Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Duygusal Zekâlarının Anne-Baba Tutumu Akademik Başarı ve Cinsiyet Değişkenleri Açısından İncelenmesi

Yıl 2017, Cilt: 21 Sayı: 4, 1655 - 1671, 20.12.2017

Meryem Özdemir Mücahit Dilekmen

Öz

Bu
çalışmada, eğitim fakültesinde okuyan öğrencilerin duygusal zekâ düzeylerinin;
anne-baba tutumları, akademik başarı ve cinsiyet gibi değişkenler açısından
incelenmesi amaçlanmıştır. Tarama modeli kullanılan araştırmaya toplamda 550
öğrenci katılmıştır. Veri toplama aracı olarak; Duygusal Zekâ Özellik
Ölçeği-Kısa Formu (DZÖÖ-KF) ile anne-baba tutumu, not ortalaması ve
katılımcılara ait kişisel bilgileri elde etmek amacıyla araştırmacılar
tarafından geliştirilen kişisel bilgi formu kullanılmıştır. Verilerin
analizinde; betimsel olarak aritmetik ortalama ve standart sapma, kestirimsel
olarak tek faktörlü ANOVA ve bağımsız örneklemler t-testi kullanılmıştır.
Araştırma sonucunda, anne tutumlarını demokratik olarak algılayan öğrencilerin
duygusal zekâ düzeylerinin tüm alt boyutlarda ve toplamda anlamlı olarak daha
yüksek olduğu, baba tutumlarını demokratik olarak algılayan öğrencilerin
duygusal zekâ düzeylerinin iyi oluş, öz kontrol alt boyutlarında ve duygusal zekâ
toplamında anlamlı olarak daha yüksek olduğu görülmüştür. Not ortalamaları
“2.51” üzeri olan öğrencilerin, “2.51” altında olan öğrencilerden anlamlı
olarak daha yüksek iyi oluş puanına sahip oldukları görülmüştür. Ayrıca
duygusal zekâ öz kontrol ve sosyallik alt boyutlarında erkek öğrencilerin kız
öğrencilerden anlamlı olarak daha yüksek puana sahip oldukları görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Duygusal Zekâ, Anne Tutumu, Baba Tutumu

