VZA SÜPER ETKİNLİK MODELLERİ İLE ETKİNLİK ÖLÇÜMÜ: KAPADOKYA’DA FAALİYET GÖSTEREN BALON İŞLETMELERİ ÜZERİNE BİR UYGULAMA

Yıl 2015, Cilt: 29 Sayı: 1, 0 - , 05.02.2015

Nuri Doğan

Öz

Bu çalışmanın amacı Kapadokya’da faaliyet gösteren sıcak hava balon işletmelerinin etkinliğinin ölçülmesidir. Balon işletmeleri, bölgenin vazgeçilmez turizm unsurlarından biri haline gelmiştir. Dolayısıyla hem bölge hem de ülke turizmi açısından önemli bir yeri olan bu işletmelerin etkinliğinin ölçülmesi önemlidir. Etkinlik ölçümü Veri Zarflama Analizi yöntemi kullanılarak gerçekleştirilmiştir. VZA’daki temel modeller olan CCR ve BCC modelleri kullanılmış ve bu modellerin çözülmesiyle etkin olan/olmayan işletmeler bulunmuştur. Ayrıca etkin olan işletmelerin kendi arasındaki sıralamasını görmek için CCR ve BCC’nin süper etkinlik modellerinden de yararlanılmıştır. Değerlendirmeye tabi olan işletmelerin her bir model bazında etkinlik ve süper etkinlik skorları gösterilmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Veri Zarflama Analizi, Etkinlik ve Süper Etkinlik

