HEMŞİRELERİN ÇATIŞMA VE MESLEKİ BAĞLILIK DÜZEYLERİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN İNCELENMESİ

Yıl 2015, Cilt: 29 Sayı: 4, 0 - , 21.10.2015

Necmettin Cihangiroğlu Bayram Şahin Abdulkadir Teke Yasin Uzuntarla

Öz

Bu çalışmada hemşirelerin çatışma ve mesleki bağlılık düzeylerini etkileyen faktörleri belirlemek ve çatışma ile mesleki bağlılık düzeyleri arasında anlamlı bir ilişki olup olmadığını incelemek amacıyla yapılmıştır. Araştırma Ankara ilinde hizmet sunmakta olan dört kamu hastanesinde çalışan hemşireler üzerinde yapılmıştır. Örneklem seçilmeyerek toplam 500 hemşireye anket dağıtılmış, ancak geri dönen anket sayısı 443 (%89) olarak sonuçlanmıştır. Veri toplama aracı olarak üç bölümden oluşan anket kullanılmıştır. Anketin birinci bölümünde kişisel özellikleri tespit etmeye yönelik sorulara yer verilirken, ikinci bölümde hemşirelerin çatışma düzeylerini ölçmek için Mueller ve arkadaşları (1994) tarafından geliştirilen Organizational and Professional Conflict Ölçeği’ne, mesleki bağlılık düzeylerini ölçmek için ise Wallace (1993) tarafından geliştirilen Professional and Organizational Commitment Ölçeği kullanılmıştır. 

Ankete cevap veren hemşirelerin çatışma düzeylerini etkileyen faktörler incelendiğinde; yönetsel pozisyonları olmayan, klinik ve poliklinik hemşiresi olarak çalışan hemşirelerin çatışma düzeylerinin anlamlı bir biçimde başhemşire, başhemşire yardımcısı ve klinik sorumlu hemşiresi gibi yönetsel pozisyonlarda çalışan hemşirelerden daha fazla olduğu (p<0.05), buna karşın medeni durum ve hizmet süresinin hemşireler arasındaki çatışma düzeyinin anlamlı bir belirleyicisi olmadığı bulunmuştur (p>0.05). Hemşirelerin mesleki bağlılıklarını etkileyen faktörler incelendiğinde ise; medeni durum, yönetsel pozisyona sahip olup olmama ve hizmet süresi değişkenlerinin mesleki bağımlılık üzerindeki etkilerinin anlamlı olmadığı (p>0.05), ancak çatışma düzeyi ile mesleki bağlılık arasında anlamlı bir ilişkinin olduğu görülmüştür (p<0.05). Araştırma bulgularının, hastane yöneticileri için hemşireler arasında yaşanan çatışmayı yönetmede ve mesleki bağlılıklarının önündeki engelleri anlama ve çözmede önemli bilgiler sunacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Örgütsel Çatışma, Mesleki Bağlılık, Hemşireler

