BURSALI RAHMÎ’NİN DİVANI ÜZERİNE

Yıl 2007, Cilt: 14 Sayı: 34, 21 - 45, 28.02.2010

Mustafa Erdoğan

Öz

Asıl adı Pîr Mehmed Çelebi olan Rahmî (ö. 1567), XVI.
yüzyıl kaynaklarına göre, o dönemde yaşayan şâirlerin en
değerlilerinden biridir. Hakkında kaynaklarda epeyce malumat
bulunan Rahmî’nin bazı şiirleri daha önceden mecmualardan
derlenerek Prof. Dr. Ali Nihat Tarlan ve Prof. Dr. Sabahattin
Küçük tarafından makaleler halinde yayımlanmıştır. Ancak
şairin son zamanlarda tespit edilen Türkçe Divanı hakkında
bugüne kadar herhangi bir ilmî yayın yapılmamıştır. Bu yazıda,
Bursalı Rahmî’nin Türkçe Divanı ilk defa ilim âlemine tanıtılıp,
eserin şekil ve içerik açısından incelemesi yapılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Bursalı Rahmî Divanı, Pîr Mehmed Çelebi, divan edebiyatı, şiir

Kaynakça

• AYNAGÖZ, Pervin, “Bursalı Rahmî’nin Gül-i Sad-Berg’i Üzerine Bir (1989).
• Bağdatlı İsmail Paşa, Hediyyetü’l-Ârifîn Esmâü’l-Mü’ellifîn ve Âsâru’l- Musannifîn, Beyrut, 1992.
• _________________, Îzâhu’l-Meknûn fi’z-Zeyli alâ-Keşfi’z-Zünûn, Beyrut, 1992.
• Beyânî Mustafa bin Cârullah, Tezkiretü’ş-Şuarā, Haz. İbrahim Kutluk, Ankara, 1997.
• BİRİCİ, Sevim, Bursalı Rahmî Şâh u Gedâ, Fırat Üniversitesi, SBE, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Elazığ, 1996.
• BORANOĞLU, Turan, Bursalı Rahmî Çelebi Divanı’nın Tahlili, Fırat Üniversitesi, SBE, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Elazığ, 1997.
• Bursalı Mehmed Tâhir, Osmanlı Müellifleri, Haz. Mustafa Tatçı-Cemal Kurnaz, Ankara, 2000 (İstanbul, 1333’ten tıpkıbasım).
• CANIM, Rıdvan, Latîfî Tezkiretü’ş-Şu’ara ve Tabsıratü’n-Nuzamâ, Ankara, 2000.
• ÇAVUŞOĞLU, Mehmed, “Kasîde”, Türk Dili Türk Şiiri Özel Sayısı II (Divan Şiiri), S. 415-417 (Temmuz-Eylül 1986).
• _______________, “Fuzûlî ve Anadolu Şâirleri”, Osmanlı Araştırmaları, XXV (M. Çavuşoğlu’na Armağan-I), İstanbul, 2005.
• Divan-ı Rahmî, Ankara Millî Kütüphâne, Yz. A 6803/1.
• Divan-ı Sâlih Çelebi (Celâl-zâde), Nuruosmaniye Kütüphanesi, Yz. Nu. 3846.
• ERİŞEN, Gülgün, Bursalı Rahmî ve Gül-i Sad-Berg’i, Ankara Üniversitesi, SBE, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 1990.
• ______________, “Bursalı Rahmî ve Gül-i Sad-Berg’i”, Ankara Üniversitesi Türkoloji Dergisi, C. 10, S. 1 (1992).
• Hayālī Divanı, Haz. Ali Nihat Tarlan, Ankara, 1992.
• İPEKTEN, Haluk, Divan Edebiyatında Edebî Muhitler, İstanbul, 1996.
• ______________-vd., Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü, Ankara, 1988.
• İSEN, Mustafa, “Yürü Var Gel Araptan Ya Acemden”, Ötelerden Bir Ses Divan Edebiyatı ve Balkanlarda Türk Edebiyatı Üzerine Makaleler, Ankara, 1997.
• Kaf-zâde Fâizî, Zübdetü’l-Eş’âr, Millet Kütüphanesi Ali Emiri Manzum, Nu. 1325.
• Kâtib Çelebi, Keşfü’z-Zünûn an Esâmî’l-Kütübü ve’l-Fünûn, Beyrut, 1992.
• KILIÇ, Filiz, Meşâirü’ş-Şuarâ İnceleme Tenkitli Metin, Gazi Üniversitesi, SBE, Basılmamış Doktora Tezi, Ankara, 1994.
• Kınalı-zâde Hasan Çelebi, Tezkiretü’ş-Şuarā, Haz. İbrahim Kutluk, C. 1, Ankara, 1989.
• KUT, Günay, Heşt Bihişt Sehî Beg Tezkiresi, Harvard, 1978.
• KÜÇÜK, Sabahattin, “16. Yüzyıl Şâirlerinden Bursalı Rahmî Çelebi ve Şiirleri”, MÜFEF Türklük Araştırmaları Dergisi, Âmil Çelebioğlu Armağanı, S. 7 (1993).
• Künhü’l-Ahbâr’ın Tezkire Kısmı, Haz. Mustafa İsen, Ankara, 1994.
• Mehmed Süreyyâ, Sicil-i Osmânî Yahud Tezkire-i Meşâhir-i Osmâniyye, Haz. Mustafa Keskin-v.d., İstanbul, 1996.
• Mesîhî Dîvânı, Haz. Mine Mengi, Ankara, 1995, s. 231.
• Millî Kütüphane Yazmalar Katalogu-VI (Türkçe Divanlar), Haz. Müjgan Cunbur- vd., Ankara, 2001.
• Necatī Beg Divanı, Haz. Ali Nihat Tarlan, Ankara, 1992.
• ONAY, Ahmet Talât, Eski Türk Edebiyatında Mazmunlar ve İzahı, Haz. Cemal Kurnaz, Ankara, 1992.
• ÖZER, Nilay (Dosya Editörü), “Reddedilen Mirasın Zor Anahtarı: Divan Şiiri II”, Yasakmeyve, Yıl 2, S. 12 (Ocak-Şubat 2005).
• SOLMAZ, Süleyman, Ahdî ve Gülşen-i Şu’arâsı, Ankara, 2005.
• Şemseddin Sami, Kâmûsu’l-A’lâm, Ankara, 1996 (İstanbul, 1306’dan tıpkıbasım).
• TARLAN, Ali Nihat, Şiir Mecmualarında XVI. ve XVII. Asır Divan Şiiri, Rahmî ve Fevrî, İstanbul, 1948.
• TUMAN, Mehmet Nâil, Tuhfe-i Nâilî, Haz. Cemal Kurnaz-Mustafa Tatçı, Ankara, 2001.