NURETTİN TOPÇU’YA GÖRE SPINOZA’NIN HÜRRİYET ANLAYIŞI / According to Nurettin Topçu Spinoza’s Freedom Understanding

Yıl 2010, Sayı: 44, - , 12.01.2011

Yaşar Türkben

Öz

ÖZ

Nurettin Topçu, çağdaş Türk düşünürlerindendir. Onun düşüncesinde “özgürlük” önemli bir yer tutmaktadır. O bazı filozofların özgürlük anlayışını eleştirmektedir. Onun özgürlük düşüncesini eleştirdiği filozofların başında Spinoza gelmektedir. Ona göre varlık Tanrı ve O’nun sıfatlarından oluşmaktadır. Tanrı var olan her şeyin içkin nedenidir. Bu yüzden de bütün varlıkta bir zorunluluk vardır. Böylece Spinoza katı bir determinizm benimsemektedir. Topçu, buna karşı çıkmaktadır. Ona göre, biz kendi bilincimizde ve ortaya koyduğumuz hareketlerde özgür olduğumuzun farkındayız. Başka türlü olsaydı, bütün insanların benzer şartlarda aynı tepkiyi vermesi gerekirdi.

Anahtar Sözcükler: Nurettin Topçu, Spinoza, Tanrı, özgür irade, özgürlük

ABSTRACT

Nurettin Topçu is among contemporary Turkish thinkers. In his opinion, “freedom” has important place. He has criticized the concept of freedom of some philosophers. Spinoza is one of them. According to Spinoza, everything consists of God and His attributes and modes. God is immanent cause of everything and for this reason, the whole things have necessity. Thus, he adopts a strict determinism. Topçu is against it. According to him, we realize that we are free in movement and our own consciousness. Otherwise, all people in similar circumstances should have given the same responses.

Key Words: Nurettin Topçu, Spinoza, God, freewill, freedom

Anahtar Kelimeler

-