ANNELİĞİN YOUTUBE’DA YENİDEN ÜRETİLMESİ ÜZERİNE ETNOGRAFİK BİR İNCELEME

Yıl 2021, Sayı: Özel Sayı, 41 - 60, 31.12.2021

Zeynep Zelal Kızılkaya

https://doi.org/10.32952/atauniiletisim.1033023

Öz

Annelik, hamilelikle başlayan ve biyolojik bir değişimle beraber duygusal bir deneyimi de içeren
doğum sonrasında ise kültürel olarak belirlenmiş sorumlulukları barındıran bir kimliktir. Kadınların
anneliği öğrenmeye ihtiyacı olmadığı zaten anneliği bildikleri varsayılır. Ancak annelik kadınlar
arasında kuşaktan kuşağa aktarılan, deneyim ve tecrübelere dayalı bilgilerin öğrenilmesine dayanan
pratikler bütünüdür. Bugün için anneliğin yeniden üretilişini gözlemleyebileceğimiz platformların
biri de YouTube’dur. YouTube’da paylaşılan videolar/vloglar kullanıcısının editöryel müdahalesine
rağmen bize çok zengin veriler sunmaktadır. Bu çalışma, anne YouTuberların paylaştığı
videolarını/vloglarını inceleyerek annelik imgesi ve kimliğinin yeniden üretilişine odaklanmaktadır.
Çalışma için Çevrimiçi Etnografi yöntemi benimsenmiştir. Anne YouTuberların seçilen vloglarından
temsil edici betimlemeler yapılarak yeni annelik sunumu açığa çıkarılmıştır. Çalışmada, anneliğin
küresel bir eğilimin etkisiyle yeniden üretildiği, yeni-annecilik paradoksunun dijital platformlar
aracılığıyla güçlendiği, anneliğin romantize edilerek zorlayıcı yönlerinin göz ardı edildiği, kadının ev
içi ve bakım emeğinin görünürleştiği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Annelik, YouTuber, Yeni Annecilik

