SELMÂN-I SÂVECÎ’NİN FİRÂKNÂME’SİNDE MEVSİM TASVİRLERİ \ DEPICTIONS OF THE SEASONS IN SALMAN-I SAVECI’S “FIRAKNAME”

Yıl 2017, Sayı: 58, 203 - 219, 18.01.2017

Yasemin Yaylalı

Öz

Öz
Firâknâmeler genel anlamda ayrılık temasının işlendiği metinlerdir. Bu eserlerde sevgiliden ayrı kalıp, uzak düşme yanında eş, çocuk, kardeş, arkadaş gibi sevilen birinin ölümünün verdiği üzüntü ve hasret konuları da işlenmiştir. Bu türün hem Türk edebiyatında hem de Fars edebiyatında manzum ve mensur olarak örnekleri verilmiştir. Klasik Fars edebiyatında genellikle mesnevi tarzında yazılan firâknâmelerde sevgilinin ayrılığı, vefasızlığı, felekten ve alın yazısından şikâyet konularına yer verilmiştir. Fars edebiyatında bu türün önemli temsilcilerinden biri Selmân-ı Savecî’dir. Selmân-ı Savecî bir aşk mesnevisi tarzındaki Firâknâme’sini Sultan Üveys’in isteğiyle yazmıştır. Selmân, Firâknâme’de ayrılık, perişanlık ve mihnetle; nihayetinde sevgilinin ölümüyle son bulan hüzünlü bir aşk macerasını işlemiştir. Bu makalede Firâknâme mesnevisinde şairin mevsim tasvirlerine yer verdiği kısımlarda dört mevsimi nasıl işlediği ve edebî sanatlardan ne şekilde yararlandığı örneklerle açıklanmıştır.
Anahtar Kelimeler: Firâknâme, ayrılık, mesnevi.

 

Abstract
Generally firaknames are prose or verses which related with separation. As well as remembering separation from sweetheart, mourns and longing issues of death of a loved one like spouse, child, siblings and good friends has been considered in this type of poems. Many examples have been introduced in Turkish literature as well as in the examples given in the Persian literature in both verse and prose for this type of elegies i.e. firakname’s. Usually firakname’s in classical Persian literature have been written in masnevi style and the separation of lovers, disloyalty of sweetheart, complaint from fate and predestination are the main containment and predominant subject of them. One of the most important representatives of this type of Persian literature is Selman-i Saveci. Salman wrote his elegy Fırakname in masnevi’s style because request of the sultan Üveys. Salman in his Fırakname has related a sad love story that is full of distress, separation and miserable issues and finally ending with the death of his beloved. In This article the masnevi of Fırakname has been translated into Turkish from Persian and how the four seasons have been described in his poem i.e. “ Fırakname” has been discussed according to the sections the poet's has been depicted seasons features.
Key Words: Fırakname, separation, masnevi.