HEMŞİRELERİN İŞ STRESİ VE TÜKENMİŞLİK DÜZEYLERİ İLE MESLEK VE YAŞAM DOYUMU DÜZEYLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN BELİRLENMESİ

Yıl 2021, Cilt: 24 Sayı: 2, 274 - 283, 25.06.2021

Gazi Camci Esin Kavuran

https://doi.org/10.17049/ataunihem.930846

Cited By: 10

Öz

Amaç: Bu araştırma hemşirelerin iş stresi, tükenmişlik, meslek ve yaşam doyumu düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi amacıyla tanımlayıcı ve kesitsel olarak gerçekleştirilmiştir.

Yöntem: Araştırma Eylül-Kasım 2020 tarihleri arasında bir devlet hastanesinde yürütülmüştür. Evrenin tamamına ulaşmak hedeflendiğinden örnekleme yöntemine gidilmemiştir. Veriler gönüllü 642 hemşireden Tanımlayıcı Özellikler Formu, Algılanan Stres, Maslach Tükenmişlik, Hemşire İş Doyum ve Yaşam Doyumu Ölçekleri kullanılarak toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde frekans ve yüzde hesapları, ortalama ve standart sapma değerleri ile ANOVA testi, t-testi, Mann Whitney-U testi ve korelasyon analizi yapılmıştır.

Bulgular: Hemşirelerin Maslach Tükenmişlik Ölçeği’nin Algılanan Stres Ölçeği ile arasında pozitif zayıf düzeyli, Yaşam Doyumu Ölçeği ve İş Doyum Ölçeği ile negatif zayıf düzeyli ve anlamlı ilişkiler saptanmıştır (p<0.05). İş Doyum Ölçeği’nin Algılanan Stres Ölçeği ile arasında negatif değerde zayıf düzeyli, Yaşam Doyumu Ölçeği ile pozitif orta düzeyli ve anlamlı ilişki vardır. Yaşam Doyumu ölçeği ile Algılanan Stres Ölçeği arasında negatif zayıf düzeyli ve anlamlı bir ilişki saptanmıştır.

Sonuç: Bu araştırmada iş stresi ile tükenmişlik arasında pozitif, anlamlı ilişki tespit edilmiş olup mevcut iki değişken ile meslek ve yaşam doyumu arasında negatif, anlamlı ilişki belirlenmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Hemşire, iş stresi, meslek doyumu, tükenmişlik, yaşam doyumu

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

DETERMINATION OF THE CORRELATION OF JOB STRESS AND BURNOUT LEVELS OF NURSES WITH THEIR JOB AND LIFE SATISFACTION LEVELS

Öz

Aim: This study was conducted with descriptive and cross-sectional design to determine the correlation between the job stress, burnout, job and life satisfaction levels of nurses.

Methods: The study was carried out in public hospital between September-November 2020. It was aimed to reach the all population, no sampling method was used. The data were collected from 642 voluntary nurses using the Descriptive Characteristics Form, Perceived Stress, Maslach Burnout Inventory, Nurse Job Satisfaction, and Satisfaction with Life. Frequency, percentage, mean and standard deviation values, ANOVA test, t-test, Mann-Whitney U test and correlation analysis were used to assess data.

Results: It was determined that there was a positive weak and significant correlation between the Maslach Burnout Inventory and Perceived Stress Scale of the nurses and a negative weak and significant correlation between the Satisfaction with Life Scale and Job Satisfaction Scale (p<0.05). It was determined that there was a negative weak and significant correlation between the Job Satisfaction and Perceived Stress and a positive moderate and significant correlation between the Job Satisfaction and the Satisfaction with Life. There was a negative weak and significant correlation between the Satisfaction with Life Scale and Perceived Stress.

Conclusion: It was determined that a positive significant correlation between job stress and burnout and a negative significant correlation between the two present variables and job-life satisfaction. 

