MUHASEBENİN TOPLUMSAL GELİŞİME KATKISI: TÜRKİYE'NİN MUHASEBE BİLGİSİ İHTİYACI

Yıl 2017, Cilt: 31 Sayı: 5, 1253 - 1274, 17.10.2017

Abdulkerim Daştan

Öz

Bu çalışma, muhasebenin toplumsal
gelişime katkısını, Türkiye’nin muhasebe bilgisi ihtiyacı kapsamında
değerlendirmek amacıyla ele alınmıştır. Çalışma, muhasebenin tarihi süreçte
toplumsal gelişime katkısını örnek olaylar ışığında paylaşmakta, Türkiye’nin
muhasebe bilgisi ihtiyacını; kayıtdışılık, vergi kayıp - kaçağı, gelir
dağılımında adaletin sağlanması ve Türkiye’de cami yardımları bağlamında şeffaflık
konusu üzerinde tartışmaktadır. Literatüre dayalı derleme yanında zengin içeriğe sahip hesaplaşma ve
kayıt kültürünün ortaya koyduğu denge-denetim, hakkaniyet ve adalet kavramları
ışığında Türkiye’nin sosyo-ekonomik meselelerine çözüm arayışı, çalışmanın ele
alınış biçimini ortaya koymaktadır. İçinde insan faktörü bulunan sosyo-ekonomik
tüm problemlerin çözümü, tam manasıyla yapılabilen hesaplaşma ile
sağlanabilir. Hesaplaşma ise muhasebe ile yapılır.  

