Morgan Stanley Gelişmekte Olan Borsa Endeksi ile BIST Endeksi Arasındaki Eşbütünleşme İlişkisinin Analiz Edilmesi

Yıl 2014, Cilt: 28 Sayı: 1, 1 - 23, 03.02.2014

Ayşe Yıldız , Emine Aksoy

Öz

Bu çalışmanın amacı Morgan Stanley gelişmekte olan ülke piyasa
endeksi ile BİST endeksi arasındaki eşbütünleşmenin varlığını ve derecesini
belirlemektir. Bunun için Ocak 1990 ve Aralık 2011 dönemindeki aylık endeks
kapanış değerlerini kullanılmıştır. Çalışmada durağanlık için birim kök
testlerinden yararlanılmış ve endeksler arasındaki eşbütünleşme Engle- Granger
yöntemi ve Hata Düzeltme modeli kullanılarak analiz edilmiştir. Çalışmada
ayrıca 1994, 1997-1998, 2001 ve 2008 krizleri de kukla değişken olarak modele
dahil edilmiştir. Eşbütünleşme analizi sonuçlarına göre seriler uzun dönemde
birlikte hareket etmektedirler, yani, eşbütünleşme bulunmaktadır. Kısa dönemde
hata düzeltme terimi çalışmakta ve 16 dönem sonra endeksler arasında denge
sağlanmış olmaktadır. Bu sonuca göre bu endeksler sözkonusu dönem boyunca
etkin portföy çeşitlendirmesi için uygun fırsatlar sunmamaktadır. Çalışmanın
sonucunda krizleri temsil eden kukla değişkenler ise istatistiksel olarak anlamlı
çıkmamıştır.

Anahtar Kelimeler

Eşbütünleşme, Engle-Granger Yöntemi, Hata Düzeltme Modeli, BIST, Morgan Stanley Gelişmekte Olan Borsa Endeksi

