ESKİ TÜRK EDEBİYATINDA MANZUM MEKTUP TÜRÜ VE PÂRE PÂRE AHMET ÇELEBİ İLE LÂMİÎ ARASINDAKİ MANZUM MEKTUPLAŞMA / Letters In The Form Of Poetry In Divan Communıcatıon Between Ahmet Çelebi The Pâre Pâre And Lami’î

Yıl 2007, Cilt: 14 Sayı: 32, - , 28.02.2010

İ. Güven Kaya

Öz

ÖZET
Mektup denilince, akla eski edebiyatımızda genel olarak “inşâ” dediğimiz yazı türü gelir. Bunun böyle düşünülmesinin nedeni, elbette mektup deyince düzyazının ilk anda akla gelmesidir. Aslında “inşâ”, yalnızca mektup türü olmayıp, çeşitli konularla birlikte bunu da kapsamına alan, eskilerden başlayıp son zamanlara değin gelen bir bilim dalı olarak, güzel ve herkesçe beğenilen bir yazı yazmak için hangi koşulların göz önünde bulundurulması gerektiği konusunu ele alan kitaplardır Okçuzâde Mehmetî'nin, Mehmet Şâhî'nin, Nüzhet Mehmet Efendi'nin, Hayret Efendi'nin, çoğu devletin resmi yazılarını ya da özel mektupları içeren, bu özellikteki eserlerdi. Bununla birlikte, Fuzûlî'nin, pürüzsüz dili ile yazdığı ünlü mektupları, Zaîfî'nin Sadrazam Rüstem Paşa'ya yazdığı mektup ve Tokatlı Kânî'nin mektupları da edebiyatımızda önemli mektuplardır.
Bütün bunların dışında, pek çokları mektup tarzında, düzyazı yerine şiiri tercih etmiştir: Her ne amaçla ve gerekçe ile olursa olsun, manzum mektuplar da eski edebiyatımızda bir gelenek olmuştur. Bunlar arasında Bağdatlı Ruhî'nin mektupları, Kanunî Sultan Süleyman ve Şehzade Bayezid arasındaki mektuplaşmalar, Hafız Ahmet Paşa'nın IV.Murat'a, Bağdat kuşatması sırasında yazdığı mektup, ve Lamiî ile Pârepârezâde Ahmet Çelebi arasındaki ilginç mektuplaşmalar da manzumdur.
XVI. yüzyılın önemli sanatçılarından olan Bursalı Lami'î ile yine Bursalı Pârepârezâde Ahmet Çelebi arasındaki bu ilginç mektuplaşmayı bu yazımızda ele alacağız.

Anahtar kelimeler: Lami’î ve Pâre Pârezâde

 

ABSTRACT
"Letter" in our old literature is used represent a literary genre called "inşa", which is identical with prose writing. It is, in fact, not only a literary genre, but also a scientific branc in which good writing principles are the main theme. The literary works of Okçuzâde Mehmet, Mehmet Şâhî, Nüzhet Mehmed Efendi and Hayret Efendi, most of which include official and confidential state letters, are of this kind. The letters of Fuzûlî, Zâifîs letters to Rüstem Pasha and Tokatlı Kânîs letters arealso of great importance in our literature.
Apart from letters written i prose style, there are also ones written in verse style, which became soon a tradition in our literature. Among these Bağdatlı Ruhîs letters, the correspondence between Kanunî Sultan Süleyman and Şehzade Bayezid and Hafız Ahmet Paşa's letters to Murat IV, which he worte during the siege of Baghdad, and the interesting correspondence between Lami'î and Pârepârezâde Ahmet Çelebi are of this kind.
We will examine the interesenting correspondance between Bursalı Lami'î, on of the most important artistis ot the XVI. th century, and Bursalı Pârepârezâde Ahmet Çelebi.

Key words: Lami'î and Pârepârezâde

Anahtar Kelimeler

-