Doğu Sınırlarından Türkiye’ye Yaya Mülteci Akını ve Ortaya Çıkan Sorunlar

Yıl 2018, Cilt: 22 Sayı: 3, 1467 - 1485, 30.09.2018

Kenan Arınç

Öz

Türkiye, doğu komşuları
üzerinden gerçekleşen mülteci akınına uğramaktadır. Göçmenler Afganistan,
Keşmir ve Bangladeş gibi can ve mal emniyeti sağlanamayan ülke ve bölgelerden
kaçarak önce İran ve Pakistan’a sığınmakta sonra da Türkiye üzerinden Avrupa’ya
geçmeye çalışmaktadırlar. Afganistan’ın işgali sonrasında İran ve Pakistan’ın
sığınmacılara yönelik tutumlarının sertleşmesi nedeniyle Türkiye’ye ve
Avrupa’ya yönelik mülteci akını hızlanmıştır. Afganistan, Tacikistan,
Kırgızistan, Türkmenistan, Pakistan, Bangladeş ve İran vatandaşlarından oluşan
düzensiz göçmenlerin büyük bir kısmı, insan kaçakçıları tarafından yürütülmek
suretiyle Türkiye sınırlarından geçirilerek Erzurum ve Van kentlerine
ulaştırılmaktadır. Göçmenler bazı konumlarda araçlara alınmakta ve denetimin
sıkılaştığı konumlarda yaya olarak yürütülmektedir. Bugüne kadar yasa dışı
yollarla doğu sınırlarından Türkiye’ye giriş yapan mülteci sayısı 170000’i
bulmuş durumdadır. Çeşitli konumlarda kurulan polis kontrol noktalarında
yakalanan mülteci sayısı, 2017 yılında 5000 ve 2018 yılının ilk üç ayında 13000
olmuştur. Göçmenler Türkiye’yi hem transit geçiş ülkesi hem de hedef ülke
olarak görmektedir. Türkiye’nin ekonomik açıdan sağladığı gelişme ve uyguladığı
açık kapı politikası, mültecileri ümitlendirmiştir. Dolayısıyla Türkiye’nin
doğusundaki ülkelerde bekleyen milyonlarca mültecinin Türkiye’ye akma ihtimali
söz konusudur. Halen Dünyada en fazla mülteci barındıran ülke Türkiye’dir.
Avrupa Birliği’nin sınırlarını büyük ölçüde mültecilere kapatması nedeniyle,
mültecilerin sayısı artmakta ve Türkiye’ye olan maliyetleri yükselmektedir.
Dolayısıyla alınacak daha fazla göçmenin Türkiye’de toplumsal, ekonomik ve
siyasal iç karışıklıklara neden olma ihtimali artmaktadır. Bu sorunun, zaman
geçirilmeden devletlerarası görüşmelerle çözümlenmesi yerinde olacaktır. 

