ŞAH İSMAİL’İN DEVLET KURMA YOLUNDAKİ FAALİYETLERİ VE AKKOYUNLULARLA ŞERUR MUHAREBESİ

Yıl 2007, Cilt: 14 Sayı: 33, 217 - 225, 28.02.2010

Hasan Geyikoğlu Hasan Geyikoğlu

Öz

Şah İsmail (1487-1524), Doğu Anadolu, Azerbaycan ve İran’da
hüküm süren Safevî Devleti’nin kurucusudur. O, devlet kurma
yolunda hayatlarını kaybeden babası Haydar ve dedesi Cüneyd’in
intikamlarını almak ve devlet kurmak amacıyla çocuk yaşta
faaliyetlere başladı. Önce, birer Ak-Koyunlu prensesi olan annesi ve
babaannesi tarafından akrabaları Ak-Koyunlularla mücadeleye
girişti. O sıralarda Ak-Koyunlu Devleti saltanat mücadeleleriyle
parçalanma noktasına gelmişti (1490-1500). Nahçıvan’da Şerur
mıntıkasında giriştiği muharebeyi kazandı. Bu muharebeden sonra
Şah İsmail, Tebriz’de “şah”lığını ilan ederek, Safevî Devleti’ni
kurdu (1502).

Anahtar Kelimeler

Şah İsmail, Safevî Devleti, AkKoyunlular, Şerur Muharebesi

Kaynakça

• AZZAVÎ, Abbas, Tarihü’l-Irak, c.III, Bağdad 1939.
• EFENDIYEV, Oktay, Azerbaycan Safevîler Devleti, Bakû l993. Halil Edhem, Düvel-i İslâmiye, İstanbul 1927.
• Hasan-ı Rumlu, Ahsenü’t-Tevarih, nşr. C. N. Seddon, Baroda 1931.
• HANDMIR, Gıyaseddin b. Hümameddin, Habibü’s-Siyer, nşr. M. Debir-i Siyakî, c.IV, Tahran 1353 (2.bas.).
• Heyet, Azerbaycan Tarihi, Bakû 1993.
• Heyet, Azerbaycan Tarihi, c.I, Bakû 1994.
• HUART, Clement, “Haydar”, İ.A., c.V/1, s.387. FERZELIYEV, Şahin, Azerbaycan XV-XVI. Asırlarda, Bakû 1983.
• KIRZIOĞLU, M. Fahrettin, Kars Tarihi, c.I, İstanbul 1953.
• ________________, Osmanlıların Kafkas Ellerini Fethi, Ankara 1976.
• KONUKÇU, Enver, Selçuklulardan Cumhuriyete Erzurum, Ankara 1992.
• MEMMEDOV, Rauf, Nahçıvan Şehrinin Tarihi Oçerki, Bakû 1977.
• MINORSKY, V., Tarih el-Bab ve Şirvan, London l953. Müneccimbaşı, Ahmed Dede, Sahaifü’l-Ahbar, c.III, İstanbul 1285.
• Rıza Kuli Han, Tarih-i Ravzatu’s-Safa-yı Nâsırî, c.VIII, Tahran 1339.
• SÜMER, Faruk, Kara Koyunlular, c.I, Ankara 1992 (3.bas.).
• ___________, “Ak Koyunlular”, TDA, sayı: 40, Şubat 1986, s.1-40.
• ___________, “Akkoyunlular”, DİA, c.2, s. 270–274. ___________, Safevî Devletinin Kuruluş ve Gelişmesinde Anadolu Türklerinin Rolü, Ankara 1976.
• VARLIK, M. Çetin, “Karakoyunlular”, D.G.B.İ.T., c.VIII, İstanbul 1989.
• Yınanç, "Akkoyunlular", s.262; Konukçu, Erzurum, s.136. ______________, “, “Akkoyunlular”, D.G.B.İ.T., c.VIII, İstanbul 1989.
• WOODS, John, Akkoyunlular, Aşiret, Konfederasyon, İmparatorluk, çev. S. Özbudun, İstanbul 1993.
• YINANÇ, M. Halil, “Cüneyd”, İ.A., c.III, s.242-245. _____________, “Akkoyunlular”, İ.A., c.I, s.251-270. YAZICI, Tahsin, “Safevîler”, İ.A., c.X, s.53-59. _____________, “Şah İsmail”, İ.A., c.XI, s.275-279.