Üniversite Öğrencilerinde Pozitiflik ve Psikolojik İyi Oluş Arasındaki İlişkide Umudun Aracı Rolü

Yıl 2022, Sayı: 46, 1 - 10, 15.09.2022

Mehmet Buğra Özhan Nazife Üzbe Atalay

https://doi.org/10.5152/AUJKKEF.2022.1009767

Cited By: 2

Öz

Üniversite öğrencilerinde pozitiflik ile psikolojik iyi oluş arasındaki ilişkide umudun anlamlı aracı
değişken rolüne sahip olup olmadığını ortaya koymak üzere nicel araştırma metodolojisine
dayalı olarak yapılandırılan bu çalışma ilişkisel araştırma modeline uygun biçimde kurgulanmıştır.
Araştırmanın çalışma grubu, Doğu Anadolu ve İç Anadolu Bölgesi’nde yer alan iki farklı üniversitede
öğrenim gören ve araştırmaya gönüllü olarak katılan 339 üniversite öğrencisinden meydana gelmektedir. Araştırmanın çalışma grubunu oluşturan üniversite öğrencilerinin 263’ü kadın (%77,6),
76’sı erkektir (% 22,4). Bunun yanında araştırmanın çalışma grubunda yer alan öğrencilerin yaşları
18 ile 33 arasında dağılım göstermekte olup çalışma grubunda yer alan üniversite öğrencilerinin
yaş ortalaması 20,60 (Ss=2,15) olarak hesaplanmıştır. Araştırmanın çalışma grubu belirlenirken
uygun örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırma verilerinin toplanması amacıyla Psikolojik İyi
Oluş Ölçeği, Pozitiflik Ölçeği, Sürekli Umut Ölçeği ve Kişisel Bilgi Formu olmak üzere 4 farklı veri
toplama aracı kullanılmıştır. Verilerin analizine ilk olarak veri setindeki kayıp ve/veya hatalı veriler incelenerek başlanmıştır. Kayıp verilerin incelenmesinden sonra ise veri setinde yer alan uç
değerler ile dağılımın normalliği incelenmiştir. Araştırma değişkenlerine ilişkin puanların normal
dağılım özelliği taşıdığına karar verildikten sonra ilk olarak araştırma değişkenlerine ilişkin betimsel analizler gerçekleştirilmiş ve daha sonra değişkenler arası ilişkiler Pearson Momentler Çarpımı
Korelasyon Analizi ile incelenmiştir. Araştırma değişkenleri arasında anlamlı ilişkiler bulunduğu
belirlendikten sonra ise üniversite öğrencilerinde umudun pozitiflik ile psikolojik iyi oluş arasındaki
ilişkide anlamlı aracı değişken rolüne sahip olup olmadığı, regresyon temelli aracılık modeli kurularak test edilmiştir. Test edilen aracılık modeli ile ortaya konulan dolaylı etkinin anlamlılığına kanıt
sağlamak amacıyla bootstrapping prosedüründen de yararlanılmıştır. Araştırmadan elde edilen
sonuçlar, çalışma kapsamında ele alınan tüm değişkenlerin birbirleri ile pozitif yönlü ve anlamlı
biçimde ilişkili olduğunu ve üniversite öğrencilerinde pozitiflik ve psikolojik iyi oluş arasındaki ilişkide umudun anlamlı aracı değişken rolü üstlendiğini ortaya çıkarmıştır

