KLASİK TÜRK ŞİİRİNDE REGÂİBİYYE VE MEHMED FEVZÎ EFENDİ’NİN REGÂİBİYYESİ

Yıl 2010, Cilt: 17 Sayı: 42, 69 - 95, 11.03.2010

Hakan Yekbaş

Öz

Klasik Türk edebiyatında mi’râciyye, hilye, na’t
ve mevlid türünde yazılan eserler, edebiyatımızın
dinî karakterini yansıtması bakımından önemlidir.
Özellikle Hz. Muhammet çevresinde gelişen bu
türler, halk tarafından çok sevilmiş ve yüzyıllarca
değişik mekânlarda okunmuştur. Bu bakımdan dinî
manzum eserler arasında Regâibiyyelerin de önemi
büyüktür. Müslümanların kutsal gecelerinden biri
olan Regâib gecesi hakkında yazılan bu eserlerin
Klasik edebiyatımızdaki diğer dinî manzum eserlere
göre sayısı çok azdır.
Edirne Müftüsü Mehmed Fevzî Efendi
tarafından yazılan Regâibiyye bu açıdan önem arz
etmektedir. Klasik bir mesnevi tarzında yazılan
eser, 112 beyitten ibarettir.

Anahtar Kelimeler

Dinî manzum eserler, Regâibiyye, Hz. Peygamber, Mehmed Fevzî Efendi, Regâib gecesi.

Kaynakça

• AKKUŞ, Mehmet, “Edebiyatımızda Regâibiyye ve Salâhi‟nin Matla‟u‟l-Fecr‟i” Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, C. XXXII, Ankara 1992, s. 129-153.
• Ârif Süleyman Bey, Regâibiyye, Süleymaniye Kütüphanesi Damat İbrahim Paşa Bölümü, 411.
• ARSLAN, Mehmet, Mecma’-ı Şu’arâ ve Tezkire-i Üdebâ, Dilek Matbaası, Sivas 1994.
• Bursalı Mehmed Tahir, Osmanlı Müellifleri, Cilt: 2 (haz. Cemal Kurnaz, Mustafa Tatcı), Bizim Büro Basımevi, Ankara 2000.
• ÇAPAN, Pervin, Tezkire-i Safâyî, AKM, Yay., Ankara 2005.
• ÇELEBİOĞLU, Âmil, “Süleyman Nahifî‟nin Hicretü‟n-Nebî Adlı Mesnevîsi”, Eski Türk Edebiyatı Araştırmaları, MEB Yay., İstanbul 1998, s. 263-315.
• ÇELEBİOĞLU, Âmil, “Türk Edebiyatında Manzum Dinî Eserler”, Eski Türk Edebiyatı Araştırmaları, MEB Yay., İstanbul 1998, s. 349-365.
• ÇELEBİOĞLU Âmil, Türk Edebiyatı’nda Mesnevi, Kitabevi, İstanbul 1999.
• Himmet-zâde Abdullah, Dîvân-ı Nu’ût, Ankara Milli Ktp., Yz. A. 2835, vr. 3b.
• İbnü‟l-Emin Mahmud Kemal İnal, Son Asır Türk Şairleri, Cilt:IV (haz. İbrahim Baştuğ), AKM Yay., Ankara 2002.
• KÖKSAL, Mehmet Fatih, “Klâsik Edebiyatımızı İsimlendirme Meselesi”, Klâsik Türk Şiiri Araştırmaları, Akçağ Yay., Ankara 2005, s. 11-28.
• KÖPRÜLÜ, M. Fuad, “Türk Edebiyatının Menşei”, Edebiyat Araştırmaları, TTK Yayını, Ankara 1999, s. 49-130.
• Kur’an-ı Kerim Meâli (haz. Halil Altuntaş, Muzaffer Şahin), DİB Yay., Ankara 2001.
• LEVEND, Agâh Sırrı, “Dinî Edebiyatımızın Başlıca Ürünleri”, TDAY Belleten, Ankara 1972, s. 35-80.
• Mehmed Bahaddîn, Yeni Türkçe Lügat, Akçağ Yay., Ankara 1997.
• Mehmed Fevzî Efendi, Enverü’l-Kevâkib fî Leyleti’r-Regâ’ib, İstanbul 1316.
• Mehmed Fevzî Efendi, Fihristü’l-âsâr, (Eserin baskı yeri ve yılı yok).
• Mehmed Fevzî Efendi, Tuhfe-i Fevzî nâm Lügat-ı „Arabiyye-i Manzûme, İstanbul 1306.
• Mehmed Zihnî, Ni’met-i İslâm, el-Mektebetü’l İslâmiyye, Cilt:1, Diyarbakır 1393.
• ÖZCAN, Nuri, “Mevlid” (Mûsiki), TDVİA, Cilt: 29, İstanbul 2004, s. 484-485.
• Salâhî, Hâzâ Kitâb-ı Regâibiyye Tercüme-i Hazret-i Şeyh „Abdî Efendi li-medh-i Resûl-i „Aleyhi’s-selâm, Süleymaniye Kütüphanesi Tahir Ağa Tekkesi, 0304/1.
• Şemseddin Sâmî, Kâmûs-ı Türkî, Çağrı Yay., İstanbul 2004.
• Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi, “Sâfî Mustafa Bey”, Cilt: 7, Dergah Yay., İstanbul 1990, s. 413-414.
• UZUN, Mustafa, Dinî Edebiyatımızın Son Temsilcilerinden Mehmed Fevzi Efendi ve Dinî Mesnevîleri, Marifet Yay., İstanbul 1996.
• UZUN, Mustafa, “Fevzî Efendi Edirne Müftüsü”, TDVİA, Cilt: 12, İstanbul 1995, s. 506-509.
• UZUN, Mustafa, “Regâibiyye”, TDVİA, Cilt: 34, İstanbul 2007, s. 536-537.
• YILDIZ, Âlim, “Regâibiyye ve Üsküdarlı Sâfî‟nin Bir Regâibiyyesi”, Somuncu Baba Aylık İlim-Kültür ve Edebiyat Dergisi, Sayı: 90, Nisan 2008, s. 48- 49.