GELENEKSEL HAYIR ANLAYIŞININ MODERN GÖRÜNÜMLERİ: KERMESLER

Yıl 2010, Cilt: 17 Sayı: 42, 175 - 190, 11.03.2010

Mustafa Macit

Öz

Kermes günümüz Türkiye’sinde yaygın
yardımlaşma organizasyonlarından birisidir.
Kadınların üretmiş oldukları el işleri vb metaların
yardım amaçlı satışa sunulduğu kermesler, özellikle
dini gurup ve cemaatlerin sıklıkla başvurdukları
yardım/hayır faaliyetleri arasındadır. Sosyal aynı
zamanda dini nitelikli bir duyarlılığın yardıma
dönüşmesine aracılık eden yardım kermeslerinin
Türk toplumunun yirminci yüzyılda yaşadığı
değişimin bir sonucu olarak yaygınlık kazandıkları;
orijini itibariyle kilise organizasyonu olan bir
faaliyetin islamizasyonunun ifadesi oldukları
anlaşılmaktadır. Bu makalede biz, yardım
kermeslerini popüler hale getiren süreçleri,
aktörlerinin dini, psiko-sosyal motivlerini
irdelemeye ve yardım kermesleri üzerinden
dinselliğin tüketim kültürü ile etkileşimini analiz
etmeye çalıştık

Anahtar Kelimeler

kermes, hayır, dini guruplar, dinsellik

Kaynakça

• Raudvere, a.g.e., s. 151. 1”, http://www.wakeup.org/ anadolu/05/4/consumer_culture.html, Erişim Tarihi: 10.05.2009.
• BAUDRİLLARD, Jean, The Consumer Society; Myths&Structures, Tr. Chris Turner, Sage Publications, 1998.
• BOULGER, D. Charles de Kavanagh, Belgium of the Belgians, Adamant Media Corporation, 1911.
• CONNERTON, Paul, Toplumlar Nasıl Anımsar?, Çev. Alaeddin Şenel, Ayrıntı Yay., İstanbul 1999.
• CORM, Georges, 21. Yüzyılda Din Sorunu, Çev. Şule Sönmez, İletişim Yay., İstanbul 2008.
• ÇAYIR, Kenan, “İslamcı bir Sivil Toplum Örgütü: Gökkuşağı İstanbul Kadın Platformu”, İslam’ın Yeni Kamusal Yüzleri, Ed. Nilüfer Göle, Metis Yay., İstanbul 1999.
• ÇELİK, Celaleddin-İlkay Şahin, “Kadın Dindarlığı: Bir Paradoksun Söyledikleri”, Toplum Bilimleri Dergisi, Sayı; 1-3, Ocak-Haziran 2006-2009.
• DURAKBAŞA, Ayşe-Dilek Cindoğlu, “Tezgâh Üstü Karşılaşmalar: Toplumsal Cinsiyet ve Alışveriş Deneyimi”, Kültür Fragmanları; Türkiye’de Gündelik Hayat, , (2.bsk.), Haz. Deniz Kandiyoti-Ayşe Saktanber, Çev. Zeynep Yelçe, Metis Yay., İstanbul 2005.
• DURAN, Burhanettin, “Türkiye’de Sivil Toplum ve Siyaset”, Sivil Toplum: Farklı Bakışlar, Haz. Lütfi Sunar, Kaknüs Yay., İstanbul 2005.
• EN-NEYSÂBÛRÎ, El-Hâkim, El-Mustedrek ala’s-sahihayn, Dâru’l-Haremeyn, Kahire 1977, C. 2.
• http://en.wikipedia.org/wiki/Kermesse_(festival), Erişim Tarihi: 20.05.2009.
• http://encyclopedia.thefreedictionary.com/Kermesse+ (festival), Erişim Tarihi: 20.05.2009.
• http://tr.wikipedia.org/wiki/Bergama_Kermesi, Erişim Tarihi: 30.06.2009.
• http://www.tuik.gov.tr/VeriBilgi.do?tb_id=39&ust_id=11, Erişim Tarihi: 20.05.2009.
• KAHRAMAN, H. Bülent, Postmodernite İle Modernite Arasında Türkiye; 1980 Sonrası, Zihinsel, Toplumsal, Siyasal Dönüşüm, Everest Yay., İstanbul 2002.
• KANDİYOTİ, Deniz, “Parçaları Yorumlamak”, Kültür Fragmanları; Türkiye’de Gündelik Hayat, (2.bsk.), Haz. Deniz Kandiyoti-Ayşe Saktanber, Çev. Zeynep Yelçe, Metis Yay., İstanbul 2005.
• KIVISTO, Peter, Sosyolojinin Temel Kavramları, Çev. İhsan Çapçıoğlu-Sefer Yavuz, Birleşik Yay., Ankara 2008.
• KURAN, Timur, İslam’ın Ekonomik Yüzleri, Çev. Yasemin Tezgiden, İletişim Yay., İstanbul 2002.
• MİLLER, Alan S.-John P. Hoffman, “Risk and Religion: An Explanation of Gender Differences in Religiosity”, Journal for the Scientific Study of Religion, Vol. 34, No. 1, March 1995.
• MİLLER, Vincent J., Consuming Religion: Christian Faith and Practice in a Consumer Culture, Continuum, New York 2003.
• NAVARO-YAŞIN, Yael, “Kimlik Piyasası: Metalar, İslamcılık, Laiklik”, Kültür Fragmanları; Türkiye’de Gündelik Hayat, , (2.bsk.), Haz. Deniz Kandiyoti-Ayşe Saktanber, Çev. Zeynep Yelçe, Metis Yay., İstanbul 2005.
• ÖZCAN, Burcu, “Rasyonel Satın Alma ve Boş Zaman Sürecine İlişkin Alışveriş Eylemlerinin Birlikte Sergilendikleri Mekanlar; Alışveriş Merkezleri” Sosyal Bilimler Dergisi, C. IX, Sayı: 2, Aralık 2007.
• RAUDVERE, Catharina, Çağdaş İstanbul’da Sufi Kadınlar, Çev. Damla Acar, Kitap Yay., İstanbul 2003.
• SARIBAY, Ali Yaşar, Postmodernite Sivil Toplum ve İslam, (3. bsk.), Alfa Yay., Bursa 2001.
• ŞEN, Mustafa, “Kökene Dayalı Dayanışma-Yardımlaşma: ‘Zor iş’ ”, Yoksulluk Halleri: Türkiye’de Kent Yoksulluğunun Toplumsal Görünümleri, Ed. Necmi Erdoğan,