Anahtar Kelimeler

Umut, pozitiflik, psikolojik iyi oluş, Umut, pozitiflik, psikolojik iyi oluş

Kaynakça

• Abbasi, P., Mahmoodi, F., Ziapour, A., Dehghan, F., & Parvane, E. (2017). The effectiveness of group hope therapy training on psychological wellbeing and resilience in divorced women. World Family Medicine Journal/Middle East Journal of Family Medicine. 99(5588), 1–6.
• Alessandri, G., Caprara, G. V., & Tisak, J. (2012a). The unique contribution of positive orientation to optimal functioning: Further explorations. European Psychologist, 17(1), 44–54. [CrossRef]
• Alessandri, G., Caprara, G. V., & Tisak, J. (2012b). A unified latent curve, latent state-trait analysis of the developmental trajectories and correlates of positive orientation. Multivariate Behavioral Research, 47(3), 341–368. [CrossRef]
• Alessandri, G., Vecchione, M., Letziring, T., & Caprara, G. V. (2012). The egoresiliency scale revised: A cross-cultural study in Italy, Spain, and the United States. European Journal of Psychological Assessment, 28, 139–146. [CrossRef]
• Arnett, J. J. (2000). Emerging adulthood: A theory of development from the late teens through the twenties. American Psychologist, 55(5), 469–480. [CrossRef]
• Barbaranelli, C., Paciello, M., Biagioli, V., Fida, R., & Tramontano, C. (2019). Positivity and behaviour: The mediating role of self-efficacy in organisational and educational settings. Journal of Happiness Studies, 20(3), 707–727. [CrossRef]
• Baron, R. M., & Kenny, D. A. (1986). The moderator–mediator variable distinction in social psychological research: Conceptual, strategic, and statistical considerations. Journal of Personality and Social Psychology, 51(6), 1173–1182. [CrossRef]
• Belen, H., Yıldırım, M., & Belen, F. S. (2020). Influence of fear of happiness on flourishing: Mediator roles of hope agency and hope pathways. Australian Journal of Psychology, 72(2), 165–173. [CrossRef]
• Bernardo, A. B. I. (2010). Extending hope theory: Internal and external locus of trait hope. Personality and Individual Differences, 49(8), 944–949. [CrossRef]
• Cao, W., Fang, Z., Hou, G., Han, M., Xu, X., Dong, J., & Zheng, J. (2020). The psychological impact of the COVID-19 epidemic on college students in China. Psychiatry Research, 287, Article 112934. [CrossRef]
• Caprara, G. V., Alessandri, G., & Barbaranelli, C. (2010). Optimal functioning: Contribution of self-efficacy beliefs to positive orientation. Psychotherapy and Psychosomatics, 79(5), 328–330. [CrossRef]
• Caprara, G. V., Alessandri, G., Eisenberg, N., Kupfer, A., Steca, P., Caprara, M. G., Yamaguchi, S., Fukuzawa, A., & Abela, J., Fukuzawa, A., & Abela, J. (2012). The positivity scale. Psychological Assessment, 24(3), 701–712. [CrossRef]
• Caprara, G. V., Eisenberg, N., & Alessandri, G. (2017). Positivity: The dispositional basis of happiness. Journal of Happiness Studies, 18(2), 353–371. [CrossRef]
• Caprara, G. V., Fagnani, C., Alessandri, G., Steca, P., Gigantesco, A., Cavalli Sforza, L. L. C., & Stazi, M. A. (2009). Human optimal functioning: The genetics of positive orientation towards self, life, and the future. Behavior Genetics, 39(3), 277–284. [CrossRef]
• Çıkrıkçı, Ö., Çiftçi, M., & Gençdoğan, B. (2015). Pozitiflik Ölçeği Türkçe Formu’nun psikometrik özellikleri. Journal of Happiness & WellBeing, 3(1), 57–76.
• Creswell, J. (2012). Educational Research: Planning, Conducting, and Evaluating Quantitative and Qualitative Research. (4th ed), Pearson.
• Crocker, J., Luhtanen, R., Blaine, B., & Broadnax, S. (1994). Collective selfesteem and psychological well-being among white, black, and asian college students. Personality and Social Psychology Bulletin, 20(5), 503–513. [CrossRef]
• Deci, E. L., & Ryan, R. M. (2008). Hedonia, eudaimonia, and well-being: An introduction. Journal of Happiness Studies, 9(1), 1–11. [CrossRef]
• Demirtaş, A. S. (2019). Secure attachment and mental well-being: Gratitude, hope and ego-resiliency as mediators. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 9(54), 937–964.
• Diener, E. (1984). Subjective well-being. Psychological Bulletin, 95(3), 542–575. [CrossRef]
