Öz
Ali Şir Nevai (1441-1501) 15. yüzyıl çağatay Edebiyatı'nın
meşhur şairlerindendir. 0, Türk dünyasında, sadece tanınmış bir
şair ve yazar değil, aynı zamanda güvenilir bir devlet adamı olarak
da bilinir. Erken yaşlarda, Semerkant, Herat, Meşhed ve Irak
bölgelerinde dolaşmıştır. Bu bölgelerde, çok sayıda şair, sanatçı ve
devlet adamıyla tanışmıştır. Şiir ve düzyazıları vardır. Diğer
taraftan müzik, resim ve güzel yazı (hüsn-i hatt) ile de
ilgilenmiştir. Türk dünyasında bir ekol olan Nevaı, eserlerinde
insan problemi ile ilgilenmiştir.
Edebi bir kişilik olarak Nevaı; Naili, Nabi, Nedim ve Şeyh
Galib gibi bazı tanınmış Anadolu şairlerini de etkilemiştir. Son iki
şair, aynı zamanda, bu etki nedeniyle çağatay Lehçesi'nde bazı
şiirler de söylemişlerdir.
Türk dünyasında, Rind-Zahid mücadelesi öncelikle onun
şiirlerinde yer almış olmasının yanı sıra, klasik Türk edebiyatının
dini, tasavvufi, tarihilmitoloj ik. edebi ve benzeri kişiliklerine de
şiirlerinde yer vermiştir. Ferhad u Şirin, Leyla vü Mecnun,
İskender (Büyük İskender) onun düzyazı ve şiirlerinde yer alan tip
ve kişiliklerden bazılarıdır.
Anahtar Kelimeler :Rind-Zahid, Tip, Kişilik, çağatay
Edebiyatı
ABSTRACT
Ali Şir Neval (i 44 i -150 I) is a well-known poet of çağatay
Literature in the 15th century. He was not only famous poet and
author but also a trustworthy statesman in Turkic world. He
travelled around Semerkan!, Herat, Meşhed and Irak at his early
age. He was acquaintanced with some statesmen, artists and
numerous poets in thesc areas. Hc has written poctry and prose .
On the other hand, he wa~ interested in music, painting and handwriting
(hüsn-i hatt). Neval, an ecole in Turkic world, talked
about human problems in his works.
As a literary figure, Nevaı was also impressed by some wellknown
Anatotian poets like Nail!, Nabı, Nedim and Şeyh Gatib. At
the same time, with this ipressing, the las! two of them also wrote
some poems in the dialect of çağatay.
Apart from the disagreemcnt between Rind and Zahid (two
diiTercnt human characters) in Turkic world, his poetry also
includes religious, mystical, historical, mythological, literary, etc.
characters in classical Turkish literatur. Ferhad u Şirin, Leyla vü
Mecnun, İskender (Alexandre The Great) are some of these
characters and human figures that placed in poetry and prose.
Keywords: Rind-Zahid, Tip, Kişilk, çağatay Edebiyatı.
Anahtar Kelimeler
Ayrıntılar
| Birincil Dil | tr; en |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 23 Şubat 2010 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2002 Cilt: 9 Sayı: 19 |