Anahtar Kelimeler

Mülteci, Sığınmacı, Düzensiz Göçmen, Türkiye, Afgan Mülteciler, UNHCR

Kaynakça

• Afridi, M. K., Yousufi, M. (2014). ʻʻPak-China Joint Strategy against the Soviet Invasion of Afghanistanʼʼ. Asian Journal of Social Sciences & Humanities. Vol. 3(3), 66-73.
• Ahmad, K. M. (2011). Talibanization in Afghanistan: Impact on Pakistan. Frankfurt: Lambert Academic Publishing, 1-64.
• Akhtar, R. (2010). ʻʻIndia Pakistan Peace Progress 2004-2008: A Case Study of Kashmirʼʼ. Research Journal of International Studies, 13, 47-53.
• Arı, T. (2005). Global Politika ve Güney Asya: Keşmir Sorunu ve Nükleer Yarış. İstanbul: Alfa Yayıncılık, 1-265.
• Arslan, M. (2016). ʻʻAfganistan’da İstikrarsızlık ve Temel Sebepleriʼʼ. IJBEMP Journal of International Journal of Bussines, Economics and Management Perspectives, 1 (2), 47-63.
• Atacan, F. (2008). ʻʻRadikal İslam’ın Küresel Bir Tehdide Dönüşüm Süreci: Afganistan Deneyimiʼʼ. YDÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 1 (1), 32-49.
• Birleşmiş Milletler, Mülteciler Yüksek Komiserliği Türkiye Temsilciliği, Mültecilerin Hukuki Statüsüne İlişkin Sözleşme (1951). http://www.multeci.org.tr/wp-content/uploads/2016/12/1951-Cenevre-Sozlesmesi-1.pdf (Erişim Tarihi: 12.07.2018).
• Bulut, Y., Akın, S., Karakaya, S. (2017). ʻʻMülteci Sorununa Nasıl Bakıldığına İlişkin Bir İncelemeʼʼ. ICOMEP 2016, International Congress of Management Economy and Policy, November 26-27, 2016, Proceedings Book, 3, İstanbul, 2817-2841.
• Çınarlı, Ö. (2016). ʻʻİran’ın Afganistan’daki İç Savaşa Yönelik Dış Politikasıʼʼ. Aksaray Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8 (2), 75-84.
• Demiral, S. (2015). ʻʻAfganlı Sığınmacıların Kimlik Sorunu: Erzurum Örneğiʼʼ. Cyprus International University, Folklor/Edebiyat Dergisi, 21(81),75-86.
• Deniz, O. (2009). ʻʻMülteci Hareketleri Bakımından Van Kentinin Durumu ve Kentteki Mültecilerin Demografik Profiliʼʼ. Doğu Coğrafya Dergisi, 14 (22), 187-204.
• Erman, K. (2014). ʻʻAfganistan’daki Sovyet İşgalinin Türk Dünyasına Etkileriʼʼ. I. Uluslararası Türk Dünyası Araştırmaları Sempozyumu Bildirisi (18-21 Mart 2014), Niğde,1-12.
• Farzam, R. (2017). ʻʻFatimiyyun: İran’ın Afgan Milisleriʼʼ. USAD, Bahar 2017, 6. 267-290.
• Gerges, Fawaz A. (2005). The Far Enemy, Why Jihad Went Global. New York: Cambridge University Press, 1-375.
• Kahraman, F. (2017). Karanlıkta Kalanlar: Türkiye’de Bulunan Afgan Mültecilerinin Durumu. Current Debates in Sociology & Anthropology, Part I Sociological Thought, Migration, Refugees and Poverty, London: IJOPE Publication, 141-151.
• Karaağaçlı, A, (2009). ʻʻAfganistan’ın Siyasal Yapısına Bir Bakışʼʼ. BİLGESAM Stratejik Araştırmalar Merkezi Dergisi, http://www.bilgesam.org/incele/1319/-afganistan%E2%80%99in-siyasal-yapisina-bir-bakis/#.WzIGZVIUnDc , (Erişim Tarihi: 26.06.2018).
• Kirişçi, K. (2010). ʻʻTurkey: A Country of Transition from Emigration to Immigrationʼʼ. Mediterranean Politics, 12 (1), 91-97.
• Nurdoğan, A. K., Dur, A. İ. B., ve Öztürk, M. (2016). ʻʻTürkiye’nin Mülteci Sorunu ve Suriye Krizinin Mülteci Sorununa Etkileriʼʼ. İş ve Hayat Dergisi, 2 (4), 217-238.
• Peker, B. Ve Sancar, M. (1986). Mülteciler ve İltica Hakkı. İnsan ¬Hakları Derneği Yayınları.
• Schuster, L. (2011). ʻʻTurning refugees into ‘illegal migrants’: Afghan asylum seekers in Europeʼʼ. Ethnic and Racial Studies, 34 (8), 1397-1407.
• Strickland, R. T. (2006). ʻʻThe Müjahideen: Precursorsto the Talibanʼʼ. Canadian Army Journal, 9 (2), 69-78.
• Thommesssen, S. A. O., Corcoran, P.,Todd, B. K. (2015). ʻʻExperiences of Arriving to Sweden as an Unaccompanied Asylum-seeking Minor from Afghanistan: An Interpretative Phenomenological Analysisʼʼ. Psychology of Violence, 5 (4), pp. 374-383.
• Türk Kızılayı, Göç ve Mülteci Hizmetleri Müdürlüğü, (2017). Göç İstatistik Raporu. Ankara,1-21.
• Ünal, S. (2014). ʻʻTürkiye’nin Beklenmedik Konukları: “Öteki” Bağlamında Yabancı Göçmen ve Mülteci Deneyimiʼʼ. Zeitschrift für die Welt der Türken Journal of World of Turks, 6 (3), 65-89.