 410 - 417, 30.09.2020

Nurcan Kırca Kerime Bademli Mustafa Levent Özgönül

https://doi.org/10.17049/ataunihem.766255

Cited By: 4

Öz

Amaç: Bu çalışma öğrenci hemşirelerin etik değerlere yatkınlıklarının belirlenmesi amacıyla yapılmıştır.
Yöntem: Araştırma tanımlayıcı türde yapılmıştır. Araştırmanın evrenini bir devlet üniversitesinin hemşirelik fakültesinde 2018-2019 eğitim-öğretim yılında eğitim gören tüm öğrenciler (N=957) oluşturmuştur. Araştırmanın verileri Eylül-Kasım 2019 tarihleri arasında Kişisel Bilgi Formu ve Etik Değerlere Yatkınlık Ölçeği (EDYÖ) ile toplanmıştır. Örneklem seçim yöntemine gidilmemiştir. Evrenden 603 öğrenci çalışmaya dahil edilmiştir. Hedef kitlenin %63’üne ulaşılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde; sayı, yüzde, ortanca, ortalama, standart sapma, Cronbach alfa katsayısı, Mann-Whitney U testi ve Kruskal Wallis analizi yapılmıştır.
Bulgular: Öğrencilerin EDYÖ’den aldıkları toplam puanın ortanca değeri 80 tam puan üzerinden 68 (1. ve 3. çeyrek; 62-76) olarak saptanmıştır. EDYÖ’nün alt boyut maddelerinden aldıkları puanlar değerlendirildiğinde; “Sevgi-saygı” 40 tam puan üzerinden 36 ( 1. ve 3. çeyrek; 32-38), “Adalet-dürüstlük” 25 tam puan üzerinden 21 (1. ve 3. çeyrek; 19-25) ve “İş birliği” 15 tam puan üzerinden 12 (1. ve 3. çeyrek; 10-14) olarak saptanmıştır.
Sonuç: Çalışmada öğrencilerin etik değerlere yatkınlıklarının ortalamanın üzerinde olduğu ortaya çıkmıştır. Hemşirelikte etik eğitiminde, etik değerlere yatkınlık kazandırabilecek deneyimler ve örnek vakaların tartışılması etik değerlere yatkınlık açısından daha da öğretici olabilir.

Anahtar Kelimeler

etik, etik değer, hemşirelik, öğrenci hemşireler

Destekleyen Kurum

Araştırma için herhangi bir kurum/kuruluştan destek alınmamıştır.

Proje Numarası

Yok

Teşekkür

Araştırmacılar çalışmaya katılan öğrencilere teşekkür etmektedir.

DETERMINING STUDENT NURSES' THE INCLINATION TO ETHICAL VALUES SCALE

Öz

Aim: This study was conducted to determine the inclination of student nurses to ethical values.
Methods: The research was conducted in a descriptive type. The sample of the study was composed of all students (N = 957) studying at the nursing faculty of a state university in the 2018-2019 academic year. The data of the study were collected between September-November 2019 using the Personal Information Form and The Inclination to Ethical Values Scale (IEVS). Sampling selection method was not used. 603 students from the universe were included in the study. 63.00% of the target population has been reached. In evaluating the data; number, percentage, median, mean, standard deviation, Cronbach alpha coefficient, Mann-Whitney U test and Kruskal Wallis analysis were performed.
Results: The median value of the total score the students got from the IEVS was determined as 68 (1st and 3rd quarters; 62-76) out of 80 full points. When the scores they got from the sub-dimension items of the IEVS are evaluated; “Love-respect” as 36 out of 40 points (1st and 3rd quarter; 32-38), “Justice-Honesty” as 21 out of 25 points (1st and 3rd quarter; 19-25) and “Cooperation” as 12 out of 15 full points (1st and 3rd quarter; 10-14) was determined.
Conclusion: In this study, it was revealed that students' susceptibility to ethical values was above average. Discussion of experiences and case studies that can predispose to ethical values in Nursing ethics education may be even more instructive in terms of inclination to ethical values.