Anahtar Kelimeler

nurse, job stress, job satisfaction, burnout, life satisfaction

Proje Numarası

-

Kaynakça

• 1. Tekir Ö, Çevik C, Selma A, Çetin G. Sağlık Çalışanlarının Tükenmişlik, Iş Doyumu Düzeyleri ve Yaşam Doyumunun Incelenmesi. Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2016;18:51-63.
• 2. Büyükaslan H, Hüseyin E. Acil servis çalışanlarının iş stresi ve tükenmişlik düzeylerinin iş doyumları üzerine etkisi. Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2019;16: 290-4.
• 3. Durmuş M, Gerçek A, Çiftci N. Hemşirelerin yaşam kaliteleri ile tükenmişlik düzeylerinin değerlendirilmesine yönelik bir araştırma. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 2018;6:279-86.
• 4. Kahraman G. Yoğun bakım hemşirelerinin iş doyumları ve etkileyen faktörler. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi 2011;4:12-8.
• 5. Kavlu İ, Pınar R. Acil servislerde çalışan hemşirelerin tükenmişlik ve iş doyumlarının yaşam kalitesine etkisi. Turkiye Klinikleri Journal of Medical Sciences.2009;29 (6):1543-55.
• 6. Dall'Ora C, Griffiths P, Ball J, Simon M, Aiken LH. Association of 12 h shifts and nurses’ job satisfaction, burnout and intention to leave: findings from a cross-sectional study of 12 European countries. BMJ open 2015;5:e008331.
• 7. Caro MM, San-Martín M, Delgado-Bolton R, Vivanco L. Empathy, loneliness, burnout, and life satisfaction in Chilean nurses of palliative care and homecare services. Enfermería Clínica (English Edition) 2017;27: 379-86.
• 8. Koşucu SN, Göktaş SB, Yildiz T. Cerrahi ve dahiliye servislerinde çalışan hemşirelerin işe bağlı gerginlik ve iş doyumu düzeylerinin değerlendirilmesi. Cukurova Medical Journal 2017;42:675-81.
• 9. Yüksel-Kaçan C, Örsal Ö, Köşgeroğlu N. Hemşirelerde iş doyumu düzeyinin incelenmesi. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi 2016;18:1-12.
• 10. Durmaz M, Sabuncu N. Ameliyathane ve Cerrahi Klinik Hemşirelerinin Kişilik Özellikleri ve İş Doyumları. Genel Sağlık Bilimleri Dergisi 2019;1:40-52.
• 11. Bilge A, Öğce F, Genç R, Oran N. Algılanan stres ölçeği (ASÖ)’nin Türkçe versiyonunun psikometrik uygunluğu. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2009;2:61-72.
• 12. Maslach C, Jackson SE, Leiter MP, Schaufeli WB, Schwab RL. Maslach burnout inventory. Consulting psychologists press 1986;21:3463-64.
• 13. Ergin C. Doktor ve hemsirelerde tükenmişlik ve Maslach tükenmişlik ölçeğinin uyarlanmasi. VII. Ulusal Psikoloji Kongresi, 22th September 1992 Ankara (Turkey), 1992.
• 14. Muya M, Katsuyama K, Ozaki F, Aoyama H. Development of a scale measuring the job satisfaction of Japanese hospital nurses. Japan Journal of Nursing Science 2014;11:160-70.
• 15. Türe Yilmaz A, Yildirim A. Hemşire İş Doyum Ölçeği’nin Türkçe Geçerlilik ve Güvenirliği. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi 2016; 3(3): 158-68.
• 16. Diener E, Emmons RA, Larsen RJ, Griffin S. The satisfaction with life scale. Journal of Personality Assessment 1985;49:71-5.
• 17. Dağlı A, Baysal N. Yaşam Doyumu Ölçeğinin Türkçe’ye Uyarlanmasi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalişmasi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi 2016;15(59): 1250-69.
• 18. Onan N, Işıl Ö, Barlas GÜ. The Effect of a New Coping Intervention on Stress and Burnout in Turkish Oncology Nurses. Journal of Marmara University Institute of Health Sciences 2013;3(3): 121-30.
• 19. Atasoy İ, Turan Z. Ebe ve hemşirelerde duygusal emek ile yaşam doyumu arasındaki ilişkinin incelenmesi. Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi 2019; 9: 357-66.
