“VAZGEÇMEK MÜMKÜN MÜ?”: KUŞAKLARIN DİJİTAL DETOKS DENEYİMLERİ ÜZERİNE BİR ANALİZ

Yıl 2020, Sayı: 20, 5 - 28, 23.12.2020

Tuğçe Esin Pınarbaşı , Fatma Kübra Astam

https://doi.org/10.32952/atauniiletisim.775351

Cited By: 2

Öz

İnternetin yaygınlaşması ve sosyal medya uygulamalarının çeşitlenmesine paralel olarak kullanıcı sayıları da her geçen gün artmaktadır. Bu durum, olumlu ve olumsuz bir takım sonuçları beraberinde getirmektedir. Bu noktada, hayatın her alanında kullanılan internetin olumsuz etkilerinden kaçınmak için dijital detoks gerçekleştirilebilir. Çalışmada, “İnternet ve sosyal medya olmadan günler nasıl geçirilir?” sorusunun cevabı fenomenolojik bir araştırma yürütülerek aranmış, internet/teknoloji bağımlılığı ve dijital hastalıklar çerçevesinde dijital detoks kavramına odaklanılmıştır. Araştırmada; X, Y ve Z kuşaklarından 4 katılımcı (2 kadın 2 erkek) olmak üzere toplamda 12 gönüllü katılımcının üç gün boyunca dijital detoks yapmaları sağlanmıştır. Katılımcılar ile yarı yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiş, veriler betimleyici analiz yöntemi ile kategorileştirilerek incelenmiştir. Katılımcıların detoks süresince gerçekleştirdikleri eylemlerin ve dijital bağımlılığa dair
değerlendirmelerinin farklılaştığı gözlenmiştir. Katılımcıların, görüşleri doğrultusunda gündelik hayatın ve iş yaşamının dijitalleşmesiyle birlikte internetin her alanda zorunlu olarak kullanımı gerektirdiği ancak sosyal medyanın ise daha çok merak duygusunu karşılamak için tercih edildiği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Medya,, Dijital Bağımlılık,, Dijital Hastalıklar,, Dijital Detoks,, Kuşaklar