Kaynakça

• Aksoy, A. ve Kaplan, M. (2005), “Konaklama İşletmelerinde Departmanlar Arası Çatışmanın Analizi ve Bir Uygulama”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(1): 133-154.
• Aktaş, H. ve Kılınç, T. (2007), “TUROB Üyesi Beş Yıldızlı Otel Yöneticilerinin Çatışma Yönetimi Yaklaşımları İle Bireyler Arası Çatışma Yönetim Tarzları İlişkisi”, Yönetim Dergisi, 18(58):76-87.
• Aykan, E. (2008), “Aile İşletmelerinin Çatışma Nedenleri ve Çatışma Yönetimi Stratejileri: Kayseri İlinde Bir Uygulama”, 3. Aile İşletmeleri Kongresi, İstanbul Kültür Üniversitesi Yayınları Yayın No: 78: 137-150.
• Bayram, A. (2012), İlköğretim Okulu Sınıf ve Branş Öğretmenlerinin Çatışmayı Yönetme Yeterlilikleri (Ankara-Çankaya İlçesi Örneği), I. Cyprus International Congress of Education Reserach, 505-516.
• Blau, G. J. (1985), “The Measurement and Prediction of Career Commitment”, Journal of Occupational Psychology, 58: 277- 288.
• Ceylan, A., Ercan, E. ve Alpkan, L. (2000), “Çatışmanın Sebepleri ve Yönetimi”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 1(2):39-51.
• Erdoğan, İ. (1999), İşletme Yönetiminde Örgütsel Davranış, İ.Ü. İşletme Fakültesi, İşletme İktisadı Enstitüsü Araştırma ve Yardım Vakfı Yayın No: 5, Avcıol Basım – Yayın, İstanbul.
• Eren, E. (2001), Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi, 7. Baskı, Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş., İstanbul.
• Gündüz, B., Tunç, B. ve İnandı, Y. (2013), “Okul Yöneticilerinin Öfke ve Stresle Başaçıkma Yaklaşımları ile Çatışma Yönetimi Stilleri Arasındaki İlişki”, International Journal of Human Sciences, 10(1): 641-660.
• Güney, S. (2001), Yönetim ve Organizasyon, Nobel Yayın ve Dağıtım, Ankara.
• Gouldner, A.W. (1957), “Cosmopolitans and Locals: Toward an Analysis of Latent Social Roles – I”, Administrative Science Quarterly, 2, ss. 281-306.
• Greenhaus, J.H. (1971), “An İnvestigation of the Role of Career Salience in Vocational Behaviour”, Journal of Vocational Behavior, 1: 209-216.
• Hall, D.T. ve Moss, J.E. (1998), “The New Protean Career Contract: Helping Organizations and Employees Adapt”, Organizational Dynamics, Winter, 26(3):22 - 37.
• Kılıçaslan, S. (2014), “Örgütsel Çatışma Yönetiminde Duygusal Zekanın Etkisini İncelemeye Yönelik Kuramsal Bir Araştırma”, Electronic Journal of Vocational Colleges, BÜROKON Özel Sayısı: 264-274.
• Koçel, T. (2010), İşletme Yöneticiliği, Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş., İstanbul.
• Lee, K., Carswell J.J. ve Allen, N.J. (2000), “A Meta-Analytic Review of Occupational Commitment :Relation With Person and Work- Related Variables”, Journal of Applied Psychology, 85: 799- 811.
• Morrow, P.C. (1983), “Concept Redundancy in Organizational Research: The Case of Work Commitment”, Academy of Management Review, 8:486-500
• Mueller, CW, Boyer EM. Price JL ve Iverson, RD. (1994), “Employee Attachment and Noncoercive Conditions ol Work”, Work and Occupations, 21(2): 179-212.
• Özarallı, N. (2015), “Örgüt Kültürü ve İşe İlişkin Duygusal İyilik Algısının Çalışanların Çatışma Çözümü Tarzları Üzerindeki Etkisi”, Journal of Business Research Turk, 7(2): 7-37.
• Özdemir, A.A. (2014), Çatışma ve Stres Yönetimi- I, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir.
• Özdevecioğlu, M. ve Çelik, C. (2009), “Örgüt Kültürü Tipleri İtibariyle Bireylerin Algıladıkları Mağduriyet Farklılıklarını Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 23(1): 95-112.
• Özmen, F., Aküzüm, C. ve Aküzüm, L. (2011), “Yönetici Görüşlerine Göre Okul Mensuplarının Okullardaki Çatışma Sonuçlarına Yönelik Tavır Alışları”, Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 16:86-100.
• Robbins, S.P. (2005), Organizational Behavior, Pearson Prentice Hall, New Jersey.
• Sökmen, A. ve Yazıcıoğlu, İ. (2005), “Thomas Modeli Kapsamında Yöneticilerin Çatışma İşletmelerinde Bir Alan Araştırması”, Journal Of Commerce & Yönetimi Tourism Education Faculty, No: 1. Stilleri ve Tekstil
• Şahin, A., Emini, T.F. ve Ünsal, Ö. (2006), “Çatışma Yönetimi Yöntemleri ve Hastane Örgütlerinde Bir Uygulama”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15: 555-568.
• Şimşek, M. Ş. (2008), Yönetim ve Organizasyon, Adım Ofset Matbaacılık, Yenilenmiş 10.Baskı, Konya.
• Türkel, A.U. (2000), Toplam Kalite Bağlamında Grup Dinamiği ve Çatışma Yönetimi, Türkmen Kitabevi, İstanbul.
• Wallace, J.E. (1993), Professional and Organizational Commitment: Cotnpatible or İncompatible?, Journal of Vocational Behaviour, 42: 333-349.
• Weick, KE ve McDaniel, RR. (1989), How Professional Organizations Work: Implications for School Organization and Management. In: Sergiovanni TJ, Moore JH editors. Schooling for tomorrow: Directing reforms to issues that count, Needham Heights, MA: Allyn & Bacon; 331-354.