Ortaöğretim Öğretmenlerinin Öğretimsel Liderlik Rollerine İlişkin Görüşleri

Year 2017, Volume: 21 Issue: 2, 473 - 503, 20.06.2017

Esen Altunay

Abstract

Araştırmanın amacı ortaöğretim öğretmenlerinin, öğretimsel liderlik
rollerine ilişkin görüşlerini belirleyerek bu kapsamda araştırmacı ve
uygulayıcılara dönük öneriler geliştirmektir. Araştırmanın deseni karma yöntem
desenlerinden yakınsayan paralel desendir. Araştırmada nicel veri toplama
tekniği olarak anket ve nitel veri toplama tekniği olarak odak grup görüşmesi
ile birbirine paralel olarak veri toplanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 42
ortaöğretim öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmada amaçlı örnekleme
yöntemlerinden kolay ulaşılabilir örnekleme yöntemi kullanılmıştır.
Araştırmanın verilerinin analizinde betimsel analiz (frekans, ortalama ve
yüzde) ve içerik analizi kullanılmıştır. Araştırmanın bulgularına göre
ortaöğretim öğretmenleri öğretimsel liderliği uyguladıklarını
belirtmektedirler. Ortaöğretim öğretmenlerinin öğretimsel liderliği
uygulanmasına ilişkin görüşleri olumlu olmasına rağmen öğretmenler, öğretimsel
liderliği uygulamanın önünde çeşitli engellerin olduğunu belirtmektedirler

