KÜLTÜRLERARASI İLETİŞİM BAĞLAMINDA FARKLI KİMLİKLERİN SİNEMADA TEMSİLİ: “BİR ADAM VE İNEĞİ” FİLMİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Yıl 2021, Sayı: Özel Sayı, 25 - 40, 31.12.2021

Zeynep Ekmekçi , F. Betül Aydın Varol

https://doi.org/10.32952/atauniiletisim.1034038

Cited By: 1

Öz

İnsanlık tarihi kadar eski olan kültürlerarası iletişim günümüz postmodern dünyasının ve küreselleşmenin bir ürünü olarak değerlendirilmektedir. Kültürlerarası iletişimin de gerek teorik gerekse pratik bağlamda “farklı kültürlerden gelen, farklı kültürel kökenlere sahip insanlar arasındaki iletişim sürecini ifade etmek amacıyla kullanıldığı” birçok kuramcı tarafından kabul edilmektedir. Farklı kültüre mensup bireyler farklı kimliklere ait oldukları için kültürlerarası iletişimin de “kimlik” olgusu ile yakından ilişkili olduğu söylenebilir. Çünkü her kimlik kendi kültürünü yaratır. Böylece kültürler arasındaki karşılaşma ve iletişim kurma/ma çabası bir o kadar farklı kimlikleri benimseme/me çabası da olmaktadır. Bu bağlamda sinema, bu çabada kullanılan en önemli yayın medya çıktıları arasında sayılabilir. Kimliklerin sunumunun ve inşasının yanı sıra kültürler arası iletişim de sinemada, sıkça kullanılan temaların arasında yer almaktadır. Kültürlerarası iletişim ve kimlik ilişkisinden hareketle bu çalışmada gerek kültürlerarası iletişim gerekse farklı (kolektif) kimliklerin ilişkisini esprili bir dille anlatan Bir Adam ve İneği (Yönetmen: Mohamed Hamidi,
Yapım yılı: 2016) adlı film ele alınacaktır. Amaç, Doğu ve Batı dikotomisi bağlamında iki zıt kültürün dünyaya bakışları ve bu bakış açısının yaşam pratiklerine nasıl yansıdığını ortaya koymaktır. Çalışmada Greimas’ın “Eyleyenler Örnekçesi” ve anlatı çözümlemesi yöntemleri kullanılmıştır. Film, kültürlerarası iletişim açısından dayanışmanın, güvenin, azmin, misafirperverliğin en güzel örneğini sunarken, filmin temel eleştirisi bireylerin mensubu oldukları kolektif kültüre, yani Doğu ve Batı kültürünedir.