Anahtar Kelimeler

Muhasebe, toplumsal gelişim, muhasebe bilgisi ihtiyacı, hesaplaşma, şeffaflık

Kaynakça

• Avcı, M. ve Avcı, Gizem M. (2017), “OECD Ülkelerinde Kurumsal Kalite ve Gelir Eşitsizliği İlişkisi”, Sosyoekonomi, 25(31), ss.75-90.
• Aydın, S. (2003), “Vergi Kaybı, Nedenleri ve Yöntemleri”, Vergi Sorunları Dergisi, 178, ss.19-26.
• Bağırzade, Elşen R. (2015), “Kayıtdışı Sektörün Ekonomideki Rolü Tartışmaları Üzerine: Bir Literatür Taraması”, Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 7(14), ss.39-54.
• Birinci, N. ve Akyazı, H. (2017), “Düz ve Artan Oranlı Kişisel Gelir Vergisi Tarifelerinin Ekonomik Etkileri”, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 13(1), ss.45-60.
• Can, A. V. (2008), “Bir Ayetin Işığında İslam Dinin Muhasebeye Bakışı”, Akademik Bakış Dergisi, 15, http://www.akademikbakis.org.
• Can, A. V. (2007), “Luca Pacioli Muhasebenin Babası mıdır?”, Akademik Bakış Dergisi, 12, www.akademikbakis.org.
• Can, A. V. (2010), “Muhasebe Ekonomik Terörün Bir Aracı Olabilir mi?”, Akademik Bakış Dergisi, 19, http://www.akademikbakis.org.
• Carmona, S. ve Ezzamel M. (2006), “Accounting and Religion: A Historical Perspective, Accounting History, 11(2), ss.117-127.
• Daştan, A. (2011), “Muhasebe Meslek Mensuplarının Vergi Kayıp ve Kaçaklarının Önlenmesindeki Rolü: Doğu Karadeniz Bölgesine Yönelik Bir Araştırma”, Atatürk İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25(2), ss.181-206.
• Daştan, A. (2010), “Kurumsal Yönetim İlkeleri ve Kurumsal Muhasebe Etkileşimi”, Bankacılar Dergisi, 72, ss.3-18.
• Daştan, A. ve Bayraktar, Y. (2017), “The Role and Importance of E-Information in Struggle With Informality: An Evaluation in Terms of Accounting Practices in Turkey”, PressAcademia Procedia (PAP), 3, ss.229-240.
• Depenheuer, O. (2007), “Devlet ve Din: Egemenlik İddiasında Bulunan Güçler Arası Modeller”, Çev. İlyas Doğan, KHukA Kamu Hukuku Arşivi, 10, ss.32-44.
• Dönmezer, İ. (2012), “Gelişmişlik Ölçütü ve Eğitimin Toplumsal İşlevi”, 15 Mayıs, http://blog.milliyet.com.tr/egitimvepsikoloji.
• Erkuş, H. ve Karagöz, K. (2009), “Türkiye’de Kayıt Dışı Ekonomi ve Vergi Kaybının Tahmini”, Maliye Dergisi, 156, ss.126-140.
• Ersezer, D. (2006), “Gelir Dağılımı Politikası ve Araçları”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16 (1), ss.255-268.
• Ezzamel, M. ve Hoskin, K. (2002), “Retheorizing Accounting, Writing and Money With Evidence From Mesopotamia and Ancient Egypt”, Critical Perspectives on Accounting, 13, ss.333–367
• Geus, A. de ve Sachs J. (2017), SDG Index and Dashboards Report 2017, Global Responsibilities, http://www.sdgindex.org-29.08.2017.
• Göker, A. (2012), “Türkiye İçin Gelişmişlik Ölçütü”, Politik Bilim, CBT. 14 Aralık
• Gökgöz, A. (2011), “Tarihsel Perspektifte Muhasebenin Doğuşunu ve Gelişimini Etkileyen Faktörler”, Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 1, ss.167-177.
• Green M. (2014), “Sosyal Gelişme Endeksi Ülkeniz Hakkında Neler Gösterebilir?”, htps://www.ted.com/talks/michael_green_what_the_social_progress_index_can_reveal_about_your_country/transcript?language=tr;#t-133846
• Gürkaynak, G. (2014), “Kamusal Alanda Şeffaflık”, http://www.seffaflik.org/ bilgi-bankasi/makaleler/-24.08.2017.
• Güvemli, O. (1995a), “Kronolojik Akışı İçinde Muhasebe Uygulamalarının Gözlemlenmesi”, Muhasebenin Tarihsel ve Çağdaş Konumlarından Geleceğine Bakış, TÜRMOB Yayınları, Nr. 23, Ankara.
• Güvemli, O. (1995b), Türk Devletleri Muhasebe Tarihi, 1. Cilt. İstanbul.
• Hiçşaşmaz, M. (1970), Tarihsel Gelişimi İçerisinde Muhasebenin Teorisi ve Teknik Yapısı, Ankara.
• http://blog.milliyet.com.tr/camilerde-cuma-hutbesine-karisan-paralar/Blog
• http://home.anadolu.edu.tr/~otonus/turkekon/turkekon_4.pdf,
• http://www.diyanetvakfi.org.tr/tr-TR/site/icerik/mali-bilgiler-3238
• http://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/DynamicContentFiles/T%C3%BCrkiye%20Muhasebe%20Standartlar%C4%B1/TMSTFRS2016Seti/F_R_I_K_C(1).pdf.
• http://www.nkfu.com/ulkelerin-gelismislik-duzeyleri-neye-gore-belirlenir/