• Diener, E., Wirtz, D., Tov, W., Kim-Prieto, C., Choi, D. W., Oishi, S., & BiswasDiener, R. (2010). New well-being measures: Short scales to assess flourishing and positive and negative feelings. Social Indicators Research, 97(2), 143–156. [CrossRef]
• Doğan, T. (2013). Beş faktör kişilik özellikleri ve öznel iyi oluş. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 14(1), 56–64. Folkman, S. (2010). Stress, coping, and hope. Psycho-Oncology, 19(9), 901–908. [CrossRef]
• George, D., & Mallery, M. (2010). SPSS for Windows Step by Step: A Simple Guide and Reference. (10th ed), Pearson.
• Gloria, A. M., Castellanos, J., & Orozco, V. (2005). Perceived educational barriers, cultural fit, coping responses, and psychological well-being of Latina undergraduates. Hispanic Journal of Behavioral Sciences, 27(2), 161–183. [CrossRef]
• HABİTAT. (2021). Türkiye’de Gençlerin İyi Olma Hali Araştırması Özet Bulgular. https://habitatdernegi.org/wp-content/uploads/turkiyede-gencle rin-iyi-olma-hali-arastirmasi-raporu-4-ozet.pdf
• Halama, P. (2010). Hope as a mediator between personality traits and life satisfaction. Studia Psychologica, 52(4), 309–314.
• Heikamp, T., Alessandri, G., Laguna, M., Petrovic, V., Caprara, M. G., & Trommsdorff, G. (2014). Cross-cultural validation of the PositivityScale in five European countries. Personality and Individual Differences, 71, 140–145. [CrossRef]
• Jahanara, M. (2017). Optimism, hope and mental health: Optimism, hope, psychological well-being and psychological distress among students, University of Pune, India. International Journal of Psychological and Behavioral Sciences, 11(8), 452–455.
• Kardaş, F., Cam, Z., Eşkisu, M., & Gelibolu, S. (2019). Gratitude, hope, optimism and life satisfaction as predictors of psychological well-being. Eurasian Journal of Educational Research, 82, 81–100.
• Keyes, C. L., Shmotkin, D., & Ryff, C. D. (2002). Optimizing well-being: The empirical encounter of two traditions. Journal of Personality and Social Psychology, 82(6), 1007–1022. [CrossRef]
• Kim, K. M., & Lim, J. H. (2012). Effects of optimism and orientations to happiness on psychological well-being of college students. Journal of the Korean Home Economics Association, 50(1), 89–101. [CrossRef]
• Kozma, A., Stone, S., & Stones, M. J. (2000). Stability in components and predictors of subjective well-being (SWB): Implications for SWB Educational Academic Research 2022 46: 1-10 l doi: 10.5152/AUJKKEF.2022.1009767 9 structure. In E. Diener & D. R. Rahtz (Eds.), Advances in quality of life theory and research. Kluwer Academic. Lourenço, T. M. G., Charepe, Z. B., Pestana, C. BdC. F., Rabiais, I. C. M.,
• Alvarez, E. J. S., Figueiredo, R. M. S. A., & Fernandes, S. J. D. (2021). Hope and psychological well-being during the sanitary crisis by COVID-19: A study with nursing students. Escola Anna Nery, 25, Article e20200548. [CrossRef]
• Luthans, F., & Jensen, S. M. (2002). Hope: A new positive strength for human resource development. Human Resource Development Review, 1(3), 304–322. [CrossRef]
• Milioni, M., Alessandri, G., Eisenberg, N., & Caprara, G. V. (2016). The role of positivity as predictor of ego-resiliency from adolescence to young adulthood. Personality and Individual Differences, 101, 306–311. [CrossRef]
• Ong, A. D., Edwards, L. M., & Bergeman, C. S. (2006). Hope as a source of resilience in later adulthood. Personality and Individual Differences, 41(7), 1263–1273. [CrossRef]
• Passmore, H. A., Howell, A. J., & Holder, M. D. (2018). Positioning implicit theories of well-being within a positivity framework. Journal of Happiness Studies, 19(8), 2445–2463. [CrossRef]
• Pleeging, E., Burger, M., & Van Exel, J. (2021). The relations between hope and subjective well-being: A literature overview and empirical analysis. Applied Research in Quality of Life, 16(3), 1019–1041. [CrossRef]
• Preacher, K. J., & Hayes, A. F. (2004). SPSS and SAS procedures for estimating indirect effects in simple mediation models. Behavior Research Methods, Instruments, and Computers, 36(4), 717–731. [CrossRef]
