FİNANSAL ANALİZDE KULLANILAN ORANLAR VE HİSSE SENEDİ GETİRİLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ: EKONOMİK KRİZ DÖNEMLERİ İÇİN İMKB İMALAT SANAYİ ŞİRKETLERİ ÜZERİNE AMPİRİK BİR UYGULAMA

Yıl 2011, Cilt: 25 Sayı: 1, 225 - 241, 08.07.2011

Ahmet Büyükşalvarcı

Öz

Bu çalışmanın amacı, ülkemizde yaşanan 2001 ve 2008 ekonomik
kriz dönemlerinde finansal analizde kullanılan oranlar ile hisse senedi getirileri
arasında ilişki olup olmadığı ve bu oranların hisse senedi getirileri üzerindeki
etkilerinin ilgili ekonomik kriz dönemlerinde farklılık gösterip göstermediğini
belirlemektir. Bu amaçla İMKB’de işlem gören imalat sanayi şirketleri üzerinde
ampirik bir çalışma gerçekleştirilmiştir. Araştırma bulguları, analize dâhil edilen
ve 5 grup altında toplanan 17 finansal oranın; 2001 ekonomik kriz döneminde 6
tanesi ve 2008 ekonomik kriz döneminde de 4 tanesi ile hisse senedi getirileri
arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir ilişki olduğunu göstermektedir. Ancak
karlılık oranlarından “Özsermaye Karlılık Oranı” ile borsa performans
oranlarından “Piyasa Değeri/Defter Değeri Oranı” dışındaki hisse senedi
getirileri ile ilişkili finansal oranlar dönemler için farklılık göstermektedir.
Ayrıca araştırma sonuçları; 2008 ekonomik kriz döneminde finansal oranların
hisse senedi getirilerindeki değişimi açıklamada, 2001 ekonomik kriz dönemine
göre daha güçlü olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Finansal Oranlar, Hisse Senedi Getirileri, Kriz Dönemi, İMKB

Kaynakça

• Akdiş, M. ve Bayrak, S. (2000), “Türkiye’de KOBİ’lerin Genel Görünümü ve Finansal Krizlere Dayanıklılığı: Beş İli Kapsayan Bir Araştırma”, Celal Bayar Üniversitesi, İ.İ.B.F Dergisi, Sayı.6, ss: 13-44.
• Aşıkoğlu, R. ve Ögel, S. (2006), “2001 Krizinin İMKB’de Hisse Senetleri İşlem Gören İmalat İşletmelerinin Finansal Yapısı Üzerinde Etkileri”, Afyon Kocatepe Üniversitesi, İ.İ.B.F Dergisi, C.VIII, S.2, ss: 1-18.
• Birgili E. ve Tunahan, H “Döviz Krizlerinde İşletme Sermayesi Davranışı”, http://www.econ.utah.edu/~ehrbar/erc2002/pdf/P103.pdf (Erişim Tarihi: 24.10.2010)
• Bris, A. ve diğ. (2001) “Corporate Financial Policies Prior to Currency Crisis”, William Davidson Working Paper, No: 386.
• Can, İ. Akyüz, Y. ve Özkan, H. (2009), “Küresel Finansal Kriz Türk Bankacılık Sektörüne Etkileri”, 13. Ulusal Finans Sempozyumu, Afyonkarahisar, ss: 271-286.
• Coşkun, Y. ve Balatan, S Z. (2009), Küresel Mali Krizin Bankacılık Sektörüne Etkileri ve Türk Bankacılık Sektörünün Veri Zarflama Analizi İle Bilançoya Dayalı Mali Etkinlik Analizi, 12. İktisat Öğrencileri Kongresi, 7- 8 Mayıs 2009, İzmir, www.tcmb.gov.tr/yeni/iletisimgm/sevil_coskun-zeynep_balatan.pdf, (Erişim Tarihi: 24.10.2010)
• Ekşi, İ.H (2007), “Finansal Krizlerin KOBİ’ler Üzerine Etkileri ve Başarılı- Başarısız KOBİ’lerin Kriz Dönemi stratejileri, (Basılmamış Doktora Tezi), Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
• Elmas, B. ve Yıldırım, M. (2009), “Kriz Dönemlerinde Hisse Senedi Fiyatı ile İşlem Hacmi İlişkisi: İMKB’de İşlem Gören Bankacılık Sektör Hisseleri Üzerine Bir Uygulama”, 13. Ulusal Finans Sempozyumu, Afyonkarahisar, ss: 161-170.
• Ertuna, Ö. (2002), “Yaşadığımız Krizin Şirketlere Etkisi”, Muhasebe ve Finansman Dergisi (MUFAD), Sayı:13, Ocak 2002, ss. 21-37.
• Eyüboğlu, D. (2001), Kriz Sonrasında İşsizlik ve Çözüm Yolları, Milli Prodüktivite Merkezi Yayınları, Ankara.
• Fazzari, S. M., Petersen, B.C. (1993), “Working Capital And Fixed Investment. New Evidence On Financing Constraints”, Rand Journal of Economics, Vol:24, Issue 3, ss. 328-342.
• Hanks, P., Maleod, W. T. ve Urdang, L. (1986), Collins English Dictinary, Williams Collins and Sons&Co. Ltd., London.
• Kalaycı, Şeref (2006), SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, Asil Yayın Dağıtım, 2. Baskı, Ankara.
• Kandemir, T. ve Özdemir, S. (2009), Temel Göstergeler Işığında Türkiye’de Yaşanan 1994-2001 ve 2008 Finansal Krizlerinin İncelenmesi, 13. Ulusal Finans Sempozyumu, Afyonkarahisar, ss: 247-270.
• Kibritçioğlu, Berna (2000), “Parasal Krizler”, Hazine Müsteşarlığı Yayınlanmamış Uzmanlık Tezi, Ankara.
• Kula, V. ve Özdemir, L. (2009), “2008 Küresel Krizinin Şirketlerin Mali Durumu Üzerine Etkileri: İMKB’de İşlem Gören Şirketler Üzerine Bir Araştırma”, 13. Ulusal Finans Sempozyumu, Afyonkarahisar, ss: 195- 205.
• Mufad, “Ekonomik Kriz, Enflasyon ve Finansal Tablolar” Mufad Eylül Ayı Yuvarlak Masa Toplantısı, MUFAD Dergisi, Sayı: 12, Ekim 2001, ss: 62-70
• Müslümov, A. ve Karataş, A. (2001), “The Effects of The Asian Ceisis to Turkish Manufacturing Industry: The Case of Textile, Food and Cement Industries, Doğuş Üniversitesi Dergisi, Sayı: 4, ss:91-104.
• Poyraz, E. ve Didin, S (2009), “Küresel Kriz Ortamında Konaklama İşletmelerinin Finansal Yapı analizi (Muğla İli Örneği), 13. Ulusal Finans Sempozyumu, Afyonkarahisar, ss: 501-518.
• Sak, G. ve Ersel, H. (1995), “Working Capital Needs, Credit Dependence and Corporate Sector Response to the Crisis (The Link Between Finance and Production in the Turkish Economy”, Paper Prepared for Eastern Economic Association Conference, New York, March 17-19.
• Şen, A. (2005), “Finansal Krizlerin Tahmin Edilebilirliliği: Türkiye Uygulaması”, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. L3 D1 D2 D3 D4 M1 M2 M3 K1 K2 K5 P2 1 L3 D1 D2 D3 D4 M1 M2 M3 K1 K2 K3 P1 1 1
• Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 25, Sayı: 1, 2011 1