ŞATİBÎ’NİN İLMÎ TEFSİR ANLAYIŞINA ELEŞTİREL BİR YAKLAŞIM

Yıl 2012, Sayı: 38, 277 - 306, 30.12.2012

Ergün Çapan

Öz

Endülüslü usul âlimi Şatibî, Kur’an’daki kevnî hakikatlere işaret eden ayetlerin
tefsirini nazil olduğu dönemdeki insanların anlayışıyla sınırlandırmakta ve
değişik ilimlerin tespit ettiği hakikat ve verilerle Yüce Mesaj’ın yorumlanmasının,
makâsıd-ı şerîa arasında olmadığını ifade etmektedir. Bu makalede Şatibî’nin bu
yaklaşımı, Kur’an’ın evrenselliği, ilmî mucizeliği, selefin ilgili ayetlere bakışı ve
makâsıd-ı şerîa gibi değişik açılardan eleştirel bir bakışla değerlendirilecektir.

Anahtar Kelimeler

Ümmîlik, evrensellik, makâsıd-ı şerîa, felsefe

Kaynakça

• Abbas, Fazıl Hasan, İtkanu’l-Burhan fi Ulûmi’l-Kur’an, Dâru’n-Nefais, Ürdün, 2010. Ahmed b. Hanbel, Müsned, Beyrut 1985.
• Akdemir, Salih, “İlmî Tefsir Hareketinin Değerlendirilmesi ve On Dokuz Rakamı Üzerine” (M. Abdullah Draz’ın Kur’an’ın Anlaşılmasına Doğru kitabının tercümesine yazılan giriş) Mim Yayınları, Ankara, 1993.
• Ali Tahir Şerefaddin, “el-Bahsu’l-ilmî fi’l-ulûmi’t-tabiiyye fi davi’l-makasıdi’ş-şeriyye”, Mecelletü mecmai’l-fıkhi’l-İslâmî, Hartum, Sudan, 2007.
• Alûsi, Ebü’s-Sena Şehabeddin Mahmûd b. Abdullah, Ruhü’l-Meani fî Tefsiri’lKur’âni’l-Azim ve’s-Seb’i’l-Mesani, Dâru İhyai’t-Türasi’l-Arabi, Beyrut, t.s.
• Aygün, Abdullah, “Şatıbi’nin Kur’an’ın Ümmiliği ve İlmi Tefsir Görüşleri Üzerine Bir Değerlendirme” Usül İslam Araştırmaları, 2007, sayı: VII.
• Baltacı, Burhan, Şatibî’nin Kur’an’ı Yorumlama Yöntemi, (Basılmamış Doktora Tezi) Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Temel İslam Bilimleri, Ankara, 2005.