INTERNET ÜZERİNDEN ALIŞVERİŞ: DEMOGRAFİK FAKTÖRLERİN, BİREYSEL İHTİYAÇLARIN ETKİSİ ÜZERİNE AMPİRİK BİR DEĞERLENDİRME

Yıl 2014, Cilt: 28 Sayı: 3, 0 - , 18.07.2014

Ece Aksu Armağan , Aykut Turan

Öz

Internet üzerinden müşteriye ulaşan firmaların, Internet’ten alışveriş yapan veya yapmayan müşterilerin bu davranışların nedenlerini bilmeleri, çeşitli müşteri gruplarının özel ihtiyaçlarına cevap verebilmeleri için gerekli ve önemlidir. Ayrıca, insanların, teknoloji kullanma konusundaki tavır ve düşünceleri Internet üzerinden faaliyet gösteren firmaların verecekleri pek çok yönetsel ve teknolojik stratejik kararda yol gösterici olacağı açıktır. Internet üzerinden alışveriş konusundaki çeşitli çalışmalar, alışveriş yapma eğiliminin, tüketicilere ait karakteristiklere bağlı olarak değiştiğini öne sürmektedir. Bu çalışmada, sosyo-demografik faktörlerin Internet alışveriş yapma üzerinde etkili olup olmadığı incelenmiştir. Bu bağlamda, tüketicilerin Internet üzerinden alışveriş yapmama nedenleri, alışveriş yapanların en sık aldıkları ürün ve hizmetler ve Internet üzerinden yapılan alışverişin yararları konusundaki düşünceleri araştırılmıştır. Araştırma sonucuna göre, Internet üzerinden alışveriş yapmamanın en önemli nedeni güvenlik, en sık alınan ürün CD/DVD, en çok yararlanılan hizmet bankacılıktır. Internet en çok iletişim amaçlı (e-posta, chat vb) kullanılmakta, alışveriş amaçlı kullanma oranı düşüktür. Internet alışverişinin algılanan en önemli yararı ise; kontrol ve kararın tamamen tüketiciye ait olmasıdır. Ayrıca çalışmada Internet’ten alışveriş yapma üzerinde etkili olan başlıca faktörler; cinsiyet, medeni durum, gelir, eğitim, Internet’i kullanma sıklığı, Internet kullanım süresi, Internet kullanım tecrübesi ve Internet’e erişilen ortam olarak belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Internet üzerinden alışveriş, demografik faktörler, Probit analizi

