E. G. BROWNE'IN SEYAHATNAMESİNDE DOĞU KÜLTÜRLERİNE İLGİSİ

Yıl 2005, Cilt: 11 Sayı: 27, 203 - 218, 27.02.2010

Hasan Çiftçi

Öz

E. G. Browne (1862-1926), Doğu dilleri, edebiyatıarı ve
kültürleri hakkında birçok eser ve makale kaleme almış ünlü
bir İngiliz şarkiyatçıdır. Onun Doğuya ilgisi Osmanlı
Türkçesi'yle başlar fakat daha çok Fars edebiyat ve kültürü
üzerinde yoğunlaşır. Araştırmalarda bulunmak ve edebiyat
çevreleriyle görüşmek üzere 1887'de İran'a gitmek ister. Bu
nedenle ilkin gemiyle Trabzon'a gelir (4 Ekim 1987). Birkaç
gün orada kaldıktan sonra at sırtında sekiz günlük bir
yolculuğun ardından Erzurum'a geçer (14 Ekim 1987). \ki
gün sonra (17 Ekim) Erzurum'dan ayrılır ve 24 Ekim
1887'de İran topraklarına girer. O sırada A Year amongst
the Persians (İran'da Bir Yıl) adlı seyahatnamesini yazar.
Ancak bu seyahatnamenin bir bölümü Türkiye ve özellikle
Trabzon, Erzurum ve Doğubeyazıt ile ilgili seyahatte tuttuğu
notlardan oluşur. Bu yazının azami kısmı Browne'ın
kaydettiği Türkiye hakkındaki söz konusu notlarla ilgilidir.
Bununla birlikte ilk başta, onun Doğu kültürüne ilgisi
anlatılacak ve XIX. yüzyıl sonlarında bazı Avrupa
ülkelerinin Türkçe, Farsça ve Arapça ile ilgili politikaları
hakkındaki gözlemleri verilmeye çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

E. G. Browne, Doğu Dilleri, Arapça, Farsça, Türkçe, Trabzon, Erzurum ve Doğubeyazıt, A Year amongst the Persians (Yek Sal der Miyan-i franiyan)