ILICA ŞEKER FABRİKASI ÇALIŞANLARININ İŞ MEMNUNİYETİ, ERGONOMİK ÇALIŞMA KOŞULLARI VE İŞ STRESİ YÖNÜNDEN İNCELENMESİ

Yıl 2011, Cilt: 25 Sayı: 2, 51 - 60, 08.07.2011

M. Dursun Kaya Dilşad Güzel Betül Çubukçu

Öz

İş memnuniyeti, kişinin işini veya iş deneyimini
değerlendirmesinden kaynaklanan hoşa giden olumlu duygusal durumdur.
Bireyin ihtiyaçları ve sahip olduğu değer yargıları yaptığı iş ile uyumlu ise
ortaya iş memnuniyeti çıkacaktır. Bunun sebebi, iş memnuniyetinin iş
performansını, verimliliği ve üretimi etkilemesidir. Stres; bireyin farklı kişiler
üzerinde değişik etkileri olan, endişe, üzüntü, gerilim ve baskıya yol açan
duyguları yaşamasıdır. İşin niteliği ne olursa olsun iş insan üzerinde değişik
derecelerde stres yani zorlanma nedenidir. Birçok iş çevresi faktörü iş stresiyle
yakından ilgilidir. İşin tehlike derecesi, görev çatışmaları, görev belirsizlikleri
ve ağır iş yükü stresin artmasına neden olmaktadır. Çalışma yaşamında ortaya
çıkan stres, iş görenin normal işlevlerini yerine getirmesinde engel olarak ortaya
çıkmakta ve bireyin fiziksel ve duygusal olarak tepkilerine neden olmaktadır.
Kısacası hayatın insan üzerindeki zorlayıcı ve olumsuz etkilerinin ortadan
kaldırılması ya da sınırlandırılmasına yönelik bütün çabalar ergonomi alanına
girer.
Ergonomistler çalışma ve iş yaşamı ortamındaki stresi ve insanın bu
stresle baş edebilme çabalarını ya da uyumunu sağlayacak önlemleri araştırırlar.
Bu bağlamda, Erzurum-Ilıca Şeker Fabrikasındaki 82 işgörenin iş memnuniyet
durumları, fabrikadaki ergonomik çalışma koşulları ile iş stres düzeylerini
belirlemeye yönelik anket uygulandı. Elde edilen veriler SPSS paket
programında değerlendirildi. Ankette yer alan demografik özelliklerde dikkate
alınarak iş görenlerin iş memnuniyet durumları, fabrikadaki ergonomik çalışma
koşulları ile iş stres düzeyleri çoklu regresyon analizi ile belirlenmeye çalışıldı.
Elde edilen iş memnuniyet durumları, fabrikadaki ergonomik çalışma koşulları
ile ilgili regresyon denklemleri işyeri çalışanları bakımından yorumlandı.

Anahtar Kelimeler

İş memnuniyeti, ergonomi, iş stresi

Kaynakça

• Alkış, H., Öztürk Y. (2009), “Otel İşletmelerinde Motivasyon Faktörleri Üzerine Bir Araştırma”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 8, 212-236.
• Bozkurt, Ö., Bozkurt, İ. (2008), “İş tatminini etkileyen işletme içi faktörlerin eğitim sektörü açısından değerlendirilmesine yönelik bir alan araştırması”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 9, 1, 1-18.
• Gedik, T., Batu, C. (2005), “Düzce orman ürünleri sanayinde iş güvenliği, işçi sağlığı ve çalışma koşullarının analizi” 11.Ulusal Ergonomi Kongresi, İstanbul.
• Güler, Ç. (1997), “Ergonomiye giriş, çevre sağlığı temel kaynak dizisi”, No: 45, Ankara.
• Hackman, J.R., Oldman, G.R. (1975), “Development of the job diagnostic survey”, Journal of Applied Psychology, Vol. 60 ,2, 159-170.
• Nguyen, A.N., Taylor, J., Bradley, S. (2003), “Relative pay and job satisfaction: Same new evidence”, Department of Economics, Lancester University Management School Working Paper.
• Shikdara, A., Sawaqedb N. (2004), “Ergonomics, and occupational health and safety in the oil industry: a managers’ response”, Computers & Industrial Engineering , 47, 223–232.
• Sousa-Poza, A., Sousa-Poza, A.A. (2000), “Well-being at work: a cross- national analysis of the levels and determinants of job satisfaction”, Journal of Socio-Economics, 29, 6, 517-538.
• Vroom, V. (1964), “Work and motivation”, New York, Willey.