91. YILINDA SARIKAMIŞ TAARRUZU

Yıl 2006, Cilt: 12 Sayı: 31, 93 - 103, 28.02.2010

İsmail Eyyüpoğlu

Öz

29 Ekim 1914 tarihi Osmanlı Devleti’nin Rusya’nın
Karadeniz’deki limanlarını bombalayarak fiilen I.Dünya Savaşı’na
girdiği tarihtir. Çarlık Rusya’sı da Osmanlı’nın bu saldırısına
Kafkaslarda cevap verdi. Ancak bu hiçte beklenildiği gibi güçlü bir
karşılık olmadı. Çünkü Rus ordusu ağırlıklı olarak Avrupa cephesinde
savaşmakta idi. Kafkaslardaki askeri gücü oldukça azdı. Örneğin sadece
Sarıkamış’ta iki tabur askeri bulunmakta idi. Başkomutan Vekili Enver
Paşa, yıldırım taarruzla bölgedeki zayıf Rus varlığını ortadan kaldırmak
istedi. Taarruz planı zamana karşı hazırlanmıştı. Sarıkamış’ın stratejik
önemi o kadar da fazla değildi. Burada önemli olan Kars ve onun ötesi
idi. Asıl amaç ilk etapta Hazar Denizi’ne kadar olan bölgeyi, Türk
ordularının hakimiyeti altına almaktı. Taarruz planının adı “Sarıkamış
ihata taarruzu” idi. Osmanlı ordusunun lojistik desteği ve ekipmanı iyi
durumda değildi. Mevsim kış idi ve oldukça ağır geçmekte idi. İşte bu
noktada zamana karşı verilecek mücadelenin önemi artmakta idi.
Sarıkamış alınırsa Osmanlı Ordusu bir nebze olsun dinlendirilebilecekti.
Bu taarruzu Osmanlı Devleti başarı ile tamamlayamadı. Savaş
esnasında ölen askerler kadar ağır kış şartları karşısında da bir çok
kayıp verildi. Bu taarruz günümüzde de birçok yönüyle tartışılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Sarıkamış, Taarruz, Enver Paşa, Osmanlı Devleti, Rusya

Kaynakça

• AYDEMİR, Şevket Süreyya, Enver Paşa, III, İstanbul, 1978
• BELEN, Fahri, 20nci Yüzyılda Osmanlı Devleti, İstanbul, 1973.
• Birinci Dünya Harbinde Türk Harbi, Kafkas Cephesi, 3ncü Ordu Harekâtı, I, Ankara, 1993.
• Birinci Dünya Savaşı Ansiklopedisi, I, İstanbul, 1976.
• BOĞUŞLU, Mahmut, 1.Cihan Harbi, İstanbul 1997.
• FROMKİN, David, Barışa son veren Barış, (çev:Mehmet Harmancı), İstanbul, 1989.
• GÖRGÜLÜ, İsmet, On Yıllık Harbin Kadrosu, Ankara, 1993.
• Kaymakam Şerif Bey, Sarıkamış İhata Manevrası, (Yay. hzl: Murat Çulcu), İstanbul, 1998.
• ÖZDEMİR, Yavuz, Bir Savaşın Bilinmeyen Öyküsü, Erzurum, 2003.
• SANDER, Oral, Siyasi Tarih, İlkçağlardan 1918’e, Ankara, 1989.
• Sonsuz Görevde Nöbet, Paul Leverkuehn’in Anıları, (çev: Zekiye Hasançebi), İstanbul,1998.
• SORGUN, Taylan, Halil Paşa, Bitmeyen Savaş, İstanbul, 1997.
• TONGUÇ, Faik, Birinci Dünya Savaşı’nda Bir Yedek Subay’ın Anıları, İstanbul, 1999.
• YILMAZ, Veli, 1.Dünya Harbi’nde Türk-Alman İttifakı ve Askeri Yardımlar, İstanbul, 1993.