Kaynakça

• ADNAN, Müge ve GEZGİN, Deniz Mertkan (2016). "Modern Çağın Yeni Fobisi: Üniversite Öğrencileri Arasında Nomofobi Prelalansı", Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi. C. 49, No: 1, 141-158.
• AFDAL, Afdal, ALİZAMAR, Alimazar, IFDİL, Ifdil, ARDİ, Zadrian, SUKMAWATİ, Indah, ZİKRA, Zikra, vd. (2019). "An analysis of phubbing behaviour: Preliminary research from counseling perspective", In International Conference on Educational Sciences and Teacher Profession (ICETeP 2018), Atlantis Press, 270-273.
• AĞAOĞLU, Onur (2019) "Çağın En Tehlikeli Hastalıklarından Netlosfobi ve Etkileri" (Çevrimiçi) https://yetenekvegitim.com/cagin-en-tehlikeli-hastaliklarindannetlesfobi-ve-etkileri/. (Erişim Tarihi: 10.03.2020).
• AKSU UYLAŞ, Zeyneb ve IŞIKLI, Şevki (2010). Teknolojik Zehirlenme, Semptomları ve Teknolojik Düzen. Uluslararası Bilişim, Teknoloji ve Felsefe Dergisi. C. 2, No: 2, 56-87.
• AZİZ, Aysel (2008). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri ve Teknikleri, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• BALCI, Şükrü ve TİRYAKİ, Salih (2014). “Facebook Addiction among High School Students in Turkey”. IISES Vienna 10th Internaional Academic Conferances, Vienna: International Instıtute of Social and Economic Sciences, 119-133.
• BERKUP BAYSAL, Sezin (2014). “Working with generations X and Y ın generation Z Period: Management of different generations ın business life.” Mediterranean Journal of Social Sciences. C. 5, No: 19, 218-229.
• BERKUP BAYSAL, Sezin (2015). Sosyal Ağlarda Bireysel Mahremiyet Paylaşımı: X ve Y Kuşakları Arasında Karşılaştırmalı Bir Analiz. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• BRAGAZZI, Nicola Luiqui ve DEL PUENTE, Giovanni (2014). "A proposal for including nomophobia in the new DSM-V". Psychology research and behavior management. C. 7, 155-160.
• CRESWELL, John W. (2007). Qualıtatıve Inquıry& Research Design Choosing Among Five Approaches, 2nd Press. SAGE Publications.
• DIXIT, Sanjay, SHUKLA, Harish, BHAGWAT, AK., BINDAL, Arpita, GOYAL, Abhilasha, ZAİHİ, Alia K., vd., (2010). "A Study to Evaluate Mobile Phone Dependence Among Students of a Medical College and Associated Hospital of Central India", Indian Journal Community Medicine, 339-341.
• DOSSEY, Larry (2014). "FOMO, digital dementia, and our dangerous experiment", Explore: The Journal of Science & Healing, C. 2, No: 10, 69-73.
• EGGER, Oliver ve RAUTERBERG, Matthias (1996). "Internet Behaviour and Addiction", Work & Organisational Psychology Unit (IfAP) , Swiss Federal Institute of Technology (ETH), 1-173.
• EMEK, Mehmet (2014). Digital Detox For The Holidays: Are We Addicted?(Çevrimiçi) https://openaccess.dogus.edu.tr/xmlui/handle/11376/1059#sthash.NU9m3HfQ.dp b. (Erişim Tarihi: 20.07.2019).
• EREREN, Sema (2015). Dijital Detoks İçin 12 Durak. Habertürk https://www.haberturk.com/yasam/haber/1067656-dijital-detoks-icin-12-durak. (Erişim Tarihi: 20.07. 2019).
• GERAY, Haluk (2017). İletişim Alanından Örneklerle Toplumsal Araştırmalarda Nicel ve Nitel Yöntemlere Giriş, Ankara: Ütopya Yayınları.
• GOLDBERG, Ivan (1996). Goldberg's Message (Çevrimiçi) John Suler's The Psychology of Cyberspace: http://users.rider.edu/~suler/psycyber/supportgp.html. (Erişim Tarihi:20.04.2020).
• GRIFFITHS, Mark (1997). "Psychology of Computer Use: XLIII. Some Comments on ‘Addictive Use of the Internet’ by Young", Psychological Reports, 81-82.
• GÜNEY, Büşra (2017). "Dijital Bağımlılığın Dijital Kültüre Dönüşmesi: Netlessfobi", Yeni Medya Elektronik Dergi, 207-213.
• https://www.meetingstoday.com/newsevents/industrynews/industrynewsdetails/articleid/28 933/title/hotel-chain-launches-digital-detox-program. (Erişim Tarihi: 15. 07. 2019).
• https://www.yesilay.org.tr/tr/bagimlilik/teknoloji-bagimliligi. (Erişim Tarihi: 20. 03. 2020).
• https://nezamannereye.com/unplugged-music-festival-hakkinda-bilinmesi-gerekenler/. (Erişim Tarihi: 16. 04. 2020).
• http://bilmiyorsan.com/biber-ogutucu-pepper-hacker-evinizdeki-teknolojiyi-hackliyor/. (Erişim Tarihi: 20. 07. 2019).
• https://www.digitaldetox.com/our-story. (Erişim Tarihi: 13. 07. 2019).
• https://www.lexico.com/definition/digital_detox. (Erişim Tarihi: 05. 02. 2020).
• https://wearesocial.com/digital-2020. (Erişim Tarihi: 02. 04. 2020).
• https://www.turizmaktuel.com/haber/luks-turizmde-dijital-detoks-donemi. (Erişim Tarihi 3 Nisan 2020).
• https://www.securenvoy.com/en-gb/blog/66-population-suffer-nomophobia-fear-beingwithout-their-phone. (Erişim Tarihi: 08. 04. 2020).
• KARADAĞ, Engin, TOSUNTAŞ, Şule Betül, ERZEN, Evren, DURU, Pınar, BOSTAN, Nalan, MIZRAK-ŞAHİN, Berrak, vd. (2016). "Sanal dünyanın kronolojik bağımlılığı: Sosyotelizm (Phubbing)" Addicta: The Turkısh Journal On Addıctıons, C. 3, No: 2, 223-269.
• LERCHER, Piero, CANNA-MICHAELIDOU, Stella, PROKAKIS, K., STAVROU, A., CARLO, G., ve MOSGOELLER, W. (2019). "What can we do about Smartphone-addiction – or the dream of a wireless - free digital detoks Island?" 16th International Conference on Environmental Science and Technology Rhodes, 4-7.
• LEVICKAITE, Rasa (2010). "Generations X,Y,Z: How Social Networks Form The Concept Of The World Without Borders(The Case Of Lıthuanıa)." LIMES,C. 3, No: 2, 170-175.
• MIHAILIDIS, Paul (2014). "The civic-social media disconnect: exploring perceptions of social media for engagement in the daily life of college students" Information, Communication & Society, C.17, No:9, 1059-1071.
• ÖZTÜRK, Umut Can (2015). "Bağlantıda Kalmak ya da Kalmamak İşte Tüm Korku Bu: İnternetsiz Kalma Korkusu ve Örgütsel Yansımaları", Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 629-638.
• PATHAK, Narendra Kumar (2016). "Digital Detoks in India", International Journal of Research in Humanities & Soc., C.4, No:8, 60-66.
• POLAT, Reyhan (2017). "Dijital Hastalık Olarak Nomofobi", Yeni Medya Elektronik Dergi, 164-172.
• PRZYBYLSKI, Andre K., MURAYAMA, Kou, DEHAAN, Cody R., GLADWELL, Valeria (2013). "Motivational, emotional and behavioral correlates of fear of missing out", Computers in Human Behavior, 1841-1848.
• SCHMUCK, Desiree (2020). “Does digital detox work? Exploring the role of digital detox applications for problematic smartphone use and well-being of young adults using multigroup analysis”, Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, 526- 532.
• SYVERTSEN, Trine ve ENLI, Gunn (2019). "Digital Detoks: Media Resistance And The Promise Of Authenticity", Convergence: The International Journal of Research into New Media Technologies, 1-15.
• WHITE, Theresa Renee (2013). "Digital social media detoks (DSMD): Responding to a culture of interconnectivity" Social media and the new academic environment:Pedagogical challenges, (Der. B. Patrut, M. Patrut, & C. Cmeciu Hershey). PA: IGI Global. 414-430.
• WILCOCKSON, Thomas, OSBORNE, Ashley, ELLIS, David (2019). "Digital Detoks: The Effect of Smartphone Withdrawal on Mood, Anxiety, and Craving", Addictive Behavıors, C: 99, 1-4.
• YILDIRIM, Ali ve ŞİMŞEK, Hasan (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (6. Baskı), Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• YOUNG, Kimberly S. (1996). “Internet addiction: The emergence of a new clinical disorder”, CyberPsychology & Behavior, 1(3), 237–244.