Kaynakça

• Abdul Hadi, A. R., Hamad, S. A., Yahya ,M. H. ve Iqbal, T.(2013),“ Examining Relationship between Palestine Stock Exchange and Amman Stock Exchange-Cointegration Approach”, International Journal of Business and Management, 8(7), ss.133-145
• Abdul Karim, B., Abdul Majid, M. S., Abdul Karim S. A.(2009), “Cointegration of Stock Markets among Malaysia and Its Major Trading Partners”, Working Paper Series No. 0903, 2009.
• Ali S., Butt Z. B. and Rehman, K.(2011), “Comovement Between Emerging and Developed Stock Markets: An Investigation Through Cointegration Analysis, World Applied Sciences Journal, 12 (4), ss. 395-403, Bekaert, G. (1995). “Market Integration and Investment Barriers in Emerging Equity Markets”, The World Bank Economic Review, 9(1), ss. 75–107. Best, R. (2008). “An Introduction to Error Correction Models”, Oxford Spring School for Quantative Methods in Social Research.
• Boztosun, D. ve Çelik T. (2010). “Türkiye Borsası İle Asya Ülkeleri Borsaları Arasındaki Entegrasyon İlişkisi”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı:36, ss. 57-71.
• Boztosun, D. ve Çelik T. (2011). “Türkiye Borsasının Avrupa Borsaları İle Eşbütünleşme Analizi”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16 (1), ss.147-162.
• Brooks, C. (2008). Introductory Econometrics for Finance, Cambridge University Press, Second Edition
• Bulut, Ş. Ve Özdemir, A. (2012), “İstanbul Menkul Kıymetler Borsası ve “Dow Jones Industrial” Arasındaki İlişki: Eşbütünleşme Analizi” , Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 19(1), ss.211-244. Click, W. R. Ve Plummer G. M. (2005). “Stock Market Integration in ASEAN after the Asian Financial Crisis”. Journal of Asian Economics, 16(5), ss. 5–28
• Çıtak, L. ve Gözbaşı, O. (2007). “İMKB İle Bazı Önde Gelen Gelişmiş ve Gelişmekte Olan Ülke Borsaları Arasındaki Bütünleşmenin Temel Endeks veya Ana Sektör Endeksleri Temelinde Analizi”, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22 (2), ss. 24927
• Dickey, D. A. ve Fuller W. A. (1979). “Distribution of the Estimators for Autoregressive Time Series with a Unit Root”, Journal of the American Statistical Association, (74) ss. 427-431.
• Dimitrios F. K. ve Aristeidis G. S. (2003). “The Interdependence of Major European Stock Markets: Evidence for Greece”, Spoduai, 53 (4), ss. 546
• Enders W. (1995). Applied Econometric Time Series, Iowa State University, John Wiley&Sons Inc.
• Engle, R. F. ve Granger C. W. J. (1987). “Co-integration and Error Correction: Representation and Testing”, Econometrica, (55), ss. 251-276.
• Erdinç, H. ve Milla (2009), J., “Analysis of Cointegration in Capital Markets of France, Germany and United Kingdom”, Economics & Business Journal: İnquiries & Perspectives, 2(1),ss.109-123
• Fama, E. F. (1974). “ Efficient Capital Markets: A Review Theory and Empirical Work”, Journal of Finance, 25 (2), ss. 383-417.
• Göktaş, Ö. (2005). Teorik ve Uygulamalı Zaman Serileri Analizi, Beşir Kitabevi
• Gujarati, D. ve Porter D. (2008). Basic Econometrics, Fifth Edition.
• Karan, M. B. (2004). Yatırım Analizi ve Portföy Yönetimi, Gazi Kitabevi. Kargın, M. (2008). “Hisse Senedi Piyasalarında Eşbütünleşme Analizi”, Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar Dergisi, 45 (525), ss. 85-100.
• Kasa, K. (1992). “Common Stochastik Trends in International Stock Markets”, Journal of Monetary Economics, 29(1), ss. 95-124.
• Korajczyk, R. (1996). “A Measure of Stock Market Integration for Developed and Emerging Markets”, The World Bank Economic Review, 10(2), ss. 267–289.
• Korkmaz, T., Zaman S. ve Çevik E. İ. (2008). “Türkiye’nin Avrupa Birliği ve Yüksek Dış Ticaret Hacmine Sahip Ülke Borsaları İle Entegrasyon İlişkisi”, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4 (8), ss. 19-44.
• Küçükçolak, N. (2008). “Co-Integration of the Turkish Equity Market with Greek and Other European Union Equity Markets”, International Research Journal of Finance and Economics, Issue:13, ss. 58-73.
• Markowitz, M. H. (1952). “Portfolio Selection”, Journal of Finance, 7 (1), Narayan, P. K. ve Russell, S. (2004). “Modelling The Linkage Between The Australian and G7 Stock Markets: Common Stochastic Trends and Regime Shifts”, Applied Financial Economics, 14, ss. 991-1004.
• Onay, C. (2006). “A Cointegration Analysis Approach to European Union Integration: The Case of Acceding and Candidate Countries”, European Integration online Papers, 10, ss. 1-16
• Phillips, P. C. ve Perron P. (1988). “Testing for a Unit Root in Time Series Regression”, Biometrika, 75, ss. 335–346
• Sevüktekin, M. ve Nargeleçekenler, M. (2008). “Türkiye ve Amerika’daki Hisse Senedi Piyasaları Arasındaki Dinamik İlişkinin Belirlenmesi”, Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar Dergisi, 45 (520), ss. 15-23. ss. 77-91.
• Sjö, Bo (2008), Testing for Unit Roots and Cointegration http://www.iei.liu.se/nek/ekonometrisk-teori-7-5-hp730a07/labbar/1.233753/dfdistab7b.pdf (Erişim tarihi: Ekim, 2013)
• Süleyman G. ve Öztürkmen, A. (1997). “Entegrasyon-Segmentasyon:İMKB”, İMKB Dergisi, 1(1), ss. 97-106.
• Şahin B.ve Özdemir, A. (2012). “ İstanbul Menkul Kıymetle Borsası ve “Dow Jones Industrial” Arasındaki İlişki: Eşbütünleşme Analizi”, Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 19 (1) ss. 211- 224.
• Vural, B. (2010). “IMKB 100 Endeksinin Uluslararası Hisse Senedi Endeksleri ile İlişkisinin Eşbütünleşim Analizi ile Belirlenmesi”, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 39(1), ss. 154-168.
• Worthington, A., C. ve Higgs, H. (2007). “Assesing Financial Integration in European Union Equity Markets, 1990-2006: Panel Unit Root and Multivariate Cointegration and Causality Evidence”, University of Wollongong, School of Accounting and Finance Working Paper Series, No:07/10, ss. 1-20.
• Khan, T. A., “Cointegration of International Stock Markets: An Investigation of Diversification Opportunities” (2011), ( http://www.minneapolisfed.org/mea/contest/2011papers/Khan.pdf) (Erişim Tarihi 23.10.2013) http://tr.wikipedia.org/wiki/Arbitraj( Erişim Tarihi, 04 Ekim 2012) http://www.imkb.gov.tr (Erişim Tarihi, 10 Ekim 2012) http://www.msci.com/products/indices/country_and_regional/em/ (Erişim Tarihi, 05 Aralık 2012)