TÜRKİYE TÜRKÇESİNDE SÖZCÜK GRUPLARI VE ÖĞRETİMİ ÜZERİNE

Yıl 2010, Cilt: 17 Sayı: 43, 145 - 166, 26.05.2010

Erhan Durukan

Öz

Bu çalışmanın amacı; Türk dil bilgisinin
tartışmalı alanlarından biri olan sözcük
gruplarının Türkçe dil bilgisi terimleri
sözlüklerindeki, Türk dil bilgisi kitaplarındaki,
Türkçe öğretimi kaynak kitaplarındaki, ilk ve
ortaöğretim müfredatlarındaki ve ders
kitaplarındaki durumunu belirlemektir. Bu
amaçla sözlükler, kaynak kitaplar,
müfredatlar ve ders kitapları taranarak
karşılaştırmalı olarak incelenmiş, sözcük
gruplarıyla ilgili terimler ve bunların
öğretimiyle ilgili unsurlar saptanmıştır.
Çalışmanın sonunda; sözcük grupları
konusunda gerek sözlüklerde gerekse
kitaplarda terminoloji farklılıklarının olduğu,
tanımlamalar ve örneklemelerde karmaşanın
yaşandığı, Türkçe öğretimi kaynak
kitaplarının bu konuda yetersiz olduğu, ilk ve
ortaöğretim müfredatları ve ders kitaplarında
iyileştirmelerin yapılması gerektiği
sonuçlarına ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Türkçe öğretimi, dil bilgisi öğretimi, sözcük grupları, sözcük gruplarının öğretimi