Kaynakça

• Ahmad, S., Bangash, H., & Khan, S.A. (2009). Emotional Intelligence and Gender Differences. Sarhad Journal of Agriculture, 25(1), 127-130.
• Alkış, B. (2014). Acculturative Stress among International Students: The Role of Emotional Intelligence, Optimism, and Self-Monitoring. (Unpublished Masters Thesis). Ankara: Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Aritzeta, A., Balluerka, N., Gorostiaga, A., Alonso-Arbiol, I., Haranburu, M., & Gartzia, L. (2016). Classroom Emotional Intelligence and its Relationship with School Performance. European Journal of Education and Psychology, 9(1), 1-8.
• Atalay, B. (2014) Ortaokul Öğrencilerinin Duygusal Zekaları ile Akademik Başarıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Baltaş, Z. (2006). İnsanın Dünyasını Aydınlatan ve İşine Yansıyan Işık: Duygusal Zekâ. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Baumrind, D. (1966). Effects of Authoritative Parental Control on Child Behavior. Child Development, 37(4), 887-907. Chu, J. 2002. Boy’s Development. Reader’s Digest, 94-95.
• Ciarrochi, J.V., Chan, A.Y.C., & Caputi, P. (2000). A Critical Evaluation of the Emotional Construct. Personality and Individual Differencess, 28(3), 539-561.
• Colston, D.R. (2008). The Relationship Between Emotional Intelligence and Academic Achievement: Implications of Birth Order Based on Social Rank for Nontraditional Adult Learners. (Unpublished Doctoral Dissertation). Minnesota: Capella University.
• Constantine, M.G., & Gainor, K.A. (2001). Emotional Intelligence and Empathy: Their Relation to Multicultural Counseling Knowledge and Awareness. Professional School Counseling, 5(2), 131-138.
• Cooper, R.K., & Sawaf, A. (2003). Liderlikte Duygusal Zeka, Yönetim ve Organizasyonlarda Duygusal Zeka. (Çev.: Z. B. Ayman ve B. Sancar) İstanbul: Sistem Yayıncılık. (Eserin Orijinali 1997’de Yayımlandı).
• Deniz, M.E., Özer, E., & Işık, E. (2013). Duygusal Zeka Özelliği Ölçeği-Kısa Formu (Teıque-SF) Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Eğitim ve Bilim, 38(169), 407-419.
• Erdoğdu, M.Y. (2008). Duygusal Zekânın Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 23(7), 62-76.
• Erdoğdu, M.Y., & Kenarlı, O. (2008). Duygusal Zekâ ile Akademik Başarı Arasındaki İlişki. Millî Eğitim Dergisi, 178, 297-310.
• Fannin, B.E. (2002). The Contributions of Emotional Intelligence to Academic Achievement and Production. Dissertation Abstracts International, 62(12-A), 4055.
• Fatum, B.A. (2008). The Relationship between Emotional Intelligence and Academic Achievement in Elementary-School Children. (Unpublished Doctoral Dissertation). California: University of San Francisco.
• Finn, J.D., & Rock, D.A. (1997). Academic Success among Students at Risk among Students at Risk for School Failure. Journal of Applied Psychology, 82, 221-234.
• Furnham, A. (2015). Gerçekten Bilmeniz Gereken 50 Psikoloji Fikri. (5. Bs.). (Çev. S. Ağıryürüyen) İstanbul: Domingo Yayınevi. (Eserin Orijinali 2008’de Yayımlandı).
• Goleman, D. (1995). Emotional Intelligence: Why it Can Matter More Than IQ. London: Bloomsbury.
• Goleman, D. (2006). Working with Emotional Intelligence. New York: Bantom.
• Goleman, D. (2011). The Brain and Emotional Intelligence: New Insights. Northampton, MA: More Than Sound.
• Grusec, J.E., & Hastings, P.D. (2006). Handbook of Socialization: Theory and Research. Guilford Press.
• Harrod, N.R., & Scheer, S.D. (2005). An Exploration of Adolescent Emotional Intelligence in Relation to Demographic Characteristics. Adolescence, 40(159), 503.
• Holt, S. (2007). Emotional Intelligence and Academic Achievement in Higher Education. (Unpublished Doctoral Dissertation). California: Pepperdine University.
• Izaguirre, R. (2008). The Relationship among Emotional Intelligence, Academic Achievement, and Demographic Characteristics in First-Year Community College Students. (Unpublished Doctoral Dissertation). San Antonio: University of the Incarnate Word.
• İkiz, F.E., & Görmez, S.K. (2010). İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinde Duygusal Zekâ ve Yaşam Doyumunun İncelenmesi. İlköğretim Online, 9(3), 1216-1225.
• Karasar, N. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemi. (23. Bs.). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Keleşoğlu, Ö. (2008). Bireylerin Ana Baba Tutumları ile Duygusal Zekâ Düzeyleri Arasındaki İlişkiler. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Erzurum: Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kırtıl, S. (2009). İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinin Duygusal Zekâ Düzeyleri ile Yaşam Doyumu Düzeylerinin İncelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Kvapil, L. (2007). The Impact of Emotional Intelligence on the Academic Performance of at-Risk High School Students. (Unpublished Doctoral Dissertation). San Antonio: University of the Incarnate Word.
• Leinonen, J.A., Solantaus, T.S., & Punamäki, R.L. (2003). Parental Mental Health and Children's Adjustment: The Quality of Marital Interaction and Parenting as Mediating Factors. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 44(2), 227-241.
• Lopes, P.N., Salovey, P., & Straus, R. (2003). Emotional Intelligence, Personality, and the Perceived Quality of Social Relationships. Personality and Individual Differences, 35(3), 641-658.
• Martinez, M.N. (1997). The Smarts That Count. HR Magazine, 42(11), 72-78.