Kaynakça

• AKAR, E. (2008). Internet Ortamında Pazarlama, Güncel Pazarlama Yaklaşımlarından Seçmeler, (Editörler: İnci Varinli, Kahraman Çatı), Detay Yayıncılık, İstanbul.
• AKSOY, R. (2006). Internet Ortamında Pazarlama, Seçkin Yayıncılık San. ve Ticaret AŞ., Ankara.
• ANDERSON, C. (1997). “Survey of Electronic Commerce: in Search of the Perfect Market”, The Economist, 343, 3-5.
• BURKE, R.R. (2002). “Technology and Consumer Interface: What Consumers Want in the Physical and Virtual Store”, Journal of the Academy of Marketing Science, 30 (5): 411-432.
• BURROUGHS R.E. ve R. Sabherwal. (2002). “Determinants of Retail Electronic Purchasing: a Multi-Period Investigation”, Infor, 40, 35-56.
• CHILDERS, T.L., Carr,C.L. Peck J. ve S. Carson. (2001). “Hedonic and Utilitarian Motivations for Online Retail Shopping Behaviour”, Journal of Retailing, 77(4), 511-535.
• CITRIN, A.V., Sprott, D.E. Silverman, S.N. ve D. E. Stern. (2000). “Adoption of Internet Shopping: The Role of Consumer Innovativeness”, Industrial Management and Data System, 100 (7), 294-300.
• COŞKUN, A. (2007). “E-Ticarete Yaklaşım Araştırması”, www.ab.org.tr/ab06/bildiri/49.pdf, (13.08.2007).
• CURTIS, J. (2002). “Cars Set for Online Sales Boom”, Marketing, 10, 22-23. DUNDAR, S. ve D. YORUK, “Tüketicilerin Internetten Alışverişe Karşı Tutumlarında Etkili Faktörler”, İktisat İşletme ve Finans, 24 (278) 2009: 92-109.
• DONTHU N. ve A. GARCIA. (1999). “The Internet Shoppers”, Journal of Advertising Research, 39, 52-58.
• EASTIN, M. S. (2002). “Diffusion of e-Commerce: An Analysis of the Adoption of four e-commerce Activities”, Telematics and Informatics, 19 (3), 251-267.
• ENGİNKAYA, E. (2006). Elektronik Perakendecilik ve Elektronik Alışveriş, Ege Akademik Bakış Dergisi, 6 (1) 10-16.
• ERDAL, M. (2008). “Internet’te Tüketici_Davranışı”, www.meslekiyeterlilik.com, (29.02.2008).
• GUJARATI, D. (1999). Temel Ekonometri, (Çev: Şenesen Ü. ve G.G. Şenesen), Literatür Yayınları, İstanbul: GÜL, A., A.Ö. Akbay, C. Özçiçek, R. Özel ve C. Akbay. (2001). “Adana İli Kentsel Alanda Ailelerin Ev Dışı Tüketimlerinin Belirlenmesi”, Çukurova Üniversitesi, Tarım Ekonomisi Bölümü, Adana.
• HOFFMAN, D. L. Novak, T.P, ve M. Peralta. (1999). “Building Concumer’s Trust Online, Communucations of the ACM, 42, 80-86.
• HORRIGAN J.B ve L. Raini. (2002). “Getting Serious Online: Pew Internet and American Life Project, March 3. www.pewinternet.org/.(17.10.2007).
• JOHNSON, D. (1998). “Who’s on the Internet and Why”, Futurist, 32, 11-12. JONES, G. S. (2000). “Your New Brand Image”, Catalog Age, 17, 175-179.
• KALAYCI, Ş. (2006). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, Asil Yayın Dağıtım Ltd. Şti. Ankara.
• KLEIN, L. R.. (1998). “Evaluating the Potenial of Interactive Media Through New Lens: Search Versus Experience Goods”, Journal of Business Research, 41 (3), 195-203.
• KOTLER, P. (2003). Marketing Management, (11.ed.), Prentice Hall, London.
• KURTULDU, H.S. ve Ç. ŞAHİN. (2003). “Internet Yoluyla Satınalmayı Olumsuz Etkileyen Faktörler ve Pazarlama Stratejilerine Yönelik Muhtemel Etkileri”, 8. Ulusal Pazarlama Kongresi, Konjonktürel Pazarlama, 16 -19 Ekim 2003, KAYSERİ, 3-27.
• LI, H. Kuo, C. ve M. G. Russell. (1999). “The Impact of Percevied Channel Utilities, Shopping Orientations and Demographics on the Consumer’s Online Buying Behaviour”, Journal of Computer Mediated Communications, 5 (2), (www.ascusc.org/jcmc/, 17.10.2007.)
• LIAN, J.-W., ve T. M. Lin. (2007). “Effects of Consumer Chareacteristics on Their Acceptance of Online Shopping: Comparisons Among Different Product Types”, Computers in Human Behaviour, doi:1016/j.chb.2007.01.002.
• LIANG, T. P. ve J.S. Huang. (1998). “An Empricial Study on Consumer Acceptance on Products in Electronic Markets: A Transaction Cost Model”, Decision Support Systems, 24, 29-43.
• LIAO Z. ve M. T. Cheung. (2001). “Internet-based e-shopping and Consumer Attitudes: An Empirical Study”, Information and Mangement, 38 (5), 299-30