Kaynakça

• AKTAN, Bilal, Türkiye Türkçesinin Söz Dizimi, Gazi Kitabevi, Ankara 2009.
• ALYILMAZ, Cengiz, ‚Türkçede Fiil Deyimleri ve Öğretimi Üzerine‛, Türk Dili, S:620 (2003), s. 148-156.
• ATABAY, Neşe - KUTLUK İbrahim - ÖZEL, Sevgi, Sözcük Türleri, TDK Yayınları, Ankara 1983.
• BANGUOĞLU, Tahsin, Türkçenin Grameri, TDK Yayınları, Ankara 2004.
• BOZKURT, Fuat, Türkçenin Gizemi, Kavim Yayınları, İstanbul 2007.
• CALP, Mehrali, Özel Öğretim Alanı Olarak Türkçe Öğretimi, Eğitim Kitabevi, Konya
• CEMİLOĞLU, Mustafa, İlköğretim Okullarında Türkçe Öğretimi, Aktüel Yayıncılık, İstanbul 2004.
• DELİCE, Halil İbrahim, Türkçe Sözdizimi, Kitabevi Yayınları, İstanbul 2007.
• DEMİR, Nurettin - YILMAZ, Emine, Türk Dili Yazılı ve Sözlü Anlatım, Nobel Yayıncılık, Ankara 2009.
• DEMİREL, Özcan - DEMİREL, Melek, Türkçe ve Sınıf Öğretmenleri İçin Türkçe Öğretimi, PegemA Yayıncılık, Ankara 2006.
• DEMİRKOL, Selmi, İlköğretim 6, 7 ve 8. Sınıf Türkçe Ders Kitaplarındaki Dilbilgisi Terimleri Üzerine Bir İnceleme, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Elazığ 2007.
• DURUKAN, Erhan, Türkçe Dersi Öğretim Programının (6-8. Sınıflar) Hedef ve Kazanımları Doğrultusunda 7. Sınıf Türkçe Dersi Öğrenci Çalışma ve Öğretmen Kılavuz Kitaplarının Değerlendirilmesi, KTÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Trabzon 2008.
• EKER, Süer, Çağdaş Türk Dili, Grafiker Yayınları, Ankara 2005.
• ERDEM, İlhan, ‚Öğretmen Görüşlerine Göre Dil Bilgisi Konularının Öğretilme Güçlükleri‛, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, C: 6, S:1 (2007), s. 85-105.
• ERGİN, Muharrem, Türk Dil Bilgisi, Bayrak Yayınları, İstanbul 1993.
• GÜRSOY-NASKALİ, Emine, Türk Dünyası Gramer Terimleri Kılavuzu, TDK Yayınları, Ankara 1997.
• HATİBOĞLU, Vecihe, Dilbilgisi Terimleri Sözlüğü, Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Basımevi, Ankara 1982.
• HENGİRMEN, Mehmet, Dilbilgisi ve Dilbilim Terimleri Sözlüğü, Engin Yayınları, Ankara 1999. http://tdkterim.gov.tr/bts/ (ET: 10.02.2010)
• KARADÜZ, Adnan, ‚İlköğretim Türkçe Dil Bilgisi Kitaplarının Öğreticilik Kavramı Bağlamında Eleştirisi‛, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C: 21, S: 2 (2006), s. 13- 31.
• KARAHAN, Leyla, Türkçede Söz Dizimi, Akçağ Yayınları, Ankara 2005.
• KARASOY, Yakup vd., Türk Dili ve Kompozisyon Bilgileri, Akçağ Yayınları, Ankara 2007.
• KAVCAR, Cahit - OĞUZKAN, Ferhan - SEVER, Sedat, Türkçe ve Sınıf Öğretmenleri İçin Türkçe Öğretimi, Engin Yayınevi, Ankara 2005.
• KERİMOĞLU, Caner, ‚Türkçe Dil Bilgisi Öğretiminde Söz Dizimi İle İlgili Kabuller Üzerine I (Kelime Grupları)‛, Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, S:20 (2006), s. 106-118.
• KESKİNKILIÇ, Kadir - KESKİNKILIÇ, Sultan Bilge, Türkçenin Temel Becerileri ve İlkokuma Yazma Öğretimi, Asil Yayıncılık, Ankara 2005.
• KIRKKILIÇ, Ahmet - AKYOL, Hayati, İlköğretimde Türkçe Öğretimi, PegemA Yayıncılık, Ankara 2007.
• KOÇ, Nurettin, Yeni Dilbilgisi, İnkılap Yayınları, İstanbul 1990.
• KOMİSYON, Dil ve Anlatım Dersi 9., 10., 11.,12. Sınıflar Öğretim Programı, Devlet Kitapları Basımevi, Ankara 2005.
• KOMİSYON, İlköğretim Türkçe Dersi (6, 7, 8. sınıflar) Öğretim Programı, Devlet Kitapları Basımevi, Ankara 2006.
• KOMİSYON, Dil ve Anlatım 2 Ders Notu, Açık Öğretim Lisesi Yayınları, Ankara 2006.
• KOMİSYON, Türkçe 6. Sınıf Öğretmen Kılavuz Kitabı, MEB Yayınları, Ankara 2006.
• KOMİSYON, Türkçe 7. Sınıf Öğretmen Kılavuz Kitabı, MEB Yayınları, Ankara 2007.
• KOMİSYON, Türkçe 8. Sınıf Öğretmen Kılavuz Kitabı, MEB Yayınları, Ankara 2008.
• KORKMAZ, Zeynep, Gramer Terimleri Sözlüğü, TDK Yayınları, Ankara 2003.
• KÜKEY, Mazhar, Türkçenin Dil Bilgisi 2, Cem Ofset, Samsun 2003.
• ÖZ, Feyzi, Uygulamalı Türkçe Öğretimi, Anı Yayıncılık, Ankara 2005.
• ÖZBAY, Murat, Türkçe Özel Öğretim Yöntemleri II, Öncü Kitap, Ankara 2007.
• SAĞIR, Mukim, Türkçe Dil Bilgisi Öğretimi, Nobel Yayıncılık, Ankara 2002.
• SEVER, Sedat, Türkçe Öğretimi ve Tam Öğrenme, Anı Yayıncılık, Ankara 2004.
• ŞİMŞEK, Rasim, Örneklerle Türkçe Sözdizimi, Kuzey Matbaacılık, Trabzon 1987.
• TOPALOĞLU, Ahmet, Dil Bilgisi Terimleri Sözlüğü, Ötüken Yayınları, İstanbul 1989.
• TOPARLI, Recep - KARATAŞ, Turan - VURAL, Hanifi, Türk Dili, Seyran Yayınları, Sivas 1994.
• ÜSTÜNOVA, Kerime, ‚Ad Tamlaması-İyelik Öbeği Ayrımı‛, Türk Dili, S:641 (2005), s. 418-425.
• VARDAR, Berke, Açıklamalı Dilbilim Terimleri Sözlüğü, ABC Kitabevi, İstanbul 1988.
• YAPICI, Mehmet, ‚İlköğretim Dilbilgisi Konularının Çocuğun Bilişsel Düzeyine Uygunluğu‛, İlköğretim Online, C: 3, S:2 (2004), s. 35-41.
• YILDIZ, Cemal, Kuramdan Uygulamaya Türkçe Öğretimi, PegemA Yayıncılık, Ankara 2007.
• YILMAZ, Zeynep Aydın, Sınıf Öğretmenlerine Türkçe Öğretimi, Nobel Yayıncılık, Ankara
• YÜKSEKKAYA, Gülden Sağol vd, Türk Dili Kitabı, DUYAP Yayınları, İstanbul 2006.