YAŞLILIKTA MANEVİ DESTEK VE DİN EĞİTİMİNİN ÖNEMİ

Yıl 2013, Sayı: 39, 241 - 264, 11.07.2013

Macid Yılmaz

Öz

Bu çalışmanın amacı ülkemizde gittikçe artan bir nüfus oranına sahip olan
yaşlıların psikolojik, sosyolojik ve hatta fizyolojik sorunlarının çözümünde dini
başa çıkmanın önemine dikkat çekmek ve onlara yönelik düzenlenen din eğitimi
faaliyetlerinin içeriği ve yöntemleri konusunda önerilerde bulunmaktır. Çünkü
gelişim dönemleri açısından baktığımızda yaşlılık dönemi üzerinde din eğitimi
açısından hassasiyetle durulması gereken bir dönemdir. Yaşlılık dönemi dini ihtiyaçları
ve din eğitimleri açısından önceki gelişim dönemlerinden farklı yaklaşım
gerektirir. Özellikle aktif yaşamdan pasif yaşama geçmiş, hastalıklarla boğuşan, eş
ve akran kayıplarıyla ölüme daha çok yaklaştığını hisseden yaşlı bireyler, manevi
desteğe her zamankinden daha çok ihtiyaç duymaktadırlar.

Anahtar Kelimeler

Yaşlılık, Din Eğitimi, Dini Başaçıkma

Kaynakça

• A. Broyles, Philip ve K. Drenovsky, Cynthia, “Religious Attendance and the Subjective Health of the Elderly”, Review of Religious Research, 34 (2), 1992, s.152-160. Acar, Nilüfer V. vd., “Bireylerin Dindarlık Düzeylerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi”, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, sayı. 12, yıl. 1996, s. 45Aiken RL., Aging. An Introduction to Gerontology, USA Sage Publications, 1995. Altaş, Nurullah, Dini Danışmanlığın Teorik Temelleri, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, sayı: 41, Ankara 2000, s. 327-350 Altuğ, Duygu, Çocukluktan Yaşlılığa Kendilik Bilinci, Haberal Eğitim Vakfı Yayınları, Ankara 2004. Armaner, Neda, Psikopatolojide Dini Belirtiler, Demirbaş Yayınları, Ankara, 19 Bahadır, Abdülkerim, İnsanın Anlam Arayışı ve Din, İnsan Yayınları, İstanbul, 200 Baysan, Nimet Pınar, Yaşlıların Yaşlılık Algısı ve Sağlıkla İlgili Yaşam Kalitesini Etkileyen Faktörler, (Uzmanlık Tezi), Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi, Manisa 2008. Coşkun, İbrahim, Mesnevi Örneğinde Yetişkinler Din Eğitiminde Kıssa Kullanımı, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 2006. Dam, Hasan, Yetişkinlerin Din Eğitimi, (Doktora Tezi), On Dokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir, 2002. Duman, Ahmet, Yetişkin Eğitimi, Ütopya Yayınları, Ankara, 2000, s. 103-106. Er, Dilek Psikososyal Açıdan Yaşlılık, Fırat Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Dergisi, 4(11), Elazığ, 2009, s. 136.
• Gençtan, Engin, Çağdaş Yaşam ve Normaldışı Davranışlar, Remzi Kitabevi (7.Baskı), İstanbul 1989. Güler, Çağatay-Çobanoğlu, Zakir, Yaşlı ve Çevre, Sağlık Bakanlığı Çevre Sağlığı Kaynak Dizisi no:24, Ankara, 1994. Hall,C. Margaret, “Religion and Aging”, Journal Religion and Health, 24 (1), Spring, 1985, s. 70-78. Hasyılmaz, Hüseyin, Huzurevlerinde Yaşayan Yaşlılarda Dinî Hayat (Antalya Örneği), (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya 2007. Hökelekli, Hayati, Din Psikolojisi, TDV Yayınları, Ankara, 1996. Kalem, Mehmet Ruhi, Yaşlıların Din Eğitimi ve Öğretimi Açısından Problem ve Beklentileri-Huzurevi Yaşlıları Üzerine Yapılmış Bir Araştırma-, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa 2006. Karaca, Faruk, “Dindarlığın Fonksiyonelliği Üzerine”, Dini Araştırmalar Dergisi, 16(6), 2003, s. 75-86. Karan, M. Akif, “Biyolojik, Psikolojik ve Sosyal Açıdan Yaşlanma”, Yaşlılık Dönemi ve Problemleri, Ensar Neşriyat, İstanbul, 2007. Kartopu, Saffet, Dini Yaşayışta Hayatı Sorgulama, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana, 2006. Kılavuz, M. Akif, Yaşlanma Dönemi Din Eğitimi, Arasta Yayınları, Bursa 2003. Kırdı, Nuray vd., “Türkiye’de Yaşlıların Durumu ve Yaşlanma”, Ulusal Eylem Planı, DPT Sosyal Sektörler ve Koordinasyon Genel Müdürlüğü, Ankara 2007. Koç, Ahmet, Kuran Kurslarında Eğitim ve Verimlilik, İlahiyat Yayınları, Ankara 200 Koç, Mustafa, “Din Psikolojisi Açısından Yaşlılık Döneminde Dinî Yaşam”, EKEV Akademi