Habermas: Yasa Koyucu Akıldan Etkileşimsel Akıla

Yıl 2017, Cilt: 21 Sayı: 4, 1347 - 1354, 20.12.2017

Gül Turanlı

Öz

Franfurt Okulu’nun son büyük temsilcisi olan Jürgen Habermas, tarihsel
materyalizm teorisinin başarısızlığının ardından eleştirel teoriyi toplumsal
eylem düzeyinde felsefeyle bir araya getirir. Marks ve tarihsel materyalizmden
hareketle Aydınlanma’nın eleştirel bir savunusuna girişerek eleştirel teoriyi
özne felsefesinin karşısında öznelerarası iletişimi üreten rasyonal bir
sorumlulukla yeniden canlandırır. Bu amaç doğrultusunda Hegelci ve Marksçı
öncülleri temele alan Habermas, iletişimsel bir söylem ortaya koyar. Bu
çalışmada Habermas’ın eleştirel toplum teorisi açısından araçsal akla yöneltmiş
olduğu eleştiriler çerçevesinde insan özneleri arasındaki ilişkilerin pragmatik
alanına gönderme yapan etkileşimsel aklı değerlendireceğiz.

Anahtar Kelimeler

Karl Marks, Modernite, İletişimsel Eylem Kuramı, Kuram, Praksis

Kaynakça

• Baudelaire, C. (1965). The Painter of Modern Life and Other Essays, (Ed. and Trans. Jonathan Mayne), London: Phaidon.
• Bauman, Z. (2003). Modernlik ve Müphemlik, (Çev. İsmail Türkmen), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Benhabib, Ş. (1999). Modernizm, Evrensellik ve Birey: Çağdaş Ahlak Felsefesine Katkılar, (Çev. Mehmet Küçük), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Brown, R. H. (2002). “Retorik Akıl Olarak Akıl, Epistemoloji, Söylem ve Pratik Arasındaki İlişkiler Üzerine”, (Der. ve Çev. Hüsamettin Arslan), Retorik, Hermeneutik ve Sosyal Bilimler: İnsan Bilimlerinde Retoriğe Dönüş, İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Habermas, J. (2009). Doğalcılık ve Din Arasında: Felsefi Denemeler, (Çev. Ali Nalbant), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Habermas, J. (2004). İdeoloji Olarak Teknik ve Bilim, (Çev. Mustafa Tüzel), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Habermas, J. (2001). İletişimsel Eylem Kuramı, (Çev. Mustafa Tüzel), İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• Habermas, J. (2003). Kamusallığın Yapısal Dönüşümü, (Çev. Tanıl Bora-Mithat Sancar), İstanbul: İletişim Yayınları.
• Habermas, J., (1987). The Philosophical Discourse of Modernity, Oxford.
• Harvey, D. (2006). Postmodernliğin Durumu: Kültürel Kökenlerin Değişimi, (Çev. Sungur Savran), İstanbul: Metis Yayınları.
• Horkheimer, M. Adorno, T. (2010). Aydınlanmanın Diyalektiği: Felsefi Fragmanlar, (Çev. Nihat Ülner- Elif Öztarhan), İstanbul: Kabalcı Yayınları.
• Horkheimer, M. Akıl Tutulması, (2008). (Çev. Orhan Koçak), İstanbul: Metis Yayıncılık.
• Jameson, F. (2008). Modernizm İdeolojisi: Edebiyat Yazıları, (Çev. Kemal Atakay-Tuncay Birkan), İstanbul: Metis Yayınları.
• Sim, S. Derrida ve Tarihin Sonu, (2000). (Çev. Kaan H. Ökten), İstanbul: Everest Yayınları.
• Touraine, A. (2007). Modernliğin Eleştirisi, (Çev. Hülya Tufan), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• West, D. (2005). Kıta Avrupası Felsefesine Giriş: Rousseau, Kant ve Hegel’den Foucault ve Derrida’ya, (Çev. Ahmet Cevizci), İstanbul: Paradigma Yayıncılık.
• errida’ya, (Çev. Ahmet Cevizci), Paradigma Yayıncılık, İstanbul 2005.