İNGİLİZ BELGELERİNE GÖRE VELİAHT ABDÜLMECİT'İN VAHDETTİN, DAMAT FERİT VE MİLLİ MÜCADELE İLE İLGİLİ DÜŞÜNCELERİ

Yıl 2005, Cilt: 11 Sayı: 27, 289 - 299, 27.02.2010

Mehmet Okur

Öz

Mütareke sonrası İtilaf Devletleri işgallerine karşı Türk
halkı müdafa-i hukuk cemiyetleri etrafında toplanarak
mücadeleye girişirken, Sultan Vahdettin ve O'nun teşkil ettiği
hükümetler özellikle Damat Ferit Hükümetleri kurtuluşu
İngilizlere kayıtsız şartsız teslim olmakta görüyorlardı.
Padişah ve hükümetin bu tutumunun halkı giderek yönetimden
uzaklaştırdığı ve Mustafa Kemal Paşa önderliğindeki milli
harekete yaklaştırdığını gören Veliaht Abdülmecit Efendi
hanedanın ve devletin geleceğinin tehlikede olduğunu
söyleyerek Sultan Vahdettin'i ve Damat Ferit Paşa'yı açıkça
tenkit etmeye başladı.
Abdülmecit Efendi, Vahdettin'e gönderdiği mektuplarda
hayati gelişmeler karşısında hükümetlerin yetersiz kaldığından
bahsetmekte ve Meclis-i Mebusan'ın bir an önce toplanması,
milletin itimadına sahip bir hükümetin kurulması ve
Anadolu'da kurulan cemiyetlerin isteklerinden elverişli
olanların yerine getirilmesi gibi tavsiyelerde bulunmakta idi.
Abdülmecit Efendi'nin bu düşünce ve hareketleri İngiliz
Yüksek Komiserliği'nin ve Damat Ferit Paşa'nın tepkisini
çekmiş, önce sıkı takip edilmesine daha sonra da göz hapsine
alınmasına neden olmuştu.