Dergisi, cilt 2, sayı. 2, Ankara, 2000, s. ------------------- “Gelişim Psikolojisi Açısından Yaşlılık Döneminde Ruhsal Gelişim”, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, sayı. 12, yıl. 2002, s. 287-304. ------------------- “Ruh Sağlığı İle Dinî Başa Çıkma Metodu Olarak Dua ve İbadet Fenomeni Arasındaki İlişki Üzerine Psikolojik Bir Yaklaşım”, EKEV Akademi Dergisi, 2005, s. 24, 29 Köylü, Mustafa, Yetişkin Din Eğitiminin Teorik Temelleri, Etüt Yayınları, Samsun 2000. ------------------“Ruh ve Beden Sağlığı İle Din İlişkisi Üzerine Yapılan Araştırmaların Bir Değerlendirmesi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi, sayı: 28, yıl: 2010, s.(5-36). Kurt, H. Esra, Diyanet Aylık Derginin Yetişkin Din Eğitimi Açısından Değerlendirilmesi, (Yüksek Lisans Tezi), İstanbul, 2008. Lehr, Ursula, Yaşlanmanın Psikolojisi, (Çev. Neylan Eryar), Bilimsel ve Teknik Yayınlar Çeviri Vakfı, İstanbul 1994. Marks, Loren, “Religion and Bio-Psycho-Social Health: A Review and Conceptual Model”, Journal of Religion and Health, 44(2), Summer, 2005, s. 173-186. Meisenhelder, Janice B. ve Chandler, Emily N., “Spirituality and Health Outcomes In The Elderly”, Journal of Religion And Health, 41(3), Fall 2002, s. 243-252.
• Onur, Bekir, Gelişim Psikolojisi, İmge Kitabevi, Ankara 2004.
• Öz, Fatma, “Yaşamın Son Evresi: Yaşlılık, Psikososyal Açıdan Gözden Geçirme”, Kriz Dergisi, c.10, sayı. 2, yıl. 2002, s. 17-28. Pargament, Kenneth ve R. Brant, Curtis, “Religion and Coping”, Handbook of Religion and Mental Health (Ed: Harold G. Koenig) Academis Press, USA, 1998, s. 119; Pargament Kenneth ve Park, Crystal L., ‘‘In Times of Stress: The Religion-Coping Connection’’, (Ed. Bernard Spilka, Daniel N. Mcintosh), The Psychology of Religion: Theoretical Approaches, USA, 1997, s. 44-45. Pargament Kenneth and at all, Religious Coping Methods as Predictors of Psychological, Physical and Spiritual Outcomes among Medically Elderly Patients, Journal of Health Psychology, Vol 9(6) 2004, London, s. 714-715, 728. ----------------“Acı ve Tatlı: Dindarlığın Bedelleri ve Faydaları Üzerine Bir Değerlendirme”, (Çev. Ali Ulvi Mehmedoğlu), Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 5 (1), 2005, s. 279-313. ----------------“Din Psikolojisi Açısından Başa Çıkmanın Teorik Çatısına Doğru”, (Çev. Ahmet Albayrak), Tabula Rasa Dergisi, 3(9), 2003, s. 207-238. Philip A. Broyles ve Cynthia K. Drenovsky, “Religious Attendance and the Subjective Health of the Elderly”, Review of Religious Research, Vol. 34, No. 2, 1992, s. 152-1 Sancaklı, Saffet “Hadislerde Yaşlılık Olgusunun Değerlendirilişi”, Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, cilt X/1, Haziran 2006, Sivas, s. 49-71. Sunshine Rote , MS vd. , “Religious Attendance and Loneliness in Later Life”, The Gerontologist, 53(1), Oxford University Press, USA, s. 1-12. Şimşek, Adeviye, Huzurevi Sakinlerinde Dini Yaşayış, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yüksek Lisans Tezi), Adana, 2006. Tezcan, Mahmut, “Toplumsal Değişme ve Yaşlılık”, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, c. 15, sayı, 12, yıl. 1982, s. 169-177. Tosun, Cemal, Din Eğitimi Bilimine Giriş, Pegem Akademi Yayınları, Ankara, 20 Ünal, Ali, Yetişkinlerde Din Olgusu ve Kur’an Kurslarında Öğretim (Ankara İli Örneğinde Bir Alan Araştırması), (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 2008. W Jones, James, “Religion, Health, and the Psychology of Religion: How the Research on Religion and Health Helps Us Understand Religion”, Journal of Religion and Health, 43 (4), Winter, 2004, s. 317-328. Elektronik Kaynaklar Tosun, Cemal, “Yetişkin Din Eğitiminin Önemli Merkezi Cami”, http://www.diyanet.gov.tr/turkish /DIYANET/avrupa/2003avrupa/nisan/Metinler/y10.htm, (Erişim, 2009). TUİK, http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=15844, (Erişim: 21.04.2013) Türk Geriatri Derneği, www.hasuder.org/belgeler/yaslilik.pdf (Erişim: 20.05.2008).