Anahtar Kelimeler

Kültürlerarası İletişim, Kimlik, Film Analizi, Eyleyenler Kuramı

Kaynakça

• Akerson-Erkman, Fatma (2005). Göstergebilime Giriş. İstanbul: Multilingual Yayınları.
• Altunoğlu, Mustafa (2009). Kimliğin Modern İnşaı, Kimlik Politikaları ve Türkiye’de Kimlik Tartışmaları. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Siyaset ve Sosyal Bilimler Anabilim Dalı.
• Alver, Füsun (2003). Basında Yabancı Tasarımı ve Yabancı Düşmanlığı. İstanbul: Der Yayınları.
• Aydın, Mustafa (2011). Güncel Kültürde Temel Kavramlar. İstanbul: Açılım Kitap.
• Barmayer, Christoph (2009). Kulturvergleich und Interkulturalitat . Lehrstuhl Für Interkulturelle Kommunikation, Universitaet Passau.
• Barthes, Roland (2009). Yazı ve Yorum. İstanbul: Metis Yayınları.
• Bertrant, Denis (2000). Precis de Semiotique Litteraire. Paris: Nathan Universite.
• Birsel, Haktan (2013). Emperyal Fransa’nın Osmanlı-Cezayir Stratejik Düzleminde Bir Kültür ve Kimlik Asimilasyonu Örneği, (Aziz Charles de Faucauld’un Mektubu). SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi (29), 43-56.
• Casmir, F. L. (1976).A Multicultural Perspective O Human Communication. In F. L. Casmir (Ed.), Intercultural and International Communication. Washington, DC: University Press of America.
• Chandler, Daniel, & Munday, Rod (2018). Medya ve İletişim Sözlüğü. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Chen, Guo-Ming S. (1997). "A Review of the Concept of Intercultural Sensitivity". Human Communication, 1-16.
• Corso, John J. (2014). "What Does Greima's Semiotic Square Really Do?" Mosaic: A Journal for the Interdisciplinary Study of Literature, 69-89.
• Çam, Şerife (2015). Medya Çalışmalarında Göstergebilim Çözümlemeleri. İletişim Araştırmalarında Yöntemler içinde. (Ed. Besim Yıldırım). Konya: Literatürk Yayınları. 287- 381
• Erkal, Mustafa (1999). Sosyoloji. İstanbul: Der Yayınları.
• Günay, Doğan (2012). Fransız Göstergebiliminde Yeni Açılımlar. Dilbilim(12), 29-46.
• Habermas, Jürgen (2001). İletişimsel Eylem Kuramı. İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• Hall, Edward T. (1959). The Silent Languege. New York: Duobledag& Company INC.
• Hammer, Mitchell B. (2003). Measuring Intercultural Sensitivity The Intercultural Development Inventory.
• Kalın, İbrahim (2021). Ben, Öteki ve Ötesi İslam Batı İlşkileri Tarihine Giriş. İstanbul: İnsan Yayınları.
• Kartarı, Asker (2016). Kültür, Farklılık ve İletişim: Kültürlerarası İletişimin Kavramsal Dayanakları. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Maletzke, Gerhard (1996). Interkulturelle Kommunikation. Westdeutscher Verlag: Opladen.
• Matoba, Kazuma & Scheible, Daniel (2007). Interkulturelle Und Transkulturelle Kommunikation. Workingpaper International Society For Diversity Management.
• Owens, Timothy J. (2006). “Self and identity”. In Handbook of Social Psychology. Springer, Boston, MA. 205-232.
• Oyur, Emine (2019). Çok Kültürlü Kişilik- Kimlik ve Kültürlerarası İletişim. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Öğüt, Nesrin ve Olkun, Emre O. (2018). Üniversite Öğrencilerinin Kültürlerarası Duyarlılık Düzeyi: Selçuk Üniversitesi Örneği. Selçuk İletişim, 11(2), 54-73
• Özdil, Muhammed (2017). “Kolektif ve Bireysel Kimlikler Bağlamında Sosyal Bütünleşme”. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 28(3), 383-400.
• Renger, Rudi (1994). “Dialog der Kulturen. Die multikulturelle Gesellschaft und die Medien”. Wien–St. Johann im Pongau: Österreichischer Kunst- und Kulturverlag, 66-83.
• Rifat, Mehmet (2019). Göstergebilimin ABC'si. İstanbul: Say Yayınları.
• Rifat, Mehmet (2020). 20.Yüzyılda Dilbilim ve Göstergebilim Kuramları-2. İstanbul: YKY Yayınları.
• Rogers, Everett & Steinfatt, Thomas (1999). Intercultural Commınication. Waveland Press.
• Saussere, Ferdinand (1985). Genel Dilbilim Dersleri. Ankara: Birey Yayınları.
• Silversitein, Paul (2004). “Algeria in France”. Bloomington and Indianapolis: Indiana University Press.
• Sivas Gülçur, Ala (2012). “Göstergebilim ve Sinema İlişkisi Üzerine”. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 527-538.
• Smith, Anthony (1994). Milli Kimlik. (Çeviren: B. S. Şener). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Soydan, Murat (2007). “Yavuz Turgul’un Gönül Yarası Fı̇lmı̇nı̇n Greı̇mas’ın Eyleyensel Örnekçesı̇ne Göre Çözümlenmesı̇”. Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9 (18), 1-15.
• Stets, Jan, & Burke, Peter (2014). “Self-Esteem and Identities”. Identity as Social Process, 57(4), 409-433.
• Şakı Aydın, Oya (2020). "Dijital Kültürün 'Oynanan' Masalları: Brawl Stars Oyununun Greimas’ın Eyleyensel Örnekçesine Göre İncelenmesi". Anasay(14), 1-16.
• Touraine, Alain (2002). Eşitliklerimiz ve Farklılıklarımızla Birlikte Yaşayabilecek Miyiz?. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Tökel, Dursun Ali (2011). "Greimas'ın Anlatılarda Eyleyenler Kuramı Çerçevesinde Bir Eyleyen Olarak Rakip". Journal of Turkısh Studies Harward Universty, 265-273.
• Varol, Sibel Fügan (2016). Temsil İdeoloji Kimlik. İstanbul: Varlık Yayınları.
• Yıldız, Süleyman (2007). "Kimlik ve Ulusal Kimlik Kavramlarının Toplumsal Niteliği". Milli Folklor(74), 9-16.