KUR’AN’DA ZİKİR KAVRAMININ ANLAM ALANI

Yıl 2006, Sayı: 25, 209 - 236, 30.06.2006

Musa Bilgiz

Öz

Bu makale, Kur’an’ın temel kavram ve konularından biri olan zikir kavramını
ele almaktadır. Zaman içerisinde bu kavramın anlamı, yeterli tasavvuf kültürüne
sahip olmayan ve onların etkisinde kalanlar tarafından daraltılarak kullanılmaktadır.
Oysa zikir kavramının, Kur’an’da oldukça geniş bir anlam sahası mevcuttur. Bu
çalışmada “Zikir” ve “zikrullah” kavramlarının, sadece dil veya kalple Allah’ı
hatırlamak veya bazı ifadeleri belirli sayılarda söylemek olmadığını temellendirmeğe
çalıştık. Sonuçta Kur’an’ın, ilahî mesajları zikir olarak nitelendirdiğini gördük. Bir çok
ayette Kur’an, hem ismini ve hem de muhtevasını zikir, hatta en büyük zikir olarak
belirtmektedir. Kur’an, Allah’ı gereği gibi hatırlamaya ve hatırlatmaya, O’na hakkıyla
ibadet etmeye vesile olan bütün söz ve eylemlerimizi zikir olarak
değerlendirmektedir.

Anahtar Kelimeler

Kur’an, zikir, zikrullah, zikir ehli, tezekkür