• Preacher, K. J., & Kelley, K. (2011). Effect size measures for mediation models: Quantitative strategies for communicating indirect effects. Psychological Methods, 16(2), 93–115. [CrossRef] Rustøen, T., Cooper, B. A., & Miaskowski, C. (2010). The importance of hope as a mediator of psychological distress and life satisfaction in a community sample of cancer patients. Cancer Nursing, 33(4), 258–267. [CrossRef]
• Ryff, C. D. (1989). Happiness is everything, or is it? Explorations on the meaning of psychological well-being. Journal of Personality and Social Psychology, 57(6), 1069–1081. [CrossRef]
• Ryff, C. D. (1995). Psychological well-being in adult life. Current Directions in Psychological Science, 4(4), 99–104. [CrossRef]
• Ryff, C. D., & Singer, B. H. (2008). Know thyself and become what you are: A eudaimonic approach to psychological well-being. Journal of Happiness Studies, 9(1), 13–39. [CrossRef]
• Satıcı, S. A. (2020). Hope and loneliness mediate the association between stress and subjective vitality. Journal of College Student Development, 61(2), 225–239. [CrossRef]
• Scheier, M. F., & Carver, C. S. (1993). On the power of positive thinking: The benefits of being optimistic. Current Directions in Psychological Science, 2(1), 26–30. [CrossRef]
• Seligman, M. E. P., & Csikszentmihalyi, M. (2000). Positive psychology: An introduction. American Psychologist, 55(1), 5–14. [CrossRef]
• Sheldon, K. M., & King, L. (2001). Why positive psychology is necessary. American Psychologist, 56(3), 216–217. [CrossRef]
• Shorey, H. S., Snyder, C. R., Yang, X., & Lewin, M. R. (2003). The role of hope as a mediator in recollected parenting, adult attachment, and mental health. Journal of Social and Clinical Psychology, 22(6), 685–715. [CrossRef]
• Snyder, C. R. (2002). TARGET ARTICLE: Hope theory: Rainbows in the mind. Psychological Inquiry, 13(4), 249–275. [CrossRef]
• Snyder, C. R., Harris, C., Anderson, J. R., Holleran, S. A., Irving, L. M., Sigmon, S. T., Yoshinobu, L., Gibb, J., Langelle, C., & Harney, P. (1991). The will and ways: Development and validation of an individual-differences measure of hope. Journal of Personality and Social Psychology, 60(4), 570–585. [CrossRef]
• Snyder, C. R., & Tsukasa, K. (2005). The relationship between hope and subjective wellbeing: Reliability and validity of the Dispositional Hope Scale (Japanese version). Japanese Journal of Psychology, 76(3), 227–234.
• Tarhan, S., & Bacanlı, H. (2015). Sürekli Umut Ölçeği’nin Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Journal of Happiness & Well-Being, 3(1), 1–14.
• Telef, B. B. (2013). Psikolojik İyi Oluş Ölçeği: Türkçeye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(3), 374–384.
• Thakur, M. B. (2018). Examining the association between hope, optimism, self-esteem and life satisfaction: The Indian Context. Journal of Psychosocial Research, 13(1), 23–31. [CrossRef]
• Valle, M. F., Huebner, E. S., & Suldo, S. M. (2006). An analysis of hope as a psychological strength. Journal of School Psychology, 44(5), 393–406. [CrossRef]
• WHO (World Health Organization). (2019). World health statistics 2019: Monitoring health for the SDGs, sustainable development goals. World Health Organization.
• Yadav, K. V., & Thingujam, N. S. (2015). Hope's relation with self-esteem, optimism, and life satisfaction in engineering students. Indian Journal of Positive Psychology, 6(3), 283–287.
• Yalçın, İ., & Malkoç, A. (2015). The relationship between meaning in life and subjective well-being: Forgiveness and hope as mediators. Journal of Happiness Studies, 16(4), 915–929. [CrossRef]
• Yamawaki, N., Nelson, J. A. P., & Omori, M. (2011). Self-esteem and life satisfaction as mediators between parental bonding and psychological well-being in Japanese young adults. International Journal of Psychology and Counselling, 3(1), 1–8.
• Yıldız Akyol, E., & Boyacı, M. (2020). Cognitive flexibility and positivity as predictors of career future in university students. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 10(57), 297–320