Anahtar Kelimeler

Ethic, ethical value, nursing, student nurses

Proje Numarası

Yok

Kaynakça

• 1. Oğuz NY, Tepe H, Büken NÖ, Kucur DK. Biyoetik Terimleri Sözlüğü. 1.Baskı. Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu. Meteksan AŞ; 2005. p.82-3.
• 2. Pieper A. Etiğe Giriş. 2. Baskı. İstanbul: Ayrıntı Yayınları; 1999.p.22.
• 3. Aydın E. Tıp Etiğine Giriş. 2.Baskı. Ankara: Pagem Yayıncılık; 2001. p.4-5.
• 4. Kuçuradi İ. İnsan ve Değerleri. 2. Baskı. Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları; 1998. p.40.
• 5. Chitty KK, Black BP. Professional nursing: Conceptsandchallenges. 5rd ed. St. Louis, Mo: Saunders/Elsevier; 2007.
• 6. Weis D, Schank MJ. Development and psychometric evaluation of the nurses Professional values scale-revised. Journal of Nursing Measurement 2009;17(3):221–31.
• 7. The Essentials of Baccalaureate Education for Professional Nursing Practice. 2016. http://www.aacn.nche.edu/education-resources/BaccEssentials08.pdf. Accessed 10 September 2020
• 8. Schmidt BJ, McArthur EC. Professional Nursing values: a concept analysis. Nursing Forum 2018;53(1):69-75.
• 9. Burkhardt AM, Nathaniel AK. Etik karar verme. Ecevit Alpar Ş, Bahçecik N, Karabacak Ü, editörler. Çağdaş Hemşirelikte Etik. 3. Baskı. İstanbul: İstanbul Medikal Yayıncılık; 2013. p116-41.
• 10. Dinç L. Hemşirelik hizmetlerinde etik yükümlülükler. Hacettepe Tıp Dergisi 2009;40(2):113-9.
• 11. Weis D, Schank MJ. Toward building an international consensus in Professional values. Nurse Education Today1997;17(5):366-9.
• 12. Parandeh A, Khaghanizade M, Mohammadi E, Nouri JM. Factors influencing development of Professional values among nursing students and instructors: a systematic review. Global Journal of Health Science2015;7(2):284-93.
• 13. Türk Hemşireler Derneği (THD). Hemşireler için etik ilke ve prensipler [internet]. 2009. [Erişim tarihi 20 Kasım 2019]. Erişim adresi: http://www.turkhemsirelerdernegi.org.tr/files/tr/thd/meslegi-etigi/hemsireler-icin-etik-ilke-ve-sorumluluklar/hemsire%20brosur.pdf
• 14. Ülman YI, Çokar M, Bakırcı N, Topsever P, Artvinli F. Profesyonellik eğitiminde etik ve insan bilimleri, Acıbadem Üniversitesi Örneği. Türkiye Biyoetik Derneği Yayınları 2013;8:89-90.
• 15. Boz İ, İnce S. Bakım etiği dersinin öğrenci hemşirelerin etik duyarlılık düzeyine etkisi: Karşılaştırılmalı bir çalışma. Turkiye Klinikleri Journal of Medical Ethics 2019;27(1):40-7.
• 16. Dehghani A. Factors affecting Professional ethics development in students: a qualitative study. Nursing Ethics 2020;27(2):461-9.
• 17. Gül Ş, Genç-Kuzuca İ, Yalım NY. Hemşirelerin etik eğitiminin meslek hayatına yansıması konusundaki görüşleri. Türkiye Biyoetik Dergisi 2016;3(2):85-97.
• 18. Üstün Ç, Korhan EA, Yılmaz DU. Hemşirelikte Etik Eğitiminin Etkinliğini Değerlendirme Ölçeği’nin Türkçe geçerlik güvenirlik çalışması. Nobel Medicus 2018;14(1):31-8.
• 19. Akbaş M, Tuncer İ, Kadıoğlu S. Lisans düzeyindeki hemşirelik okullarında etik eğitiminin durumu. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi 2014;7(3):206-11.
• 20. Görgülü RS, Dinç L. Ethics in Turkish Nursing education programs. Nursing Ethics 2007; 14(6):741-52.
• 21. Lin CF, Lu MS, Chung CC, Yang CM. A comparison of problem-based learning and conventional teaching in Nursing ethics education. Nursing Ethics 2010;17(3):373-82.