• Marwan, D. (2004). Parenting Styles and Mental Health of Palestinian–Arab Adolescents in Israel. Transcultural Psychiatry, 41(2), 233-252.
• Marwan, D., & Kariman, M.E. (2006). Parenting Style, Individuation, and Mental Health of Egyptian Adolescents. Journal of Adolescence, 29(1), 103-117.
• Metin, M. (2014). Kuramdan Uygulamaya Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Mikolajczak, M., Nelis, D., Hansenne, M., & Quoidbach, J. (2008). If You Can Regulate Sadness, You Can Probably Regulate Shame: Associations between Trait Emotional Intelligence, Emotion Regulation and Coping Efficiency Across Discrete Emotions. Personality and Individual Differences, 44(6), 1356-1368.
• Moeller, T.G. (2001). Youth Aggression and Violence: A Psychological Approach. Routledge.
• Nadeem, N.A., & Ahmad, I. (2016). A Study on the Emotional Intelligence and Academic Achievement of Higher Secondary Students. International Journal of Scientific Research and Education, 4(2), 4963-4972.
• Newsome, S., Day, A.L., & Catano, V.M. (2000). Assessing the Predictive Validity of Emotional Intelligence. Personality and Individual Differences, 29(6), 1005-1016.
• O'Connor, R.M., & Little, I.S. (2003). Revisiting the Predictive Validity of Emotional Intelligence: Self-Report Versus Ability-Based Measures. Personality and Individual Differences, 35(8), 1893-1902.
• Odabaşı, B. (2013). İlköğretim 2. Kademe Öğrencilerinin Duygusal Zekâ Düzeylerinin Ana Baba tutumları Açısından İncelenmesi. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 3(2), 33-51.
• Olson, L.G. (2008). An Investigation of Factors That İnfluence Academic Achievement in Christian Higher Education: Emotional Intelligence, Self-Esteem and Spiritual Well-Being. (Unpublished Doctoral Dissertation). Minnesota: Capella University.
• Özdemir, B. (2008). 9. Sınıf Öğrencilerinin Türk Edebiyatı Dersine Yönelik Tutumlarının Türk Edebiyatı Dersi Akademik Başarısına Etkisi (Kütahya Örneği). (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Parker, J.D.A., Summerfeldt, L.J., Hogan, M.J., & Majeski, S. (2004). Emotional Intelligence and Academic Success: Examining the Transition from High School to University. Personality and Individual Differences, 36, 163-172.
• Petrides, K.V., & Furnham, A. (2000). On the Dimensional Structure of Emotional Intelligence. Personality and Individual Differences, 29, 313-320.
• Petrides, K.V., & Furnham, A. (2001). Trait Emotional Intelligence: Psychometric Investigation with Reference to Established Trait Taxonomies. European Journal of Personality, 15(6), 425-448.
• Petrides, K.V., Frederickson, N., & Furnham, A. (2004). The Role of Trait Emotional Intelligence in Academic Performance and Deviant Behavior at School. Personality and Individual Differences, 36(2), 277-293.
• Salk, L. (1993). Çocuğun Duygusal Sorunları. (5. Bs.). İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Salovey, P., & Mayer J.D. (1990). Emotional Intelligence. Imagination, Cognition, and Personality, 9(3), 185-211. Sargın, N. (2012). Çocuklarda Ruh Sağlığı. Ankara: Eğitim Kitabevi.
• Seven, S. (2015). Çocuk Ruh Sağlığı. Ankara: Pegem Akademi.
• Shanwal, V.K., & Kaur, G. (2008). Emotional Intelligence in Education: Applications and Implications. In Emmerling, R.J., Shanwal, V.K., & Mandal, M.K. (Eds), Emotional Intelligence: Theoretical and Cultural Perspectives (Pp. 153-170). New York: Nova Science Publishers.
• Shapiro, L.E. (2002). Yüksek EQ’lu Bir Çocuk Yetiştirmek (Çev.: Ü. Kartal). İstanbul: Varlık.
• Szuberla, A.L. (2005). Emotional Intelligence and School Success. (Unpublished Doctoral Dissertation). Minneapolis: Walden University.
• Şimşek, A. (2006). Duygusal Zekânın, Ana Baba Tutumunun ve Doğum Sırasının Tercih Edilen Liderlik Tarzına Etkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Tarhan, N. (2011). Var Mı Beni Anlamak İsteyen. İstanbul: Timaş Yayınları.
• Topuksal, D. (2011). İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinin Duygusal Zekâ Düzeylerinin Ana Baba Tutumları Açısından İncelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Adana: Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Uyaroğlu, B. (2011). Üstün Yetenekli ve Normal Gelişim Gösteren İlköğretim Öğrencilerinin Empati Becerileri ve Duygusal Zekâ Düzeyleri ile Anne Baba Tutumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Vela, R. (2003). The Role of Emotional Intelligence in the Academic Achievement of First Year College Students. (Unpublished Doctoral Dissertation). Kingsville: Texas A&M University.
• Wolman, B. (1973). Dictionary of Behavioral Science. New York: Van Nostrand Company.
• Yavuzer, H. (1994). Çocuk Psikolojisi. (10. Bs.). İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Yeşilyaprak, B. (2001). Duygusal Zeka ve Eğitim Açısından Doğurguları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 7(25), 139-146.
• Yıldırım, G.G.C. (2015). Fen ve Sosyal Bilimlerde Öğrenim Gören Üniversite Öğrencilerinin Duygusal Zekalarının Bazı Alt Boyutlar Yönünden Karşılaştırılması. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yılmazer, Y. (2007). Anne-Baba Tutumları ile İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinin Okul Başarısı ve Özerkliklerinin Gelişimi Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Yüksel, M. (2006). Duygusal Zeka ve Performans İlişkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Erzurum