Kaynakça

• Akkaya, G.C. ve Uzar, C. (2012) “Financial Efficiency Test of the ISE Tourism Companies: Data Enveleopment Analysis Application”, International Journal of Economics and Finance Studies, 4(1), pp.95-100.
• Aksu, A.A. ve C.D. Köksal (2005), “Bağımsız ve Zincir Otel İşletmelerinin Veri Zarflama Analizi İle Etkinliklerinin Karşılaştırılması: Antalya Bölgesinde Bir Çalışma”, İktisat, İşletme ve Finans Dergisi, 20(235), ss.97-107.
• Babacan , A. ve Özcan, S., (2009) “Alanya Bölgesi Otellerinin Göreli Etkinliğinin Belirlenmesi: Bir Veri Zarflama Analizi Tekniği Uygulaması”, Mustafa Kemal Üniversitesi SBE Dergisi, 6(12), ss. 176-189.
• Bi, G., Luo, Y. ve Liang, L. (2011) “Efficiency Evaluation of Tourism Industry with Data Envelopment Analysis (DEA): A Case Study in China, Journal of China Tourism Research, 7(1), pp.104-116.
• Bosetti, V, Cassinelli, M. ve Lanza, A. (2006) “Benchmarking in Tourism Destination, Keeping in Mind the Sustainable Paradigm”, The Fondazione Eni Enrico Mattei Note di Lavoro Series Index, pp.1-28.
• Cheng, G., Qian, Z. ve Zervopoulos, P. (2011) “Overcoming the Infeasibility of Super-efficiency DEA Model: A Model with Generalized Orientation”, Munich Personal Repec Archive, No.31991, pp.1-16.
• Çiftçi, H., Düzakın, E. ve Önal, Y.B. (2007) “All Inclusive System and its Effects on the Turkish Tourism Sector”, Problems and Perspectives in Management, 5(3), pp.269-285.
• Dalfard, V.M., Sohrabian, A., Najafabadi, A.M. ve Alvani, J. (2012) “Performance Evaluation and Prioritization of the Leasing Companies Using Super Efficiency Data Envelopment Analysis Model”, Acta Polytechnica Hungarica, 9(3), pp.183-194.
• Daneshvar Rouyendegh, B. ve Erkan, T.E. (2010) “Ankara’da Bulunan 4 Yıldızlı Otellerin, VZA-AHS Sıralı Hibrit Yöntemiyle Etkinlik Değerlendirmesi”, Gazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 12(3), ss.69-90.
• Debata, B.R., Patnaik, B., Mahapatra, S.S. ve Sreekumar, S. (2013) “Efficiency Measurement amongst Medical Tourism Service Providers in India”, International Journal for Responsible Tourism, 2(1), pp.24-31.
• Doğan, N.Ö. ve Tanç, A. (2008) “Konaklama İşletmelerinde Veri Zarflama Analizi Yöntemiyle Faaliyet Denetimi: Kapadokya Örneği”, Atatürk Üniversitesi İİBF Dergisi, 22(1), ss.239-258.
• Gülcü, A. ve Cenger, H. (2013) “İMKB’de İşlem Gören Turizm İşletmelerin Veri Zarflama Analizi Yöntemiyle Mali Performanslarının Ölçümü ve Benchmarking Uygulaması”, International Journal of Social Science, 6(8), pp.853-870.
• Keskin Benli, Y., (2012) “Veri Zarflama Analizi (VZA) ve Malmquist Toplam Faktör Verimliliği (TFV): Konaklama İşletmelerinde Bir Uygulama”, Ege Akademik Bakış, 12(3), ss. 369-382.
• Mansourirad, E. (2013) “A Categorical Fuzzy DEA Method to Evaluate Efficiency of Hotels Based on Stars Rating”, Applied Mathematical Sciences, 7(73), pp.3625-3628.
• Parajuli, J. ve Haynes, K.E. (2013) “Efficient and Super-efficient Use of Broadband by U.S. States”, 23rd Pacific Conference of the Regional Science Association International Bandung, Indonesia, July 2-4, 2013, pp.1-27.
• Ru, Q. ve Ruonan, X. (2013) “The Study on the Efficiency Evaluation of Urban Tourism Based on the Method of DEA”, 25th Chinese Control and Decision Conference (CCDC), pp.1616-1619.
• Shang, J.-K., Wang, F.-C. ve Hung, W.-T. (2010) “A stochastic DEA study of hotel efficiency”, Applied Economics, 42(19), pp.2505-2518.
• Siddiqui, M.H. ve Tripathi, S.N. (2010) “Performance of Tourist Centres in Uttar Pradesh: An Evaluation Using Data Envelopment Analysis”, ASCI Journal of Management, 40(1), pp.31-51.
• Sigala, M. (2004) “Using Data Envelopment Analysis for Measuring and Benchmarking Productivity in the Hotel Sector”, Journal of Travel & Tourism Marketing, 16(2), pp.39-60.
• Tarım, Ş., Dener, H.I. Tarım, Ş.A. (2000) “Efficiency Measurement in the Hotel Industry: Output Factor Constrained DEA Application”, Anatolia, 11(2), pp.111-123.
• TÜİK (2012), Türkiye İstatistik Kurumu, Turizm İstatistikleri, Yayın No: 3931.
• Tümer, N. (2010) “Measuring Hotel Performance Using Data Envelopment Analysis”, Anatolia, 21(2), pp.271-287. TUYED (2014), Turizm Yazarları ve Gazetecileri Derneği, (http://www.tuyed.org.tr), E.T.: 17.01.2014.
• Wöber, K.W. (2007) “Data Envelopment Analysis”, Journal of Travel & Tourism Marketing, 21(4), pp.91-108.
• Xu, B. ve Ouenniche, J. (2012) “A data envelopment analysis-based framework for the relative performance evaluation of competing crude oil prices’ volatility forecasting models”, Energy Economics, 34, pp.576-583.
• Yang, J. ve Zhao, H. (2010) “Fuzzy Super-Efficiency DEA Model and Its Application: Based on Fuzzy Structured Element”, Fuzzy Information and Engineering 2010, Advances in Intelligent and Soft Computing, 78, pp.345-351.
• Zengin, B., Çömlekçi, İ. ve Mesci, Z. (2013) “Finansal Performansa Dayalı Etkinlik Ölçümü: Turizm İşletmelerine Yönelik Bir Araştırma”, Finans, Politik & Ekonomik Yorumlar Dergisi, 50(577), ss.65-72.