Yeşil Ürün Satın Alma Davranışları ve Ambalaja İlişkin Tutumun Çevreye Karşı Tutum Üzerindeki Etkileri

Year 2021, Volume: 25 Issue: 1, 143 - 158, 27.03.2021

Şükrü Yapraklı , Uğur Küçükoğlu

Abstract

Günümüz dünyası, gelişen teknolojiler ile hızlı bir değişim sürecine girmiştir. Bu süreç hayatın her alanında etkisini fazlaca göstermekte ve toplumun hemen hemen her kesimine hitap etmektedir. Pazarlama türlerinden olan yeşil pazarlama da bu alanda kendi değerini ön plana çıkarmakta olup, bu süreçte hızla gelişmektedir. Yeşil ürünler, özellikle insan ve hayvan sağlığını tehlikeye atmamak, çevreye zarar vermemek, enerji kaybını önlemek gibi maddeleri amaç edinmiştir. Tüketiciler de çevrenin ve doğal kaynakların korunması adına bilinçli bir şekilde ürün tüketmek durumundadır. Bu araştırmada yeşil ürünleri satın almada duyarlı olma, iktisatçı olma, sorumlu olma ve ambalaja ilişkin tutumun çevreye karşı tutum üzerindeki etkisi incelenmiştir. Araştırma kapsamında Atatürk Üniversitesi’nde eğitim gören öğrencilere yönelik anket yapılarak veri toplanmıştır. Anket sonucunda 396 katılımcıdan analize uygun veri toplanmıştır. Elde edilen veriler, SPSS programında analiz edilmiştir. Verilerin analizinde, tanımlayıcı ve sıklık analizi, aritmetik ortalama ve standart sapma, güvenilirlik analizi ve çoklu regresyon analizi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, çevreye karşı tutum üzerinde yeşil ürünleri satın almada duyarlı olma, iktisatçı olma ve ambalaja ilişkin tutumun olumlu yönde etkisi bulunurken; yeşil ürünleri satın almada sorumlu olmanın etkisi bulunamamıştır.

Keywords

Yeşil Ürün, Yeşil Pazarlama, Tüketici Davranışları, Tüketici Bilinci, Çevre

The Effects of Green Product Purchasing Behaviors and Attitude Towards Packaging on Environmental Attitude

Abstract

Today's world has entered a period of rapid change with the developing technologies. This process has a great impact on all areas of life and appeals to almost every segment of the society. Green marketing, which is one of the marketing types, also puts its own value in the foreground in this field, and it is developing rapidly in this process. Green products aim at materials such as not endangering human and animal health, not harming the environment, and preventing energy loss. Consumers have to consume products consciously in order to protect the environment and natural resources. In this study, the effects of being sensitive in purchasing green products, being economist, being responsible and attitude towards packaging on attitude towards the environment were examined. Within the scope of the research, data was collected by making a questionnaire for the students studying at Atatürk University. As a result of the questionnaire, appropriate data were collected from 396 participants for analysis. The data obtained were analyzed in the SPSS program. Descriptive and frequency analysis, arithmetic mean and standard deviation, reliability analysis and multiple regression analysis were used to analyze the data. As a result of the research, while being sensitive to purchasing green products, being an economist and attitude towards packaging had a positive effect on attitude towards the environment; The effect of being responsible for purchasing green products was not found.

