YUSUFELİ KALELERİ

Yıl 2007, Cilt: 14 Sayı: 33, 199 - 216, 28.02.2010

Veli Ünsal

Öz

Yusufeli ve çevresinin tarihinin çok eskilere dayandığı gerek bir
takım kaynaklarda gerekse elde edilen buluntularla ortaya çıkmıştır.
Hatta bazı kaynaklarda Yusufeli’nin Kıpçak yurdu olduğu ifade
edilmektedir. Ele geçen birtakım buluntulara göre bölge, Tunç
Çağından itibaren yerleşim görmüştür. İlçenin Demirköy (Nizgivan)
köyünde yol yapımı esnasında bakır baltalar bulunmuştur. Söz
konusu buluntular Yusufeli’nin tarih öncesi çağlarını kısmen
aydınlatır niteliktedir.
Yakın bir gelecekte % 80’i Çoruh Nehri üzerinde inşa edilecek
barajlardan sonra Yusufeli ilçe merkezi ve ilçeye bağlı 18 köy sular
altında kalacaktır. Söz konusu barajlar, bölgenin ekolojik dengesini,
turizm potansiyelini ve zengin tarihi-arkeolojik verilerini yok
edecektir. Bu çalışma da Yusufeli’nin sular altında kalacak olan
kültür varlıkları ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Yusufeli, Çoruh, Kale

Kaynakça

• ATALAY, İbrahim – TETİK, Ö. – YILMAZ, M., Kuzeydoğu Anadolu’nun Ekosistemleri, Ormancılık Araştırmaları Enstitüsü Yayınları Teknik Bülten Seri No: 141, Ankara 1985.
• AYTEKİN, Osman, “Artvin-Yusufeli’nde Prehistorik Bir Mağara ve Runik Yazıtı”, Tarih ve Medeniyet, Sayı 61, Nisan 1999a, 70–72.
• ___________, Ortaçağdan Osmanlı Dönemi Sonuna Kadar Artvin’deki Mimari Eserler, Ankara 1999.
• ___________, “Artvin İli-Çoruh Vadisi’ndeki Tarihi Yollar ve Kültür Varlıkları Yüzey Araştırması, 2003”, Araştırma Sonuçları Toplantısı 22/1, Ankara 2005, 227–240.
• BİTTEL, Kurt. “Artvin’de Bulunan Tunçtan Mamul Asari Attika”, Türk Tarih, Arkeologya ve Etnografya Dergisi I, İstanbul, 1933, 150–156.
• DİAKONOFF, I. M. - Kashkai S. M. Geographical Names According to Urartian Texts, Wiesbaden 1981.
• ERİNÇ, Sırrı. Doğu Anadolu Coğrafyası, İstanbul 1953.
• FORBES, R. J. Metallurgy in Antiquity, Leiden 1950.
• İZBIRAK, Reşat. Türkiye, İstanbul 1984.
• KODAY, Zeki. “Çoruh Vadisinde Zeytin Alanları”, Türk Coğrafya Dergisi, Sayı 34, İstanbul 1999, 262–282.
• KÖKTEN, Kılıç. “1952 Yılında Yaptığım Tarih Öncesi Araştırmaları Hakkında”, Dil Tarih Coğrafya Fakültesi Dergisi 11/2–4, 1953, 177–211.
• PEHLİVAN, Mahmut. En Eski Çağlardan Urartu’nun Yıkılışına Kadar Erzurum ve Çevresi, Atatürk Ü. Sosyal Bilimler Enst. Doktora Tezi), Erzurum 1984.
• ___________, Hayaşa (M.Ö. XV-XIII. Yüzyıllarda Kuzeydoğu Anadolu), Atatürk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Yayınları No: 121, Erzurum. 1991a. ___________,
• Daya(e)ni/Diau(e)hi, (Uruatri-Nairi Konfederasyonları
• Döneminden Urartu’nun Yıkılışına Kadar), Atatürk Üniversitesi Fen
• Edebiyat Fakültesi Yayınları No: 124, Erzurum 1991b.
• SEVER, Ramazan. Çoruh Havzası Enerji Yatırım Projeleri ve Çevresel Etkileri, Konya 2005.
• TARKAN, Taner M. Orta ve Aşağı Çoruh Havzası, Ankara 1973.
• TIRAŞ, Mehmet. Bölgesel Coğrafya Açısından Bir Araştırma, Yusufeli ve Yakın Çevresinin Coğrafi Etüdü, Atatürk Ü. Sosyal Bilimler Enst. Doktora Tezi Erzurum 1994.
• YÜCEL, T. Türkiye Coğrafyası, Ankara 1987.