DURKHEİM’ İN AHLAK EĞİTİMİ VE İDEAL VATANDAŞ MODELİ

Yıl 2021, Sayı: 42, 511 - 529, 30.06.2021

İbrahim Aksakal

https://doi.org/10.33418/ataunikkefd.860945

Öz

Bu araştırmada sosyolojinin öncü isimlerinden biri olan Emile Durkheim’in ahlak ve değerler eğitimi hakkındaki görüşleri ele alınmış, zaman zaman da Türk eğitim sistemiyle karşılaştırmalar yapılarak ideal vatandaş modeli değerlendirilmeye çalışılmıştır. Durkheim’in ahlak eğitimi anlayışının özünde ulus devlet ideolojisi olduğu ve eğitim sistemini bu anlamda merkeze aldığı tespit edilmiştir. Toplumu oluşturan tüm bireylerin ortak norm ve değerler paylaşması gerektiğini düşünen Durkheim, kendini vatanına ve ait olduğu topluma adamış bir gelecek nesil tasarlamıştır. Bu neslin yetiştirilebilmesi için çocuklara erken yaşlardan itibaren ulusal çıkarlara hizmet eden ahlak eğitiminin verilmesi gerektiğini düşünmektedir. Durkheim, ahlak eğitimin verilmesinde öğretmene önemli sorumluluklar yüklemiş, öğretmenin, devletin temsilcisi olduğunu düşünerek dominant bir öğretmen profili çizmiştir. Öğrencileri ise kendini otoriteye teslim etmiş pasif, itaatkâr ve fedakâr bireyler olarak idealize etmiştir. Araştırmanın ana argümanı Durkheim’in Ahlak Eğitimi adlı çalışmasıdır. Ayrıca çeşitli makaleleri ve çalışmaları da incelenerek idealize ettiği vatandaş modeli ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Emile Durkheim, ahlak, değer, ahlak eğitimi, ideal tip, kolektif kimli

Kaynakça

• Durkheim, E. (2006). Sosyoloji Dersleri. Çev.: Ali Berktay, İstanbul: İletişim Yayınları. Durkheim, E. (2013). İntihar. Çev.: Zühre İlkgelen, İstanbul: Pozitif Yayınevi. Durkheim, E. (2016). Ahlak Eğitimi. ÇEv.: Hüsen Portakal, İstanbul: Cem Yayınevi