• http://www.oecd.org/els/soc/income-distribution-database.htm
• https://www.etimolojiturkce.com/kelime/nifak
• https://www.mumsema.org/camiler/265135-camilerde-toplanan-paralar-nereye-gidiyor.html
• İslamoğlu, M. (2009), Hayat Kitabı Kur’an - Gerekçeli Meal-Tefsir, Düşün Yayıncılık, Nr.165, İstanbul.
• Kur’an, http://kuran.diyanet.gov.tr/mushaf
• Lehman, G. (2004), “Accounting, accountability, and religion: Charles Taylor’s Catholic modernity and the Malaise of a disen¬chanted World”, Accounting and The Public Interest, 4, ss.43-61.
• McGuire, Sean T. vd. (2012), “The Impact of Religion on Financial Reporting Irregularities”, The Accounting Review, 87(2), ss. 645–673
• Mckernan, J. F. ve Kosmola, K. (2007), “Doing the truth: Religion-deconstruction-justice, and accounting”, Accounting, Auditing and Accountability Journal, 20(5), ss.729-764.
• Müslim, Îmân 164, Fiten 16, http://www.16000hadisiserif.com.
• Nalçın, K. ve Can A. V. (2016), “Bilgi Felsefesi Temelinde Muhasebe Araştırmalarının Yönelimi: 2006-2012 Yılları Arasında Türkiye’de Yapılan Doktora Tezlerinin Analizi”, Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(4), ss.165-187
• Okuyan, M. (2016), İnfak-Nifak İlişkisi, youtube.com/watch?v=_yQzXltGKao
• Otar, İ. (1995), “Muhasebenin Dünü”, Muhasebenin Tarihsel ve Çağdaş Konumlarından Geleceğine Bakış, TÜRMOB Yayınları, Nr. 23, Ankara.
• Özdemir, R. (2015), “Camiye Yardım Gerçeği”, http://www.yenicaggazetesi.com.tr/ camiye-yardim-gercegi-34553yy.htm.
• Özpınar, E. ve Koyuncu, E. (2016), “Türkiye’de İnsani Gelişmişlik İller Arasında Nasıl Farklılaşıyor? 81 İl İçin İnsani Gelişmişlik Endeksi”, Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV), N201625.
• Platon (2006), Devlet, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, Hasan Ali Yücel Klasikler Dizisi, İstanbul (Çevirenler; Sabahattin Eyüboğlu – M. Ali Cimcoz).
• Porter, Michael E. vd. (2017), Social Progress Index 2017, http://www.socialprogressindex.com/results - 29.08.2017
• Schneider, F. and Williams, C. C. (2013), The Shadow Economy, The Institute of Economic Affairs, London.
• Seviğ, V. (2002), “Muhasebe Bilimi ve Muhasebeci”, Mali Çözüm Dergisi, 58, http://www.istanbulsmmmodasi.org.tr/yayinlar.
• Sevilengül, O. (1997), Genel Muhasebe, 6. Baskı, Gazi Kitabevi, Ankara.
• Sinanoğlu, R. (2017), “Gelir Dağılımında Adalet”, http://www.resatsinanoglu.com /195/gelir-dagiliminda-adalet.html, 21 Ocak.
• Sökmen, A. (2014), “Sosyal Gelişme Endeksi Türkiye İçin Ne İfade Ediyor?”, Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV), N201421.
• Sürmen, Y. (2016), Muhasebe-I, Celepler Matbaacılık, Trabzon.
• T.C. İşleri Bakanlığı (2014), Sosyoekonomik Haritalama Rehberi- Kentin Sosyal Yapısını Anlamak ve Görselleştirmek Stratejik Yerel Yönetişim Projesi, İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü, Ankara.
• T.C. Kalkınma Bakanlığı (2013), İllerin ve Bölgelerin Sosyo-ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması (SEGE - 2011), Bölgesel Gelişme ve Yapısal Uyum Genel Müdürlüğü, Ankara.
• TDV (2015), Türkiye Diyanet Vakfı 2015 Yılı Faaliyet Raporu
• Tosunoğlu, B. T. ve Özsoy, C. E. (2017), “Gelişmişlikte Arafta Kalan Ülke: Türkiye”, Anadolu International Conference in Economics V (May 11-13), Eskişehir, Türkiye.
• TÜİK, Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması, http://www.tuik.gov.tr
• UNDP, (2016), Human Development Report 2016, Human Development for Everyone, http://hdr.undp.org/en/content/human-development-index-hdi.
• Ülkü, S. (2015), “Üç Semavî Dine Ait Prensiplerin Muhasebe Biliminin Oluşumu Üzerindeki Muhtemel Etkileri” Uluslararası İslam Ekonomisi ve Finansı Araştırmaları Dergisi, 1(1), ss.171-197.
• Vollmer, H. (2003), “Bookkeeping, Accounting, Calculative Practice: The Sociological Suspense of Calculation”, Critical Perspectives on Accounting, 3, ss.353–381.
• Yaz, D. A. (2014), Muhasebe Felsefesi, 1. Baskı, Minval Yayınları, İstanbul.
• Zaid, O. A. (2004), “Accounting Systems and Recording Procedures In The Early Islamic State”, Accounting Historians Journal, 31(2), ss. 149-170.