SİEGFRİED LENZ’İN (TRÜMMERLİTERATUR) YIKINTI EDEBİYATI ÖRNEĞİ OLARAK “ALMANCA DERSİ” ROMANI* / Siegfried Lenz’s “German Lesson” As an Example of Rubble Literature (Trümmerliteratur)

Yıl 2016, Sayı: 57, 17 - 26, 23.02.2018

Şenay Kayğın

Öz

Öz

Savaş sonrası Alman yazınının Yıkıntı

Edebiyatı (Trümmerliteratur) olarak söz konusu

edilen dönemin önemli temsilcilerinden olan

Siegfried Lenz, “Almanca Dersi” romanını 1960’lı

yıllarda kaleme almıştır. “Almanca Dersi” İkinci

Dünya Savaşı sonrası Alman yazınını yansıtan

önemli bir yapıttır. Yazarın başyapıtı olarak

bilinen bu roman Almanya’da uzun yıllar ders

kitabı olarak okutulmuş ve Alman yazınında

önemli bir başarıyı elde etmiştir. Bu çalışmada,

Nazilerin İkinci Dünya Savaşı sonrasında savaş

suçları mahkemelerinde ‘sadece görevlerini

yaptıkları’ yönündeki söylemleri ve ‘görev

tutkusu’ ile ilgili yaptıkları savunmaları savaşın

izlerinin sürülmesi bağlamında irdelenmektedir.

Ayrıca nasyonal sosyalizm döneminde uygulanan

resim yasağının gereklerini yerine getirmek için

çabalayan bir baba ile onun yaptıklarını

onaylamayan oğlu Siggi’nin öyküsü anlatılır;

Siggi’nin ‘görev tutkusu’ konulu kompozisyon

ödevini yazmadığı için ıslahevine gönderilmesi ile

başlayan roman ressam Max Ludwig Nansen’in

denetlenmesi çerçevesinde kurgulanmıştır. Son olarak bu dönemin en baskın kavramlarından

olan “sadakat anlayışı” savaşın gerçekleriyle

ilişkilendirilirken olay örgüsü boyunca yapılan

çeşitli göndermeler nasyonal sosyalizmi

çağrıştırması bakımından ele alınmıştır.

Anahtar kelimeler: Siegfried Lenz, Savaş Sonrası Yazın, Almanca Dersi.

Abstract

One of the pioneers of the post-war

German literature (Trümmerliteratur), Siegfried

Lenz wrote his novel “The German Lesson” in

1960s. “The German Lesson” is an important

novel reflecting German literature after the

Second World War. The novel, which is known

as the writer’s masterpiece, has been used as

course book and took its place in German

literature. In this study, Nazi’s discourses that

“they only fulfilled their duties” and their

defences about “passion for duty” in war crime

courts after Second World War have been

analysed in context with tracing the war.This

study is also concerned with the story of a

father who endeavours to abide by the picture

ban practiced in National Socialism period, and

his son Siggi who does not approve of what his

father is doing. The novel starts with Siggi’s

transfer to youth detention centre for not

preparing homework on “Passion for Duty”,

and it is framed around his police father’s

inspection of the painter Max Ludwig Nansen

who was forbidden in Hitler period. Finally, understanding of loyalty, one of the

most dominant concepts of this period, and

various references throughout the plot related

to realities of the war will be dealt for evoking

National Socialism.

Keywords: Siegfried Lenz, Post-war German Literature, German Lesson

Anahtar Kelimeler

Siegfried Lenz, Savaş Sonrası Yazın

Kaynakça

• AYTAÇ, Gürsel, Çağdaş Alman Edebiyatı, Doğu Batı Yayınları, 5. Baskı, Ankara 2012.
• AYTAÇ, Gürsel, Çağdaş Alman Edebiyatı, Gündoğan Yayınları, 4. Basım, Ankara 1994.
• GÖĞEBAKAN,Turgut, Tarihsel Roman Üzerine, Akçağ Yayınları, 1. Baskı, Ankara 2004.
• HEİNZ, Ludwig, Arnoid, Von Unvollendeten: Literarische Porträts, Wallenstein Verlag, Göttingen 2005.
• KÖRNER,Torsten, Die Geschichte des Dritten Reiches, Campus Verlag GmbH, 3.Auflage, Frankfurt /Main 2008.
• KRİETER, Ulrich, Ja, so war das damals… Die St. Bonifatius-Gemeinde in Hamburg- Wilchelmsburg zu Zeiten des Pfarrers Krieter, 35 Zeugen Berichten aus den Jahren 1934 bis 1963, Disserta Verlag, Hamburg 2014.
• LENZ, Siegfried Almanca Dersi, çev., (Ayşe Sarısayın), Everest Yayınları, 1. Basım, İstanbul 2012.
• LENZ, Siegfried, Deutschstunde, Deutscher Taschenbuch Verlag GmbH&Co. KG, 28. Auflage, München 1995.
• MAZOWER, Mark, Hitler İmparatorluğu, çev.,(Yavuz Alogan),Alfa Basım Yayın, İstanbul 2010.
• SCHLİNSOG, Elke, Berliner Zufälle: Ingeborg Bachmanns “Todesarten”- Projekt, Verlag Königshausen&Neuhausen GmbH, Würzburg 2005.
• WEERTJE, Willms, Die Suche nach Lösungen, die es nicht gibt: gesellschaftlicher Diskurs und literarischer Text in Deutschland zwischen 1945 und 1970, Verlag Königshausen&Neumann GmbH, Würzburg 2000.