• 22. Poorchangizi B, Borhani F, Abbaszadeh A, Mirzaee M, Farokhzadian J. The importance of professional values from nursing students’ perspective. BMC Nursing 2019;18(26):1-7.
• 23. Korhan EA, Ceylan B, Üstün Ç, Kırşan M. Hemşirelik öğrencileri gözüyle klinik alanda etik sorunlar. Ege Tıp Dergisi 2018;57(2):75-81.
• 24. Kurt FY, Atay S, Arıkan D. Hemşirelik öğrencilerinin etik karar verebilme düzeyi. Turkiye Klinikleri Journal of Medical Ethics 2013;21(2):79-87.
• 25. Kaya İ. Etik değerlere yatkınlık ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 2015;8(41):968-74.
• 26. Babadağ K. Hemşirelik ve Değerler. 1. Baskı. Ankara: Alter Yayıncılık; 2010. p.31-55.
• 27. Pektekin Ç. Kuramlar, Bakım Modelleri, Politik Yaklaşımlar. Hemşirelik Felsefesi. 1. Baskı. İstanbul: İstanbul Tıp Kitabevi; 2013.p.27.
• 28. Taş F. Üniversite öğrencilerinin etik değerlere yatkınlık durumları ve ilişkili faktörler. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 2018;15(2):627-42.
• 29. Gürdoğan EP, Aksoy B, Kınıcı E. Hemşirelik öğrencilerinin etik duyarlılık düzeyleri ve mesleki değerler ile ilişkisi. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi 2018;5(3):147-54.
• 30. The Essentials of Baccalaureate Education for Professional Nursing Practice [internet]. 2016.[Erişim tarihi 29 Nisan 2020]. Erişim adresi: http://www.aacn.nche.edu/education-resources/BaccEssentials08.pdf.
• 31. Özyer K, Azizoğlu Ö. Demografik değişkenlerin kişilerin etik tutumları üzerindeki etkileri. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi 2010;6(2):59-84.
• 32. Üzüm B, Özkurt-Sivrikaya S. Meslek yüksekokulu öğrencilerinin etik değerlere yatkınlık düzeyleri (Kocaeli MYO örneği). Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Dergisi 2018;3(1):230-40.
• 33. Bijani M, Ghodsbin F, Fard SJ, Shirazi F, Sharif F, Tehranineshat B. An evaluation of adherence to ethical codes among nurses and Nursing students. Journal of Medical Ethics and History of Medicine 2017;10(6):1-8.
• 34. Jafari Manesh H, Ranjbaran M, Vakilian K, Tajik R, Almasi-Hashiani A. Nursing’s code of ethics: a survey of respecting the code among Nursing students. Journal of Medical Ethics and History of Medicine 2014;6(6):45-55.
• 35. Kilic Akca N, Simsek N, Efe Arslan D, Senturk S, Akca D. Moral sensitivity among senior Nursing students in Turkey. International Journal of Caring Sciences 2017;10(2):1031-9.
• 36. Akdeniz Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi. Dersler Katoloğu. Erişim adresi: http://hemsirelik.akdeniz.edu.tr/mezuniyet-oncesi-egitim/dersler-katalogu/
• 37. Dinç L, Görgülü RS. Teaching ethics in nursing. Nursing Ethics 2002;9(3):259-68.
• 38. Duckett LJ, Ryden MB. Education for ethical nursing. Moral development in the professions. Psychology and Applied Ethics 1994;51-70.
• 39. Wood M. Nursing ethics education: Are we really delivering the Good(s)? Nursing Ethics 2005;12(1):6-18.
• 40. Yeom HA, Ahn SH, Kim SJ. Effects of ethics education on moral sensitivity of Nursing students. Nursing Ethics 2017;24(6):644-52.
• 41. Khatiban M, Falahan SN, Amini R, Farahanchi A, Soltanian A. Lecture-based versus problem-based learning in ethics education among Nursing students. Nursing Ethics 2019;26(6):1753-64.