• LIGHTNER, N. J. Yenise, M. M., Ozok, A. A. ve G. Salvendy. (2002). “Shopping Behaviour and Preferences in e-Commerce of Turkish And American University Students: Implications From Cross-Cultural Design”, Behaviour & Informatıon Technology, 21 (6), 373-385.
• MADDALA, G. S., (2001). Introduction to Econometrics (Third Edition), England: John Wiley & Sons Ltd.
• MILNE G.R. ve M. Boza. (1999). “Trust and Concern in Consumers’ Perceptions of Marketing Information Management Practices”, Journal of Interactive Marketing, 13, 5-25.
• O’CASS A. ve T. Fenech. (2003). “Web Retailing Adoption: Exploring the Future of Internet Users Web Retailing Behaviour”, Journal of Retailing and Consumer Services, 10 (2), 81-94.
• PETERSON, R.A., Balasubramanian,S. ve B. J. Bronnenberg. “Exploring the Implications of the Internetfor Consumer Marketing”, Journal of the Academy of Marketing Science, 25, 329-348. POYRAZ, K., Taşkın, E. ve H. Kara. (2007). “Internet Kullanımı ve Demografik Değişkenler Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi Üzerine Kütahya‘daki İnternet Cafe’lerde Yerel Bir Araştırma”, http://inettr.org.tr/inetconf10/bildiri/50.doc. (20.07.2008).
• QURESHI, S ve C. Hoppel. (1995). “Profiling Computer Predispositions”, “Jourmal of Professional Services Marketing, 12, 73-83.
• SCHUTTE, H. ve D. Ciarlante. (1998). Consumer Behavior in Asia, Washington Square, NY.:New York University Pres.
• SIM, L.L. ve S. M. Koi. (2002). “Internet Shopperes and Their ımpact on Traditional Shopping Patterns”, Journal of Retailing and Consumer Services”, 9, 115-124.
• SO, W.C. M., Wong, T.N. D.ve D. Sculli. (2008). “Factors Affecting İntentions to Purchase Via The Internet”, www.emeraldinsight.com/0263557htm (21.01.2008).
• SOOPRAMANIEN, D. G.R. ve Robertson. (2007). “Adoption and Usage of Online Shopping: An Empirical Analysis of the Characteristics of Buyers, Browsers” and “Non-Internet Shoppers”, Journal of Retailing and Consumer Services, 14, 73-82.
• SWAMINATHAN, V., Lepkowska-White, E. ve B.P. Rao. (1999). “Browses of Buyers in Cyberspace? An Investigation of Factors Influencing Electronic Exchance”, Journal of Computer Computer-Mediated Communication, 5 (2).
• SWINYARD W.R. ve S.M. Smith. (2003). “Why People (don’t) Shop Online: A Lifestyle Study of Internet Consumer”, Psycology and Marketing, 20, 567-597.
• TAN, J.J. (1999). “Strategies for Reducing Consumers Risk Aversion in Internet Shopping”, Journal of Consumer Marketing, 16, 163-180.
• TEO , T.S.H. ve V:K:G: Lim. (2000). “Gender Differencies in Internet Usage and Task Preferences”, Behaviour and Information Technology”, 19, 283-29
• TEO , T.S.H. ve Y. Yu. (2005). Online Buying Behaviour: A Transaction Cost Economic Pespective”, Omega, The International Journal of Management Science, 33, 451-465.
• TEO, T.S.H. (2006). “To Buy or not to Buy Online: Adopters and NonAdopters of Online Shopping in Singapure”, Behaviour and Information Technology, 25, 6, 497-509.
• Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK) (2007). Hane Halkı Bilişim Teknolojileri Kullanımı Araştırması, www.tuik.gov.tr. (24.11.2007).
• USTA, R. (2006). Tüketicilerin Demografik Özellikleri ve Internetten Satın Alma Davranışı Üzerine Bir Araştırma, Kooperatifçilik, 41 (3), 1-13.
• VENTURA, K. (2002). “Tüketicilerin Supermarket/Hipermarketlerden Internet Üzerinden Alışveriş Yapma Eğilimleri: İzmir Örneği”, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
• VIJAYASARATHY, L.R. ve J.M. Jones. (2007). “Intentions to Shop Using Internet Catalogues: Exploring the Effects of Product Types, Shopping Orientations, and Attitudes Toward Computers”, Electronic Markets, 10 (1), 29-38.
• VRECHOPOULOS, A.P, Siomkos G.J. ve G.I. Doukidis. (2001). “Internet Shopping Adoption by Greek Consumers”, European Journal of Innovation Management, 4(3),142-153.
• WILDER, G, Mackie, D. ve J. Cooper. (1985). “Gender and Computers: Two Surweys of Computer-Related Attitudes”, Sex Roles, 13, 215-229.
• YANG,C. ve C.-C. Wu. (2007). “Gender and Internet Consumers’ DecisionMaking”, Cyberpsychology & Behavior, 10 (1), 86-91.