• 20. Çetinkaya B, Gülaçti F, Çiftci Z. Çalışanların Mesleki Tükenmişlik, Mesleki Doyum ve Yaşam Doyumunun İncelenmesi. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi 2019;14:1475-500.
• 21. Mirfarhadi N, Moosavi S, Tabari R. Life satisfaction and its determinants: a survey on Iranian nurses population. Archives of Advances in Biosciences 2013;4(4):11-5.
• 22. Öztürk H, Kasim S, Kavgaci A, Kaptan D, Gülnur İ. Bir Üniversite Hastanesinde Çalışan Hemşirelerin İş Doyum Düzeyleri. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 2015;18(1):17-25.
• 23. Findik ÜY, Özgül E, Nejdet S, Motör D. Bir Üniversite Hastanesinde Çalışan Hemşirelerin Tükenmişlik Düzeyi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi 2011;27:55-65.
• 24. Kanbur E. Aşırı iş yükünün iş ve yaşam doyumu üzerindeki etkisi: İşe bağlı gerginliğin aracı rolü. İş ve İnsan Dergisi 2018;5:125-43.
• 25. Tuba B, Mihci Ö, Başer DA, Cankurtaran M. Bir Üniversite Hastanesi Örnekleminde Yardımcı Hizmet Personelinin Tükenmişlik ve Nikotin Bağımlılık Düzeyleri Arasındaki İlişki. Bağımlılık Dergisi 2020;21:181-9.
• 26. Balcı G, Demir Ş, Kurdal Y. ‘Hemşirelerde tükenmişlik ve yorgunluk semptomları: Klinik araştırma. Tepecik Eğitim Hastanesi Dergisi 2013;23:83-7.
• 27. Çelik M, Tepe M. Stres ve Motivasyon İlişkisi: Kadın Sağlık Çalışanları Örneği. Al Farabi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi 2021;6(1):43-61.
• 28. Kuzulugil Ş. Kamu hastaneleri çalışanlarında iş tatminini etkileyen faktörlerin incelenmesine yönelik bir araştırma. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi 2012;41(1):129-41.
• 29. Erdoğan E, Erdem R. Hemşirelerin Bireysel Sosyal Sorumluluk Düzeyleri İle Yaşam Doyumunun Demografik Değişkenlere Göre Araştırılması. Journal of Suleyman Demirel University Institute of Social Sciences 2017;28:293-312.
• 30. Piotrkowska R, Jarzynkowski P, Książek J, Mędrzycka W. Satisfaction with life of oncology nurses in Poland. International Nursing Review 2019;66:374-80.
• 31. Söyler S. Sağlık çalışanlarının maruz kaldıkları iş stresi ile iş doyumu ilişkisinin incelenmesi: Bir meta-analiz çalışması. Online Türk Sağlık Bilimleri Dergisi 2018;3(4):190-205.
• 32. Günüşen N, Üstün B. Türkiye'de ikinci basamak sağlık hizmetlerinde çalışan hemşire ve hekimlerde tükenmişlik: Literatür incelemesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi. 2010;3(1): 40-51.
• 33. Kavlu İ. Acil servislerde çalışan hemşirelerin tükenmişlik ve iş doyumlarının yaşam kalitesine etkisi. Turkiye Klinikleri Journal of Medical Sciences Research. 2009;29:154-55.
• 34. Serap B, Küçükkendirci H, Talat G, Güler YR. Sağlik Çalışanlarında İş Doyumu Düzeyinin Belirlenmesi. Sağlıkta Performans ve Kalite Dergisi 2017;13:37-66.
• 35. Zhang Y-y, Zhang C, Han X-R, Li W, Wang Y-l. Determinants of compassion satisfaction, compassion fatigue and burn out in nursing: A correlative meta-analysis. Medicine 2018;97(26):e11086.
• 36. Çelik Y, Kılıç İ. Hemşirelerde İş Doyumu, Mesleki Tükenmişlik ve Yaşam Kalitesi Arasındaki İlişkiler. Kocatepe Tıp Dergisi 2019;20(4):230-8.
• 37. Öztürk MH, Gezer N. The Effect of Role Conflict and Ambiguity on Work Stress in Health Staff Working in Emergency Service and 112. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi 2021;5(1):72-83.
• 38. Öztürk Z, Çelik G, Ezgi ÖRS. Sağlık Çalışanlarında Tükenmişlik ve İş Doyumu İlişkisi: Bir Kamu Hastanesi Örneği. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi, 2020;6(2):328-49.