BİRRÎ DİVANI’NDA MANİSA VE ŞAİRİN SOSYAL ÇEVRESİ

Yıl 2008, Cilt: 15 Sayı: 37, 69 - 85, 28.02.2010

Kenan Erdoğan Kenan Erdoğan

Öz

Bu yazımızda Manisa’nın yetiştirdiği önemli divan şairlerinden biri
olan Birrî Mehmed Dede’nin Divanı’na yansıdığı kadarıyla, Manisa’nın
eserin yazıldığı o tarihlerdeki coğrafi, sosyal, kültürel, tabiî ve idari
durumu ortaya konmaya çalışılmış ve bunlara örnekler verilmiştir. Bu
konuların, şiirde, hele divan şiirinde, tümüyle bulunamayacağı ve
doğrudan ele alınamayacağı söylenebilir. Bu bir ölçüde doğrudur. Ancak
sistematik divan tahlillerine bakıldığında kırıntı halinde olan bu bilgilerin
bile toplanıp tarihi kaynaklarla yorumlandığında bütünü yansıtmada bir
hayli başarılı olduğu görülmektedir. Sonuçta Birrî Dede’nin, belki de
mahallileşme akımının da etkisiyle divanında, Manisa ve çevresine bir
hayli yer verdiği söylenebilir. Makalede bu hususlar değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Birrî Mehmed Dede, Divan şiiri, Manisa, sosyal, kültürel ve tabi çevre

Kaynakça

• ERKUL, Rasih, Manisalı Birrî Dede, Hayatı, Eserleri, Edebî Şahsiyeti ve Divanı, Manisa 2000
• ALGÜL, Hüseyin, “Turgutlu Evliya Menkıbeleri”, Turgutlu Sosyo-Ekonomik Tarihi Sempozyumu, [Bildiriler], Turgutlu 1997 s.110-134;
• KÖKSAL, Hasan, “Hamza Baba Yatırı İle İlgili İnanmalar”, Turgutlu Sosyo- Ekonomik Tarihi Sempozyumu, [Bildiriler], Turgutlu 1997, s.135-144.
• Esrar Dede, Tezkire-i Şu‘arā-yı Mevleviyye, (Haz. Dr. İlhan Genç) AKM. Ankara 2000, s. 63-64.
• ERDEM, Sadık, “XVII-XIX. Yüzyıllarda Yaşamış Manisalı Divan Şairleri”, Türk Dünyası Araştırmaları, S. 145, s.203.
• Bosnalı Alaeddin Sabit, Divan, haz. Doç. Dr. Turgut Karacan, Sivas 1991
• Bursalı M. Tahir, Osmanlı Müellifleri, C.3, s.31, Tıpkıbasım Ankara 2000.
• BANARLI, Nihat Sami, Resimli Türk Edebiyatı, C.II, s.678, İstanbul tsz.