Koyre ve Kuhn’dan Örneklerle Bilim Tarihi Yazımı Üzerine / On the History of Science Writing with Examples from Koyre and Kuhn

Yıl 2016, Cilt: 20 Sayı: 2, 0 - 0, 13.10.2016

Mine Kaya Keha

Öz

Öz: Bilim tarihi, doğanın yapısı ve işleyişini araştırıp anlamaya çalışan insanların
tarihidir. Aynı zamanda, bilim tarihi belirli tarihsel koşullarda meydana gelerek bilimin
gelişmesini sağlayan ve çizdikleri çerçevenin içinde bilimin bazı teorik pratikleriyle deneysel
tekniklerinin geliştirildiği kuramları da inceler. Bilim tarihi bilim tarihçilerince
yaklaşık 1930’lu yıllara kadar pozitivist bir perspektifle yazılır. 1930’lardan sonra pozitivist
bilim tarihi yazımı anlayışı güçlü olmakla birlikte, bu anlayışın bilim tarihine uygun
olmadığı yönünde eleştiriler yapılır. Pozitivist tarih yazıcılığı, bilim tarihindeki “büyük
eserler”in iç tutarlılığını göstermeye ve dehaların rolüne dikkat çekmeye çalışmasına
karşılık, bilimin gelişiminde toplumsal şartların önemini vurgulayan yeni tarih yazıcılığı
yaklaşımları da şekillenir. Pozitivizmin öngörülerinin aksine, bilimde kuramdan bağımsız
gözlem ve deney dilinin olanaksız olduğunu savunan bu yaklaşım, bilimin ilerlemesinde
bilimsel çalışmaların yanı sıra tarihsel ve toplumsal unsurları da işin içine katar.
Anahtar Kelimeler: Anakronizm, Bilim Tarihi, Pozitivizm, Koyré, Kuhn.

 

On the History of Science Writing with Examples from
Koyre and Kuhn
Abstract :The history of science is the history of people that investigated the structure
of nature and tried to understand it. The history of science, also examines the theories
that provide the development of science ocurring in some conditions and in which exprimental
techniques are developed with its some practises. The history of science had been
written with a positivist perspective until 1930s. After 1930s, although positivist appreciation
of history of science writing was influential, there are criticisms including that
this conception is not suitable for the history of science. Despite the fact that positivist
historiography tries to reveal internal consistency of “Great Works” and to call attention
to the roles of geniuses, approaches of new historiography that points out the importance
of social conditions are shaped in the development of science. Contrary to the visions of positivism, this approach, defending that dictionary of observation and experiment apart
from theory is impossible involves historical and social elements in progression of science
as well as scientific studies.
Key Words: Anachronism, History of Science , Positivizm, Koyré, Kuhn.