GELENEKSEL TÜRK SANAT MÜZİĞİNDE MEŞK SİSTEMİNDEN NOTALI EĞİTİM SİSTEMİNE GEÇİŞLE İLGİLİ BAZI DÜŞÜNCELER

Yıl 2008, Cilt: 15 Sayı: 38, 151 - 158, 28.02.2010

İsmail Hakkı Gerçek

Öz

Tekrar ve hafıza esasına dayanan meşk sistemi, Türk musıkîsinde, notanın
kullanılmadığı zamanlarda işlevsel olup, binlerce eser ve üslûbun asırlarca
sonraya taşınmasını sağlamıştır. Bir musıkî eğitim sistemi olan meşk, dönem
içinde metod olarak, hafızaya verilen önemi göstermenin yanında, bir üstattan
öğrenmenin de içinde olduğu “bir eserin güftesine uygun bir ifade tarzı ile
bestelendiği makamın özellikleri de dikkate alınarak, usûl ve formun
bozulmadan ve bestekârın estetik anlayışına saygılı kalmak kaydı ile icracının
kendi estetik anlayışını da katarak icra ettiği” bir modeli, üslûbu da sunar.
Klasik Türk musikisi, icrası itibarı ile bir nüans müziğidir. Bu sebeple notaya
alınması sırasında nesnelleşir, böylece icra sırasında yapılabilecek yorumların
alanı sınırlandırılmış olur. Meşk, sakıncalarına rağmen özellikle Türk
musikisinin yapısına uygun icranın gerçekleşmesini sağlayan bir eğitim
biçimidir.

Anahtar Kelimeler

Türk Musıkîsi, meşk sistemi, hafıza eğitimi, müzik eğitimi

Kaynakça

• ATAMAN, Sâdi Yaver, Atatürk ve Türk Mûsıkîsi, Atatürk Dizisi 31, Ankara BEHAR, Cem, Zaman Mekan Müzik, İstanbul, 1998.
• BEŞİROĞLU, Şehvar, “Türk Musıkisinde Üslup ve Tavır Açısından Meşk”, IV. İstanbul Türk Müziği Günleri Türk Müziğinde Eğitim Sempozyumu, (Haz. Göktan Ay) Ankara 1998.
• GEDİKLİ, Necati, “Geleneksel Musıkilerimizde Kuram-Edim İlişkisi ve Yöntem Sorunu”, IV. İstanbul Türk Müziği Günleri Türk Müziğind Eğitim Sempozyumu, (Haz. Göktan Ay) Ankara 1998.
• HABERNAS, Jurgen, Kuramsal Alan, (Çev. Meral Özbek), Kültür ve Toplum Kamusal Alan Özel Sayısı, İstanbul 2002.
• KAYGUSUZ, Nermin, “Enderundan Konservatuara Türk Mûsıkîsi Eğitiminde Dönüm Noktaları”, Müzikoloji Derneği Sempozyumu, İstanbul 1999.
• PEKİN, Ersu, “Osmanlı Dünyasındaki Mûsıkîye Bir daha Bakmak”, Toplumbilim, S. 9, İstanbul 1999.
• TURA, Yalçın, Türk Mûsıkîsinin Meseleleri, İstanbul 1988.
• _________, “Müzikte Standardizasyon” Birinci Müzik Kongresi Bildirileri, , 15 Haziran, Ankara 1988. Genel Kaynaklar
• BEHAR Cem, Ali Ufkî, Mezmûrlar, İstanbul 1990.
• _________, “Aşk Olmazsa Meşk Olmaz”, Zaman Mekan Müzik, İstanbul, 1998.
• ETİLİ, Can,“Cumhuriyetten Günümüze Türkü Söylemede Kullanılan Yöntemler”, Müzikte 2000 Sempozyumu, Haz. Göktan Ay, Ankara 2001.
• FONTON, Charles, 18. Yüzyılda Türk Müziği, (Çev. Cem Behar), İstanbul ŞENEL, Süleyman; Cumhuriyet Döneminde Türk Halk Müziği Araştırmaları, Folklor ve Edebiyat, Ankara 1991, S.1.