Keywords

Green product, Green Marketing, Consumer Behavior

References

• Ayyıldız, H. ve Gençi K.Y. (2008). “Çevreye Duyarlı Pazarlama: Üniversite Öğrencilerinin Çevreye Duyarlı Pazarlama Uygulamaları İle İlgili Tutum ve Davranışları Üzerine Bir Araştırma”. AÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12 (2), ISSN: 1304-4990.
• Alkaya, A., Çoban, S., Tehci, A., ve Ersoy, Y. “Çevresel Duyarlılığın Yeşil Ürün Satın Alma Davranışına Etkisi: Ordu Üniversitesi Örneği”. EÜ İİBF Dergisi, Sayı: 47, 121-134.
• Altuğ, N., Özhan, Ş., & Meco, S. (2020). “Dışa Dönüklük ve Yeşil Reklama Yönelik Tutumların Yeşil Satın Alma Niyetine Etkisi”. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 16(1), 186-198.
• Akın, M. ve Toksarı, M. (2015). Çağdaş Pazarlamada Yeni Yaklaşımlar. İstanbul: Paradigma Akademi Yayınları.
• Armağan, E. ve Karatürk, H.E. (2014). “Yeşil Pazarlama Faaliyetleri Çerçevesinde Aydın Bölgesindeki Tüketicilerin Çevreye Duyarlı Ürünleri Kullanma Eğilimlerini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma”. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 6 (1), 1309-8039 (Online).
• Aslan, F. ve Çınar, R. (2015). “Yeşil Pazarlama Faaliyetleri Çerçevesinde Kafkas Üniversitesi Öğrencilerinin Çevreye Duyarlı Ürünleri Kullanma Eğilimlerini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma”. KAÜ İİBF Dergisi, 6 (9), ISSN: 1309-4289.
• Cop, R. (2003). Tüketim Mallarının Ambalajının ve etiket bilgilerinin tüketici satın alma davranışlarına etkileri ve bir uygulama, http://www.mevzuatdergisi.com/2003/02a/04.htm, Erişim Tarihi: 18.04.2018
• Çetinkaya, C. ve Özceylan, E. (2017). “Üniversite Öğrencilerinin Yeşil Satın Alma Tutumlarının İncelenmesine Yönelik Bir Araştırma: Gaziantep Üniversitesi Örneği”. Gaziantep University Journal of Social Sciences. 16 (1), 289-302.
• Esmaeilpour, M., & Bahmiary, E. (2017). “Investigating the impact of environmental attitude on the decision to purchase a green product with the mediating role of environmental concern and care for green products”. Management& Marketing, 12(2), 297-315
• Follows, Scott B., David Jobber (2000), “Environmentally Responsible Purchase Behaviour: A Test of A Consumer Model”, European Journal of Marketing, Vol.34, N.5/6:723-746.
• Fraj, E. & Martinez , E. (2007). “Ecological Consumer Behaviour: An Emprical Analysis”. International Journal of Consumer Studies, Cilt: 31, 26-33.
• Jain, S. K., & Kaur, G. (2004). “Green Marketing: An Attitudinal and Behavioural Analysis of Indian Consumers”. Global Business Review, 5(2), 187-205.
• Karaca, Ş. (2013). “Tüketicilerin yeşil ürünlere ilişkin tutumlarının incelenmesine yönelik bir araştırma”, Ege Akademik Bakış, 13(1), 99-111.
• Kurtuluş, K. (1998). Pazarlama Araştırmaları, İÜ İşletme Fakültesi Yayınları No:274, 6. Baskı İstanbul.
• Kükrer, Ö. (2012). “Tüketicilerin Çevresel Sorumluluklarının Yeşil Reklamlara Yönelik Tutumlarına Etkisi: Eskişehir Örneği”. Journal of Yaşar University, 26 (7), 4505-4525.
• Lampe, M., Gazda, G. M. (1995). Green Marketing in Europe and the United States:An Evolving Business and Society Interface, International Business Review, pp.295- 312.
• Lazăr, C. I. (2017). “Perspectives on green marketing and green businesses for sustainable development”. Bulletin of the Transilvania University of Brasov.Economic Sciences.Series V, 10(1), 45-52.
• Mosavichechaklou, S., Bozbay, Z. (2018). “Türk ve İran’lı Tüketicilerin Yeşil Satın Alma Davranış Öncüllerinin Belirlenmesi”. İşletme Araştırmaları Dergisi, 10(4), 25-45.
• S. M. Fatah Uddin & Mohammed Naved Khan (2018) Young Consumer's Green Purchasing Behavior: Opportunities for Green Marketing, Journal of Global Marketing, DOI: 10.1080/08911762.2017.1407982
• Tuygun Toklu, A. (2019). “Çevresel Bilinç Yeşil Davranışı Etkiler mi? Türkiye’nin Doğu Karadeniz Bölgesinde Bir Araştırma”. İşletme Araştırmaları Dergisi, 11(4), 2799-2811.
• Uyar, A. (2019). “ Yeşil Satin Alma Davranişi Belirleyen Unsurlarin Yapisal Eşitlik Modellemesi İle İncelenmesi”. Ekev Akademi Dergisi, Sayı: 77, 15-34.
• Ünüvar, Ş., Kılınç, C., Sarı Gök, H., & Şalvarcı, S. (2018). “Turizm Öğrencilerinin Yeşil Ürün Tercihinin Satın Alma Niyeti Üzerine Etkisi”. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 6(1), 20-40.
• Wang, Y., Chen, S., & Chen, N. (2016). “An empirical study of the effect of green marketing on purchase intention - evidence from green restaurant”. Advances in Management and Applied Economics, 6(4), 1-14.