Keywords

Sınıf yönetimi, öğretimsel liderlik

References

• Akın, U. ve Koçak, R., (2007). Öğretmenlerin sınıf yönetimi becerileri ile iş doyumları arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 51, 353-370.
• Akyüz, Y. (2014). Türk eğitim tarihi: M.Ö.1000-M.S. Gözden Geçirilmiş 26. Baskı. Ankara: Pegem Akademi
• Albez, C., Sezer, Ş., Akan, D. ve Ada, Ş. (2014). "İlköğretim okullarında zümre öğretmenler kurulu çalışmalarının etkililiği üzerine bir inceleme". Middle Eastern & African Journal of Educational Research, 7, 4-19.
• Aygün, B. (2014). Lise öğretmenlerinin öğretimsel liderlik rollerindeki farkındalıkları ve öğretimsel liderliği sınırlayan faktörlere yaklaşımlarının incelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: Fatih Üniversitesi Sosyal Biilimler Enstitüsü.
• Babaoğlan, E. ve Yıldırım, C. (2011). Sınıf öğretmenlerinin kullandığı sınıf yönetim modelleri. e-Journal of New World Sciences Academy. 6 (2), 1635-1659.
• Balay, R. (2003). 2000’ li yıllarda sınıf yönetimi. Ankara: Sandal Yayınları.
• Balcı, A. (2014).Etkili okul-okul geliştirme. 7. Baskı.Ankara: Pegem Akademi
• Barth, R. S. (2006). Improving relationships within the school. Improving Professional Practice, 63(6), 8-13.
• Beycioğlu, K., ve Aslan, B. (2012). Öğretmen ve yöneticilerin öğretmen liderliğine ilişkin görüşleri: Bir karma yöntem çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. 18(2), 191-223.
• Beycioğlu, K. ve Aslan, B. (2010). Öğretmen liderliği ölçeği: geçerlik ve güvenirlik çalışması. İlköğretim Online, 9(2), 764-775,
• Buyrukçu, F. (2007). Sınıf öğretmenlerinin öğretimsel liderlik rolleri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Bolu: Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
• Büyüköztürk, Ş. (2002). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Creswell, J. W. ve Plano Clark, V.L.(2015). Karma yöntem araştırmaları tasarımı ve yürütülmesi. 2. Baskı. Ankara: Anı Yayıncılık
• Coşar, N. (2010). Sınıf öğretmenlerinin öğretimsel liderlik rollerini yerine getirme düzeyleri (Bolu ili örneği). (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Bolu: Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Çelik, V. (1999). Eğitimsel Liderlik. Ankara: Pegem Yayınları.
• Çokluk, Ö. Yılmaz, K. ve Oğuz, E. (2011). Nitel bir görüşme yöntemi: odak grup görüşmesi. Kuramsal Eğitimbilim, 4 (1), 95-107, http://www.keg.aku.edu.tr/yayinlar/2011/cilt4/sayi1/c4s1_6.pdf adresinden 16.09.2011 tarihinde edinilmiştir.
• Dağ, İ. ve Göktürk, T. (2014). “Sınıf yönetiminde liderlik ve liderliğin sınıf yönetimine katkıları”. The Journal of Academic Social Science Studies. 27, 171-184.
• Doğanay, A. ve Bal, A.P. (2010).”İlköğretim beşinci sınıf matematik öğretiminde öğrenci başarısının ölçülmesi”. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi. 10 (1), 153-216.
• Çelik, V. (2007). Eğitimsel liderlik. (4.basım). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Erol A. (2012). Resmi Ve özel ilköğretim okulu sınıf şube rehber öğretmenlerinin öğretimsel liderlik rollerinin karşılaştırılması “İstanbul İli Anadolu Yakası örneği”. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Frost, D. ve Durrant, J.(2003). “Teacher leadership: rationale, strategy and impact”. School Leadership ve Management, 23 (2), 173-186.
• Glanz, J. (2006). Instructional leadership.California-USA: Corwin Press.
• Gökyer, N. (2011). “İlköğretim okulu zümre öğretmenler kurulu toplantılarının gerçekleşme düzeyi”. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 21 (2), 127-148.
• Gümüşeli, A.İ. (1996). İstanbul ilindeki ilköğretim okulu müdürlerinin öğretim liderliği davranışları. (Yayımlanmamış Doçentlik Tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi, İstanbul.
• Gün, P. (2012). Okul öncesi öğretmenlerinin duygusal zekâ yeterlikleri ile öğretimsel liderlik davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Gaziantep: Gaziantep Üniversitesi.
• Gürses, N. (2015). Beden eğitimi öğretmenlerinin öğretimsel liderlik davranışlarının incelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı.
• Hallinger, P. (1983). Assessing the instructional management behavior of principals. (Unpublished doctoral dissertation), Stanford University, Stanford, CA.
• Horng, E. ve Loeb, S. (2010). New Thinking About Instructional Leadership. Phi Delta Kappan. 92, 66-69.
• İftar, G. K. (2004). Özel eğitimde fokus grup araştırmaları. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5 (1), 1-7. http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/39/51/472.pdf
• Jita, L. C. ve Mokhele, M. L. (2013). The role of lead teachers in instructional leadership: A case study of environmental learning in South Africa. Education as Change, 17 (1), 123-135, DOI: 10.1080/16823206.2014.865998
• Kaya, E. (2006). Türkiye’nin Avrupa Birliği ile bütünleşmesi sürecinde sosyal bilgiler dersinin işlevselliği. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Eskişehir:.Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü İlköğretim Anabilim Dalı, Sınıf Öğretmenliği Programı.
• Kılınç, A. Ç. (2016). Çağdaş liderlik yaklaşımları: öğretim liderliği, öğretmen liderliği, dağıtımcı liderlik. Eğitim Yönetiminde Liderlik Teori, Araştırma ve Uygulama içinde. (Editör. Nezahat Güçlü). Ankara: Pegem Yayınevi.
• Miles, M. B., ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis. California, USA: Sage Publications.
• Moore, D. R. (2015). Master Teachers As Instructional Leaders: An Instrumental Case Study. (Unpublished Doctoral Dissertation). Liberty University. Degree Doctor of Education
• Ounpigul, C. (2000). Relationship university students’ perception of teachers’ styles and teacher performance in first year Spanish classes, Unpublished PhD Thesis, The University of Mississipi, USA.
• Rogers, R., ve Threatt, D. (2000). Peer assistance review. Thrust For Educational Leadership, 29(3), 14-16.
• Sağır, M. (2015). Öğretimsel liderlik. Eğitim Yönetiminde Yeni Liderlik Yaklaşımları içinde. (Editör Necdet Konan). Ankara: Pegem A Akademi.
• Tekin, H. (2000). Eğitimde ölçme ve değerlendirme (14. Baskı). Ankara: Yargı Yayınları.
• Tok, H. (2016). “Evaluating the Realization Level of Primary School Teachers’ Instructional Leadership Role in Aspects of Some Variables”. GSE E-Journal of Education. 4, 1-13
• Toprakçı, E. (2013). Sınıf yönetimi. Ankara: Pegem A Akademi.
• Turan, S. (2010). Eğitim yönetimi teori, araştırma ve uygulama. Ankara: Nobel yayın dağıtım
• Türnüklü, A. (2001). “Eğitimbilim alanında aynı araştırma sorusunu yanıtlamak için farklı araştırma tekniklerinin birlikte kullanılması”, Eğitim ve Bilim, 26 (120), 8-13.
• Ünver, G., Bümen, N. T. ve Başbay, M. (2010). “Ortaöğretim alan öğretmenliği tezsiz yüksek lisans derslerine öğretim elemanı bakışı: Ege Üniversitesi örneği”. Eğitim ve Bilim Dergisi, 155 (35), 63-77.
• Yalçınkaya, M. ve Tonbul, Y. (2002). “İlköğretim okulu sınıf öğretmenlerinin sınıf yönetimi becerilerine ilişkin algı ve gözlemler”. Ege Eğitim Dergisi. 1 (2), 1-10.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2004). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (4. Baskı) Ankara: Seçkin Yayınları.
• Yiğit, Y., Doğan, S. ve Uğurlu, C. T. (2013). “Öğretmenlerin öğretmen liderliği davranışlarına ilişkin görüşleri”. Cumhuriyet International Journal of Education-CIJE 12 (2), 93-105.