Kaynakça

• ALYANAK, Zeynep Büker (2014). “Etnografi ve Çevrimiçi Etnografi”. Yeni Medya Çalışmalarında Araştırma Yöntem ve Teknikleri içinde (Der.Mutlu Binark). İstanbul: Ayrıntı Yayınları. 117-163.
• BADINTER, Elisabeth (2017). Kadınlık mı? Annelik mi? (Çev. Ayşen Ekmekçi). İstanbul: İletişim Yayınları.
• BEAUVOIR, De Simone (2020). İkinci Cinsiyet 2 Cilt: Yaşanmış Deneyim. (Çev. Gülnur Acar Savran) İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
• BALTA PAKER, Evren (2009). “Anne ya da Değil? Annelik Etme Meselesi Üzerine”. https://m.bianet.org/bianet/toplumsal-cinsiyet/114384-anne-ya-da-degil-annelik-etme-meselesi- (Erişim Tarihi:10.02.2018).
• BALTA, Evren (2005). “Bitmeyen Çocukluk, Erken Yetişkinlik ve Yeni Kapitalizm”, Birikim Dergisi, Sayı:192. https://birikimdergisi.com/dergiler/birikim/1/sayi-192-nisan-2005/2377/bitmeyen-cocukluk-erken-yetiskinlik-ve-yeni-kapitalizm/3332#.WqGYNqhl_IU (Erişim Tarihi:10.02.2018).
• BİLGİLİ, Can ve ŞENER, Gülüm (2013). Sosyal Medya ve Ağ Toplumu-2, Kültür, Kimlik, Siyaset. İstanbul: Reklam Yaratıcıları Derneği.
• BİNARK, Mutlu (2007). “Yeni Medya Çalışmalarında Yeni Sorular ve Yöntem Sorunu”. (Der. Mutlu Binark). Yeni Medya Çalışmaları içinde. Ankara: Dipnot Yayınları. 21-44.
• BOYD, Boyd M. ve ELLISON, Nicole B. (2008). “Social Network Sites: Definition, History an Scholarship”. Journal Of Computer-Mediated Communication, No: 13, ss.210-230, https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1111/j.1083-6101.2007.00393.x, (Erişim Tarihi:15.02.2017)
• CANTEK, Funda Şenol ve AKŞİT, Elif Ekin (2011). “Kadınların Kuşaklar ve Sınıflar Arası Bilgi Aktarımları”, Birkaç Arpa Boyu…: 21. Yüzyıla Girerken Türkiye’de Feminist Çalışmalar içinde (Ed.Serpil Sancar), İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları. 525-56.
• DAVIS, Kate (2015). The İnformation Experience Of New Mothers İn Social Media: A Grounded Theory Study], (Doktora Tezi). Queensland: The University of Queensland https://eprints.qut.edu.au/86784/1/Kate_Davis_Thesis.pdf, (Erişim Tarihi: 22.03.2018)
• DONOVAN, Josephine (2015). Feminist Teori. (Çev. Aksu Bora, Meltem Ağduk Gevrek ve Fevziye Sayılan). İstanbul: İletişim Yayınları.
• ERDOĞAN, İrfan (2007). Pozitivist Metodoloji Bilimsel Araştırma Tasarımı İstatisksel Yöntemler Analiz ve Yorum. Ankara: Erk Yayınları.
• GÜRÇAYIR TEKE, Selcan (2014). “Dönüşen Anneliğe Yönelik Netnografik Bir Analiz: Blogger Anneler”. Millî Folklor Dergisi, Yıl:26, Sayı: 103, 32-47.
• IŞIK, Sefer Yetkin (2015). “Küresel Kültürel Değişim ve ‘Yeni’ Annelik: Ankara Kamil Ocak Mahallesi Örneği”. Eğitim Bilim Toplum Dergisi, 13(50), 48 – 75.
• MILLER, Tina (2010). Annelik Duygusu Mitler ve Deneyimler. (Çev. Gül Tunçer). İstanbul: İletişim Yayınları.
• ÖZTAN, Ece (2015). “Annelik, Söylem ve Siyaset”. Cogito Dergisi, Sayı: 81, 91-107.
• POLAT, Burçak S. (2016). Seyahat Bloglarında Benlik Sunumları. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İletişim Bilimleri Anabilim Dalı.
• SEVER, Merin (2015). “Kadınlık, Annelik, Gönüllü Çocuksuzluk: Elisabeth Badinter’den Kadınlık mı Annelik mi?,Tina Miller’dan Annelik Duygusu: Mitler ve Deneyimler ve Corinne Maier’den No Kid Üzerinden Bir Karşılaştırmalı Okuma Çalışması”. Feminist Eleştiri Dergisi. 7(2), 72-86.
• ŞİŞMAN, Nazife (2014). “Sütün Metalaşması: Biyomedikal/Biyoetik Yaklaşımlar”. Sağlık Düşüncesi ve Tıp Kültürü Dergisi. 29, 40-43.
• VAN DIJCK, Jose (2016). Senin Gibi Kullanıcılar mı? Kullanıcı Türevli İçerikteki Failliği Kuramlaştırmak”, Himmet Hülür ve Cem Yaşın (Ed.), Yeni Medya Kullanıcının Yükselişi içinde. Ankara: Ütopya Yayınları. 160-183
• YING, Hui (2007). Youtube. (Çev: İlker Şahin). İstanbul: Pegasus Yayınları.
• YÜKSEL, Okan (2017). YouTube & Video Blog Rehberi. Ankara: Nirvana Yayınları.
• YONKER, Madeline (2012). “The Rhetoric of Mom Blogs: A Study of Mothering Made Public”. (Yayınlanmamış Tez). Syracuse University. https://surface.syr.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1033&context=wp_etd (Erişim Tarihi: 20.02.2018).
• YouTube Video Kaynakçası
• Acemi Anne (2016),“Epidural Sezaryen (Sezeryan) Notlarım | Acemi Anne”, https://www.youtube.com/watch?v=GZtLZ5b5MkE [Erişim Tarihi: 10.06.2021]
• Anne Günlüğü (2017), “2. KEZ HAMILEYIM! CANLI TEST YAPTIM | ANNE GÜNLÜĞÜ”, https://www.youtube.com/watch?v=BYwEHVhmXTk [Erişim Tarihi 10.06.2021]
• Anne Günlüğü (2020), “6 AYLIK BEBEK! EK GIDAYA GECIS: BABY LED WEANING! 3 COCUKLU EV HALLERI VE TEMIZLIK”, https://www.youtube.com/watch?v=167v_kAnVO8 [Erişim Tarihi: 10.06.2020]
• Gurbetçi Aile (2014), “4 HAFTA HAMİLEYİM | TÜM HAMİLELİK BELİRTİLERİM”, https://www.youtube.com/watch?v=xaXh3Bl9Tjo&t=292s [[Erişim Tarihi: 10.02. 2017]
• Gurbetçi Aile (2015), “BEBEK EK GIDAYA BAŞLADI | VLOG #453 | GÜNLÜK HAYAT”, https://www.youtube.com/watch?v=Emm_OXiDUJ8 [Erişim Tarihi: 10.09.2017]
• Daha Merve (2016), “Emzirme Deneyimi-Demet Tuncer ile | Merve Özkaynak”, https://www.youtube.com/watch?v=NZO-yKZLhWQ [Video Yayın Tarihi: 01.05.2017]
• Melekxsi (2021a), “TUVALET İLETİŞİMİ / BEZSİZ BEBEK / elimination communication /Tİ”, https://www.youtube.com/watch?v=vquP1mg8XGo&t=308s [Erişim Tarihi: 09.06.2021]
• Melekxsi (2021b), “NEDEN YIKANABİLİR BEBEK BEZİ KULLANIYORUM / HAZIR BEZLERDEKİ TEHLİKE”, https://www.youtube.com/watch?v=hAmks5LgNbE&t=148s [Erişim Tarihi: 09.06.2021]
• Merve Özkaynak (2015), “Melisaya Merhaba:)”, https://www.youtube.com/watch?v=qL-d_qQd8cM [Erişim Tarihi: 15.07.2017]
• Prema Sundari (2021), “Bebeklerde Uyku Eğitimi”, https://www.youtube.com/watch?v=UdRvXCyCqms [Erişim Tarihi: 20.07.2021]