Kırılgan Gerçeklik: Blow-Up Filminde Göstergeler ve Gerçeklik Bağı

Yıl 2018, Cilt: 22 Sayı: 3, 1711 - 1726, 30.09.2018

Gökhan Gültekin

Öz

Klasik anlatı yapısını kullanan
popüler filmler, seyircinin gözü önünde sadece bir gerçek olarak akıp gitmekle
kalmaz, aynı zamanda seyirciyi bu gerçeğin içine hapseder. Seyirci kendisine
sunulanların gerçeklik yanılsamasıyla bu filmlerin kendi gerçek dünyalarına
katılır. Buna karşın, modern anlatı sineması izlenilenin sadece kurmaca
olduğunu seyirciye hatırlattığı gibi, bu kurgusal gerçek dünyaya kapılmamak
gerektiğine dair mesajları bünyesinde barındırır. Kimi zaman gerçeği olduğu
gibi aktarma çabasında olan modern anlatı temelli filmler, bazen bilinen
gerçekliğin de farklı algılanması gerektiğine dair öyküler sunar. Bunlardan
biri de Michelangelo Antonioni imzalı ‘Blow-Up (Cinayeti Gördüm, 1966)’
filmidir. Çalışma bu filmden hareketle, gerçekliğin kırılganlığı üzerine bir
yorum getirmeyi amaçlamaktadır. Bu amaçla, ‘Blow-Up’ filmindeki göstergeler
semiyotik yöntem aracılığıyla çözümlenmiş ve gerçekliğin bozulan, yamulan,
değişen vb. yönleri üzerine bir düşünce üretilmeye çalışılmıştır. Böylece mikro
düzeyde filmsel gerçeklikten yola çıkan araştırma, makro düzeyde gerçekliğe
karşı nasıl bir bakış açısıyla yaklaşılması gerektiği ve bunda göstergelerin ne
derece etkili olduğuna dair bazı düşünceler ortaya koymaya çalışmıştır.  

Anahtar Kelimeler

Sinema, Gerçeklik

Kaynakça

• Adanır, O. (2012). Sinemada Anlam ve Anlatım. İstanbul: Say Yayınları.
• Baudrillard, J. (2005). Baştan Çıkarma Üzerine. Ayşegül Sönmezay (çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Baudrillard, J. (2010). Sanat Komplosu: Yeni Sanat Düzeni ve Çağdaş Estetik 1. Elçin Gen; Işık Ergüden (çev.). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Baudrillard, J. (2011) Simülakrlar ve Simülasyon. Oğuz Adanır (çev.). Ankara: Doğu Batı Yayınları.
• Baudrillard, J. (2012). Kötülüğün Şeffaflığı: Aşırı Fenomenler Üzerine Bir Deneme. Işık Ergüden (çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Berger, J. (2012). Görme Biçimleri. Yurdanur Salman(çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Bowie, M. (2007). Lacan. V. Pekel Şener (çev.). Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
• Burnett, R. (2012). İmgeler Nasıl Düşünür?. Güçsal Pusar(çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Büker, S. (1985). Sinema Dili Üzerine Yazılar. Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
• Charlotte M., E. (1999). The Semiotic Paradigm: Implications For Tourism Research, Tourism Management, 20(1), 47-57.
• Chomsky, N. (2000). New Horizons in The Study of Language and Mind. Cambridge: Cambridge University Press.
• Cündioğlu, D. (2012). Sinema ve Felsefe. İstanbul: Kapı Yayınları.
• Faure, Elie (2010). Sinema Sanatı. (Derleyen: Metin Gönen). İstanbul: Es Yayınevi.
• Foss, B. (2009). Sinema ve Televizyonda Anlatım Teknikleri ve Dramaturji. Mustafa K. Gerçeker (çev.). İstanbul: Hayalbaz Kitap.
• Güngör, N. (2011). İletişim: Kuramlar, Yaklaşımlar. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Kabadayı, L. (2013). Film Eleştirisi: Kuramsal Çerçeve ve Sinemamızdan Örnek Çözümlemeler. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Lotman, M., Y. (2012). Sinema Göstergebilimi. Oğuz Özügül (çev.). İstanbul: Nirengi Kitap.
• Mamet, D. (1997). Film Yönetmek Üzerine. Gülnur Güven (çev.). Ankara: Doruk Yayıncılık.
• Marin, L. (2013). İmgenin İktidarları. Muna Cedden (çev.). Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
• Mascelli, V., J. (2007). Sinemanın 5 Temel Öğesi. Hakan Gür (çev.). Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
• Metz, C. (2012a). Sinemada Anlam Üstüne Denemeler 1. Oğuz Adanır (çev.). İstanbul: Hayalperest Yayınevi.
• Metz, C. (2012b). Sinemada Anlam Üstüne Denemeler 2. Oğuz Adanır (çev.). İstanbul: Hayalperest Yayınevi.
• Monaco, J. (2010). Bir Film Nasıl Okunur?. Ertan Yılmaz (çev.). 12. Basım, Oğlak Yayıncılık, İstanbul.
• Morss, B., S. (2009). Görmenin Diyalektiği. Ferit Burak Aydar (çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Pezzella, M. (2006). Sinemada Estetik. Fisun Demir (çev.). Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
• Piaget, J. (1999). Play, Dreams and Imitation in Childhood. London: Routledge.
• Savaş, H. (2003). Sinema ve Varoluşçuluk. Ankara: Altıkırkbeş Yayın.
• Sözen, E. (1999). Söylem. İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Şentürk, R. (2008). Film, Gerçeklik ve Bilinç. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(13), 159-174.
• Türkoğlu, N. (2011). Psikanaliz ve Sinema Üzerine. Murat İri (der.). Sinema Araştırmaları: Kuramlar, Kavramlar, Yaklaşımlar. İstanbul: Derin Yayınları.
• Wolff, J. (2000). Sanatın Toplumsal Üretimi. Ayşegül Demir (çev.). İstanbul: Özne Yayınları.
• Wollen, P. (2008). Sinemada Göstergeler ve Anlam. Zafer Aracagök; Bülent Doğan (çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Yücel, H. (2013). İmgeden Yoruma. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Zizek, S. (2005). Yamuk Bakmak, Tuncay Birkan (çev.). İstanbul: Metis Yayınları.